<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Inspiratie

Paus: ‘Houd moed, blijf bidden. Jezus is bij ons’

KN Redactie 15 oktober 2020
image
Foto: CNS Photo - Paul Haring

Tijdens de algemene audiëntie van 14 oktober legde paus Franciscus uit hoe we in de psalmen een antwoord vinden op ons roepen.

Beste broeders en zusters, goedemorgen!

Als we de Bijbel lezen, lopen we voortdurend tegen allerlei vormen van gebed aan. Maar we vinden er ook een boek dat enkel uit gebeden bestaat; een boek dat een vaderland, een sportschool en een thuis is geworden voor talloze biddende mensen. Het gaat om het boek Psalmen. Daarin staan 150 psalmen om te bidden.

Alle menselijke gevoelens

Dit boek maakt deel uit van de wijsheidsboeken, omdat dit het “leren bidden” overdraagt door middel van de dialoog met God. In de psalmen vinden we alle menselijke gevoelens terug: de vreugde, de pijn, de twijfel, de hoop en de verbittering die ons leven kleuren.

De Catechismus benadrukt dat elke psalm dit doet “op zo’n sobere wijze dat hij in feite gebeden kan worden door mensen in alle omstandigheden en alle tijden” (Catechismus van de Katholieke Kerk, 2588).

De taal van het gebed

Door de psalmen te lezen en opnieuw te lezen, leren wij de taal van het gebed kennen. God de Vader heeft die namelijk, met zijn Geest, in het hart gelegd van koning David en de andere biddende mensen.

Om elke man en elke vrouw te leren hoe Hem te prijzen, hoe Hem te danken en Hem aan te roepen, in vreugde en in pijn, en hoe Hem te vertellen over het wonder van zijn werk en van zijn Wet. Samengevat zijn de psalmen Gods woord dat wij mensen gebruiken om met Hem te praten.

https://www.kn.nl/abonnementen/

Kom zoals je bent

In dit boek komen we geen hemelse figuren tegen, abstracte figuren of mensen die het gebed verwarren met een esthetische of bevreemdende ervaring. De psalmen zijn geen teksten die ontstaan zijn aan de tekentafel; het zijn aanroepingen, vaak dramatische, die opkomen uit het kloppende hart van ons bestaan.

Om ze te bidden moeten we slechts zijn wie we zijn. We moeten niet vergeten dat je om goed te bidden, moet bidden zoals je bent, zonder verhullingen. We moeten onze ziel niet mooier maken dan die is om te bidden. “Heer, dit ben ik”, en dan doorgaan bij de Heer zoals je bent, met de mooie kanten, en ook met de slechte kanten die niemand kent, maar wij van binnen wel.

‘Heer, hoe lang nog?’

In de psalmen horen we de stemmen van biddende mensen van vlees en bloed, van wie het leven, zoals dat van iedereen, vol problemen, moeilijkheden en onzekerheden zit. De psalmist betwist dit lijden niet op radicale wijze: hij weet dat dit bij het leven hoort. In de psalmen verandert het lijden echter in vraag. Van lijden naar vragen.

En van al die vele vragen, is er een die er tussendoor zweeft, als een onophoudelijke schreeuw die door het hele boek doorklinkt, van deel naar deel. Een vraag die wij heel vaak herhalen: “Hoe lang nog Heer? Hoe lang nog?”

Elke pijn eist om bevrijding, elke traan roept om troost, elke wond wacht op genezing, elke lastering om absolutie. “Hoe lang nog Heer, moet ik hieronder lijden? Luister naar mij, Heer!” We hebben zo vaak gebeden, met dit “hoe lang nog?”, nu is het genoeg Heer!

Kostbaar in Gods ogen

Door steeds weer dit soort vragen te stellen, leren de psalmen ons dat we niet moeten wennen aan pijn. Ze herinneren ons eraan dat het leven niet gered is als het niet genezen is. Het mensenleven is als een zuchtje wind, zijn bestaan is vluchtig, maar de biddende mens weet dat hij kostbaar is in Gods ogen en daarom heeft het zin om te roepen.

“Alle pijn van de mensen is heilig voor God”

Dat is belangrijk. Als wij bidden, doen we dat omdat we weten dat we kostbaar zijn in Gods ogen. Het is de genade van de Heilige Geest die dit besef in ons oproept: dat we kostbaar zijn in Gods ogen. En dat brengt ons ertoe te bidden.

De meest onredelijke vijand

Het gebed van de psalmen is het getuigenis van deze schreeuw: een meervoudige schreeuw, want in het leven neemt pijn vele vormen aan: van ziekte, haat, oorlog, vervolging, wantrouwen… tot aan het allerhoogste ‘schandaal’, de dood.

