Tijdens de algemene audiëntie van 4 november vertelt paus Franciscus hoe Jezus ons goed leert bidden.
Beste broeders en zusters, goedemorgen!
Helaas moeten we deze audiënties weer in de bibliotheek houden om ons te beschermen tegen coronabesmettingen. Dat leert ons ook dat we goed moeten luisteren naar de voorschriften van de autoriteiten, want het zijn de autoriteiten in de politiek en de gezondheidszorg die ons beschermen tegen deze pandemie.
Laten we deze afstand tussen ons aan de Heer offeren, voor het welzijn van iedereen. En laten we veel denken aan de zieken, aan degenen die al als ‘wegwerpmateriaal’ in het ziekenhuis belanden, aan de artsen, de verpleegkundigen, de vrijwilligers, aan al die mensen die op dit moment aan het werk zijn voor de zieken: zij riskeren hun leven, maar doen dat uit liefde voor de naaste, als een roeping. Laten we voor hen bidden.
Tijdens zijn openbare leven, doet Jezus voortdurend een beroep op de kracht van het gebed. De evangelieverhalen laten ons dat zien wanneer Hij zich terugtrekt op afgelegen plekken om te bidden. Het betreft hier sobere en discrete observaties, die slechts een idee geven van die biddende dialogen.
De verhalen getuigen echter duidelijk van het feit dat Jezus, ook op de momenten dat Hij het meest toegewijd was aan de armen en de zieken, nooit zijn intieme dialoog met de Vader vergat.
Hoe meer Hij zich bezig hield met de noden van de mensen, hoe meer Hij de behoefte voelde om te rusten in de Drie-eenheid, om bij de Vader en de Heilige Geest te verblijven.
In Jezus’ leven is dus een geheim aanwezig, iets dat verborgen blijft voor menselijke ogen, maar dat de hoeksteen van alles vormt. Jezus’ gebed is een mysterieuze realiteit waarvan wij slechts iets kunnen vatten, maar waarin wij in het juiste perspectief zijn volledige missie kunnen lezen.
In die eenzame uren – voor zonsopgang of ’s nachts – dompelt Jezus zich onder in de intimiteit met de Vader, in de Liefde mogen we zeggen, waar elke ziel naar dorst. Dat wordt al in de eerste dagen van zijn openbare leven duidelijk.
“Jezus vergat nooit zijn intieme dialoog met de Vader”
Tweet dit! Op een zaterdag bijvoorbeeld veranderd de stad Kafarnaüm in een ‘veldhospitaal’: na zonsondergang brengen ze alle zieken bij Jezus en Hij geneest ze. Maar voor het ochtendgloren verdwijnt Jezus: Hij trekt zich terug op een eenzame plek om te bidden. Simon en de anderen zoeken Hem en als ze Hem vinden zeggen ze tegen Hem: “Iedereen zoekt U!”
Wat zegt Jezus dan? “Ik moet naar andere dorpen gaan om te preken; daarvoor ben Ik gekomen” (vgl. Mc. 1,35-38). Jezus is altijd een stap vooruit, in het gebed met de Vader, en in de andere dorpen om te bidden, bij andere volken.
Het gebed is het roer dat Jezus’ reis richting geeft. De etappes van zijn missie worden niet bepaald door de successen, de goedkeuring van anderen of die verleidelijke zin ‘iedereen zoekt u’.
Wat de reis van Jezus tekent is de minder gemakkelijke weg, die echter gehoorzaamt aan het plan van de Vader, naar wie Jezus luistert en die Hij ontvangt in zijn eenzame gebed.
De Catechismus benadrukt: “Wanneer Jezus bidt, leert Hij ons al hoe we moeten bidden” (nr. 2607). Daarom kunnen we uit het voorbeeld van Jezus een aantal kenmerken van het christelijk gebed halen.
Op de eerste plaats gaat het om een prioriteit: het is de eerste behoefte van de dag, iets dat je doet bij het ochtendgloren, voordat de wereld wakker wordt. Het gebed wekt iets tot leven dat anders zonder stem zou blijven.
Een dag zonder gebed dreigt te veranderen in een vervelende of saaie ervaring: alles wat ons overkomt kan in onze ogen veranderen in een onverdraaglijk en onzichtbaar lot.
Maar Jezus leert ons te gehoorzamen aan de werkelijkheid en dus te luisteren. Het gebed is vooral naar God luisteren en Hem ontmoeten. De problemen van alledag worden dan geen obstakels, maar een oproep aan God om degene die voor Hem staat te aanhoren en ontmoeten.
“Zonder een innerlijk leven worden we oppervlakkig, onrustig en angstig”
Tweet dit! De beproevingen in het leven veranderen zo in mogelijkheden om te groeien in geloof en liefde. De dagelijkse weg, inclusief alle moeilijkheden, bezien we dan door de blik van een ‘roeping’.
Het gebed heeft de kracht om dat wat in het leven een veroordeling lijkt, te veranderen in iets goeds; het gebed heeft de kracht om een bredere horizon in de ziel te openen en het hart te vergroten.
Op de tweede plaats is het gebed een kunst die we volhardend moeten uitoefenen. Jezus zegt het ons zelf: klop, klop, klop. Wij zijn allemaal in staat tot sporadisch gebed, dat voortkomt uit de emotie van een moment; maar Jezus leert ons een ander soort gebed: het gebed dat gedisciplineerd is, een oefening, en uitgeoefend wordt binnen een levensregel.
Een volhardend gebed brengt een geleidelijke verandering tot stand, maakt ons sterk in periodes van beproeving, en geeft de genade ondersteund te worden door Degene die van ons houdt en ons altijd beschermt.
Een ander kenmerk van Jezus’ gebed is de eenzaamheid. Wie bidt gaat de wereld niet uit de weg, maar heeft een voorkeur voor afgelegen plekken. Daar in de stilte kunnen veel stemmen naar boven komen die we in ons binnenste verbergen: de diepst weggestopte verlangens, de waarheden die we willen wegduwen en zo verder.
En vooral spreekt God tot ons in de stilte. Ieder mens heeft behoefte aan een plek voor zichzelf, waar hij zijn innerlijk leven kan ontwikkelen, waar zijn daden zin krijgen.
Zonder een innerlijk leven worden we oppervlakkig, onrustig en angstig. De angst doet ons zoveel kwaad! Daarom moeten we bidden; zonder innerlijk leven ontsnappen we aan de werkelijkheid en ook aan onszelf, en worden we mensen die altijd op de vlucht zijn.
Tot slot, is Jezus’ gebed de plek waar we ontdekken dat alles van God komt en naar Hem terugkeert. Soms denken wij mensen dat we heer en meester zijn over alles, of verliezen we juist elk geloof in onszelf, en vliegen we van de ene naar de andere kant. Het gebed helpt ons de juiste richting te geven, aan de relatie met God de Vader en aan die met de hele schepping.
Jezus’ gebed is je uiteindelijk volledig overgeven aan de handen van de Vader, zoals Jezus dat deed in de Hof van de Olijven, vol angst: “Vader als het mogelijk is…, maar uw wil geschiede.” Overgave aan de handen van de Vader.
Het is mooi als wij onrustig en een beetje bezorgd zijn, en de Heilige Geest ons dan van binnen verandert en ons brengt tot die volledige overgave aan de handen van de Vader: “Vader, uw wil geschiede.”
Beste broeders en zusters, laten we in het Evangelie Jezus Christus opnieuw ontdekken als de meester van het gebed. En laten we van Hem leren. Ik verzeker jullie dat we dan vreugde en vrede hervinden. (Vertaling Susanne Kurstjens)
