Voor God is vergeving zo vanzelfsprekend als ademen. Maar geldt dat voor ons ook? De lezingen van Pinksteren bieden ons bruikbare aanwijzingen.
Wat is er essentiëler in het leven dan ademen – of vergeven?
Ademen en vergevingsgezindheid: de een volgt de ander. Vergeving, zoals Jezus tijdens zijn aardse optreden duidelijk maakt, is ‘part of the deal’ voor allen die zichzelf zijn discipelen noemen.
Zoals in de evangelielezing van Pinksteren, toen Jezus over zijn discipelen ademde en zei: “Ontvang de Heilige Geest. Als jullie iemand zijn zonden vergeven, dan zijn ze ook vergeven; als jullie ze niet vergeven, dan blijven ze behouden.” (Joh. 20,22-23)
“Vergeving is niet iets dat God doet; het is wie God is”
Tweet dit!
“Alles wat Jezus doet is vergeving uitademen”, zo schrijft de franciscaan Richard Rohr in zijn boek The Wisdom Pattern: Order, Disorder, Reorder.
“Het is interessant”, vervolgt Rohr, “dat Jezus vergeving koppelt aan ademen, het enige dat we constant hebben gedaan sinds we geboren zijn en zullen doen tot we sterven. Hij zegt dat Gods vergeving is als ademen. Vergeving is blijkbaar niet iets dat God doet; het is wie God is. God kan niet anders.”
Vergeving is iets dat we zoeken en aanbieden, zoals duidelijk wordt tijdens elke zondagsmis.
In de boeteritus belijden we onze zonden, vragen we Maria voor ons te bidden en horen we de voorganger zeggen: “Moge de almachtige God zich over ons ontfermen, onze zonden vergeven en ons geleiden tot het eeuwig leven.”
In de geloofsbelijdenis verkondigen we ons geloof in “de heilige Geest, die Heer is en het leven geeft”.
En als we het Onze Vader bidden, vragen we de Heer ons onze schuld te vergeven, “zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren”.
Jaren geleden hoorde ik een priester een groot deel van zijn preek gebruiken om deze laatste zin aan te pakken – “zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren”. Hij suggereerde dat als we niet de behoefte voelden om iemand te vergeven voor hoe hij of zij ons ook beledigd heeft, we dat niet hoefden te doen. We hebben immers een door God gegeven vrije wil, nietwaar?
“Als ik vooruit wil met mijn leven, moet ik vrede sluiten met wie mij iets misdoet”
Tweet dit!
“Maar”, voegde de priester eraan toe, “verwacht geen vergeving voor wat je hebt gedaan als je anderen niet gaat vergeven voor wat ze jou hebben aangedaan. Vergeving werkt twee kanten op, of het werkt helemaal niet.”
Als we vasthouden aan de haat, de bitterheid, de woede die verbonden is aan een krenking die tegen ons is begaan – echt of waargenomen – wie doet dat dan pijn? Hint: niet degene die ons gekrenkt heeft.
En zelfs als we ons bereid voelen om te vergeven, zijn we er vaak niet zeker van of de dader vergeving wil of zelfs maar bewust is van het feit dat hij vergeving nodig heeft.
Wat ik heb geleerd – langzaam, dat geef ik toe – is dat als ik vooruit wil in mijn leven, ik de negatieve gevoelens moet loslaten die gepaard gaan met beledigd zijn. Ik moet vrede sluiten met wie mij iets misdoet.
Ik moet erkennen dat deze persoon, hoe ernstig hij of zij me ook gekwetst heeft, een kind van God is zoals ik, en het alleen al daarom verdient om behandeld te worden met het respect en de waardigheid die de hele schepping van God verdient. Dat omvat ook het aanbieden van vergeving.
Dat betekent niet dat we tegen die persoon moeten zeggen: “Ach, boeit niet, geen probleem”, net zo min als we hetzelfde antwoord zouden mogen verwachten van degenen wier vergeving we zoeken.
We hopen dat de handeling van vergeving gepaard gaat met een oprecht besluit en een poging om ten goede te veranderen.
Nee, we hebben geen controle over hoe anderen reageren. Maar we kunnen ervoor kiezen om voorwaarts te gaan en de woede, bitterheid en pijn niet te “behouden”, zoals Jezus zei.
“Het loslaten van woede, bitterheid en pijn is een geweldig cadeau voor mezelf”
Tweet dit!
Denk aan de antwoordpsalm voor Pinksteren: “Geeft U uw adem, dan worden zij herschapen: U maakt de aarde weer helemaal nieuw.” (Ps. 104, 30)
Hoe vernieuwt Gods adem – de Geest – de aarde dan precies? Door ons, zo lijkt het.
De eerste lezing van Pinksterzondag herinnert ons eraan dat de neerdaling van de “vurige tongen” op de discipelen van Jezus hen zo vervulde met de Heilige Geest dat ze begonnen te babbelen in verschillende talen “over de grote daden van God” (Hn. 2, 1-13).
Al snel trokken de discipelen erop uit om het goede nieuws te verspreiden – om een wereld die vernieuwd moest worden nieuw leven in te blazen. Klinkt dat bekend?
Inderdaad, wat zou er – in deze tijden waarin zoveel vitriool en demonisering in ons midden is – kunnen gebeuren als ieder van ons de tijd zou nemen om echt na te denken over de pijn waarmee we te maken krijgen? Wat als we een serieuze poging zouden doen om “wat vergeving in deze wereld te blazen”?
Ik weet één ding: wanneer ik in staat ben om te vergeven of wanneer ik vergeving krijg, gebeurt er in mij iets heel krachtigs en wonderlijks. Ik heb het gevoel dat ik kan ademen, alsof er een groot gewicht van mijn borstkas is getild.
Het loslaten van woede, bitterheid en pijn is een geweldig cadeau voor mezelf. Als ik vergeef, heb ik God in mijn leven toegelaten op een manier die geneest en vernieuwt.
De sequentie van Pinksteren verwoordt het mooi:
Kom o trooster, Heil’ge Geest,
zachtheid die de ziel geneest,
kom verkwikking zoet en mild.
Ja, kom, Heilige Geest, kom!
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
