Tijdens een ontmoeting met jongeren in Papoea-Nieuw-Guinea op 9 september legde paus Franciscus uit dat we geen supermensen zijn en dat we allemaal fouten maken.

“Beste jongeren, ik wilde hier niet weggaan zonder jullie ontmoet te hebben, want jullie zijn de hoop voor de toekomst. En hoe bouwen we aan de toekomst? Welke betekenis willen we aan ons leven geven?

Ik wil me door deze vragen laten uitdagen, te beginnen door het verhaal over de Toren van Babel. Daar zien we dat twee modellen botsen, twee tegengestelde manieren om de samenleving op te bouwen: de ene leidt tot verwarring en verstrooiing, de andere tot harmonie met God en met je broeders en zusters.

Waarvoor kiezen jullie: het model van verwarring of het model van harmonie? In de Bijbel wordt verteld dat de nakomelingen van Noach zich na de zondvloed verspreidden over verschillende eilanden, ieder “volgens zijn eigen taal, stam en volk” (Gen. 10,5).

Zonder hun verschillen teniet te doen, gaf God hun een manier om te communiceren en zich te verenigen; in feite “spraken alle mensen op aarde eenzelfde taal” (Gen. 11,1). Dit betekent dat de Heer ons niet heeft geschapen om verwarring te zaaien, maar om een goede relatie met elkaar te hebben.

En tegenover deze verschillen in talen, die verdelen, hebben we één taal nodig om ons te helpen verenigd te zijn. Wat is de taal die vriendschap bevordert, die de muren van verdeeldheid neerhaalt? Liefde. En wat staat er tegenover de liefde? Haat.

Maar er is ook iets dat misschien nog erger is dan haat: onverschilligheid voor anderen. Hebben jullie begrepen wat haat is en wat onverschilligheid is? Je weet dat onverschilligheid iets heel slechts is, want je laat anderen in de kou staan, je helpt ze niet. Onverschilligheid wortelt in egoïsme.

Jullie die jong zijn, jullie moeten de rusteloosheid van hart hebben om voor anderen te zorgen. Jullie moeten de rusteloosheid van hart hebben om vrienden te maken onder elkaar. Laten we teruggaan naar het verhaal over de nakomelingen van Noach. Elk van hen sprak een andere taal, zelfs vele dialecten.

Ik vraag jullie: hoeveel dialecten zijn er hier? Eén? Twee? Drie? Maar jullie, hebben jullie een gemeenschappelijke taal? Ja, de taal van het hart, de taal van de liefde, de taal van nabijheid! En ook de taal van dienstbaarheid.

We kunnen allemaal fouten maken. Maar het belangrijkste is om te beseffen dat je fout zit. We zijn geen supermensen. We kunnen fouten maken. En dat geeft ons ook een zekerheid: dat we onszelf altijd moeten corrigeren. In het leven kunnen we allemaal vallen. Maar er is een heel mooi lied, dat jonge mensen zingen als ze in de Alpen de bergen beklimmen: “Bij het klimmen is het niet de kunst om niet te vallen, maar om niet te blijven liggen.”

In het leven kunnen we allemaal vallen! Maar wat is belangrijker? Niet blijven liggen. En als je een vriend ziet die gevallen is, wat moet je dan doen? Je moet hem helpen weer op te staan. Bedenk dat we maar in één situatie in het leven op de ander kunnen neerkijken: om hem overeind te helpen.” (Vertaling Susanne Kurstjens)