De dood komt in de psalmen naar voren als de meest onredelijke vijand van de mens: welk delict verdient zo’n wrede straf, die vernietiging en einde inhoudt? De biddende mens in de psalmen vraagt God tussenbeide te komen waar elk menselijk zwoegen tevergeefs is. Precies daarom is het gebed, in zichzelf, een weg van redding en het begin van redding.

‘Mijn’ tranen

Iedereen lijdt in deze wereld: zowel degenen die in God geloven als degenen die Hem afwijzen. Maar in de psalmen wordt pijn relatie: een schreeuw om hulp die wacht op een luisterend oor. Pijn kan niet zinloos of doelloos blijven. Ook de pijn die wij doorstaan kan niet enkel iets zijn van een universele wet: het zijn ‘mijn’ tranen.

Vergeet dat niet: tranen zijn niet universeel, het zijn ‘mijn’ tranen. Ieder heeft zijn eigen tranen. ‘Mijn’ tranen en ‘mijn’ pijn brengen me ertoe om door te gaan met bidden. Het zijn ‘mijn’ tranen die niemand voor mij heeft geplengd. Ja, heel veel mensen hebben gehuild. Maar ‘mijn’ tranen zijn van mij, ‘mijn’ pijn is de mijne, ‘mijn’ lijden is van mij.

Geen woorden

Voordat ik hier de zaal binnenkwam, heb ik de ouders ontmoet van de vermoorde priester uit het bisdom Como; hij werd vermoord toen hij mensen aan het helpen was. De tranen van zijn ouders zijn ‘hun’ tranen en beide weten ze hoeveel ze hebben geleden vanwege hun zoon die zijn leven gaf uit dienstbaarheid aan de armen.

https://www.kn.nl/abonnementen/

Als wij iemand willen troosten, vinden we vaak geen woorden. Waarom niet? Omdat we niet bij die pijn kunnen komen, omdat ‘zijn’ pijn de zijne is, ‘zijn’ tranen de zijne zijn. Datzelfde geldt voor ons: ‘mijn’ pijn is de mijne, ‘mijn’ tranen zijn de mijne, en met die tranen en die pijn wend ik me tot de Heer.

Een antwoord

Alle pijn van de mensen is heilig voor God. Zo wordt er gebeden in psalm 56: “Hoe vaak ik balling was? Gij slechts hebt het geboekstaafd. Teken mijn tranen op: slechts Gij kent hun getal” (vers 9). Voor God zijn wij geen onbekenden, of slechts een nummer. Wij zijn mensen met een gezicht en een hart, en Hij kent ieder van ons bij naam.

In de psalmen vindt de gelovige een antwoord. Hij weet dat zelfs als alle menselijke deuren gesloten blijven, de deur van God open staat. Zelfs als de hele wereld je veroordeeld heeft, is er redding bij God.

Geen illusies

“De Heer luistert”: soms is deze wetenschap bij het bidden voldoende. Problemen lossen zich niet altijd op. Wie bidt maakt zich geen illusies: heel veel levenskwesties hier op aarde blijven onopgelost en zonder uitweg. Het lijden blijft bij ons en, als we eenmaal een strijd gewonnen hebben, komt er weer een andere voor in de plaats. Maar als er naar ons geluisterd wordt, wordt alles dragelijker.

Het allerergste dat kan gebeuren is alleen lijden, zonder gezien te worden. Daar redt het gebed ons van. Want het kan gebeuren, en vaak ook, dat we Gods plannen niet begrijpen. Maar ons roepen blijft hier niet op aarde hangen: dat stijgt op naar Hem die een vaderhart heeft en die huilt om elk kind dat lijdt en sterft.

Houd moed

Ik wil jullie iets vertellen: op moeilijke momenten doet het me goed om te denken aan de tranen van Jezus, hoe hij huilde bij het zien van Jeruzalem, hoe hij huilde bij het graf van Lazarus. God heeft voor mij gehuild, God huilt om onze pijn. Een geestelijk schrijver zei eens dat God mens heeft willen worden om te kunnen huilen.

Het is een troost te weten dat Jezus met mij huilt in mijn pijn: dat helpt ons om door te gaan. Als we in verbinding met Hem blijven, zal ons leven niet zonder lijden zijn, maar opent zich wel een horizon van het goede en wandelen we naar de vervulling daarvan. Houd moed, blijf bidden. Jezus is altijd bij ons. (Vertaling Susanne Kurstjens)

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.