Tijdens de algemene audiëntie van 4 december sprak paus Franciscus over de zorg die priesters, bisschoppen en ook hijzelf moeten dragen voor de gelovigen.

Beste broeders en zusters, goedemorgen!

De reis die het Evangelie in de wereld maakt, gaat in de Handelingen van de Apostelen onophoudelijk door en in de stad Efeze toont het heel zijn verlossende reikwijdte. Dankzij Paulus ontvangen ongeveer twaalf mannen het doopsel in Jezus’ naam en ervaren zij de uitstorting van de Heilige Geest die hen geneest (vlg. Hand. 19,1-7).

De apostelen verrichten allerlei wonderen: de zieken worden genezen en de bezetenen worden bevrijd (vlg. Hand. 19,11-12). Dat gebeurt omdat de leerling op zijn Meester lijkt (vlg. Lc. 6,40) en Hem present stelt door aan zijn broeders en zusters te vertellen over het nieuwe leven dat hij van Hem heeft ontvangen.

Magie afwijzen

Gods kracht die ingrijpt in Efeze ontmaskert degenen die in Jezus’ naam boze geesten uitdrijven, zonder dat ze daarvoor de geestelijke autoriteit bezitten (vlg. Hand. 19,13-17). Gods kracht onthult ook de zwakte van de magische kunsten. Een groot aantal mensen kiest voor Christus en neemt afstand van de magie (vlg. Hand. 19,18-19). Dat was een grote omwenteling voor een stad als Efeze, die bekend stond als het centrum van de magie!

Lucas onderstreept dat het geloof in Christus en magie niet met elkaar te verenigen zijn. Wie kiest voor Christus, kan zich niet op een magiër verlaten. Geloven betekent je in vertrouwen overgeven aan de handen van een betrouwbare God, die zich niet laat kennen door middel van occulte praktijken, maar wel door middel van openbaring en gratis liefde.

Magie is niet christelijk!

Wellicht zal een van jullie me zeggen: “Ach, dat met die magie is iets van weleer. Nu de christelijke beschaving er is, gebeurt dat niet meer.” Maar pas op! Ik vraag jullie: wie van jullie heeft wel eens tarotkaarten laten leggen, of heeft een handlezing laten doen door een waarzegster? Ook nu nog worden dit soort dingen uitgevoerd in de grote christelijke steden.

En als je vraagt: “Maar als je gelooft in Jezus Christus, waarom ga je dan naar een magiër, naar een waarzegster, naar dit soort mensen?”, dan zeggen ze: “Ik geloof in Jezus Christus, maar uit bijgeloof ga ik ook naar hen.”

Alsjeblieft, magie is niet christelijk! De dingen die ze doen om je toekomst te voorspellen of je levensomstandigheden te veranderen, zijn niet christelijk. De genade van Christus brengt je alles: bid en vertrouw jezelf toe aan de Heer.

Opstand tegen Paulus

Een ander probleem is dat de verspreiding van het Evangelie in Efeze de handel van de edelsmeden schaadt. Zij vervaardigen de beeldjes van de godin Artemis en maken een ware handel van een religieus gebruik. Ik vraag jullie hierover na te denken. Als ze hun handel, die hun veel geld oplevert, zien instorten, organiseren ze een opstand tegen Paulus. De christenen worden ervan beschuldigd dat ze de ambachtslieden, het heiligdom van Artemis en de verering van deze godin in gevaar brengen (vlg. Hand. 19,23-28).

Paulus vertrekt dan uit Efeze en op weg naar Jeruzalem, arriveert hij in Mitylene (vlg. Hand. 20,1-16). Hier laat hij de oudsten van de Kerk van Efeze bijeen roepen, de priesters dus, om hun ‘pastorale’ raad mee te geven (vlg. Hand. 20,17-35).

Geestelijk testament

We zijn nu aangekomen bij de laatste momenten van Paulus’ apostolische dienstwerk en Lucas geeft zijn afscheidswoorden weer. Het is een soort van geestelijk testament dat de apostel richt op degenen die, na zijn vertrek, de gemeenschap van Efeze moeten leiden. Het is een van de mooiste pagina’s in de Handelingen van de Apostelen.

Ik raad jullie aan om vandaag het Nieuwe Testament in de Bijbel erbij te nemen, hoofdstuk twintig van Handelingen, en deze toespraak van Paulus tot de priesters van Efeze, die hij in Milete houdt, te lezen. Het is een manier om te begrijpen hoe de apostel afscheid neemt, maar ook hoe priesters en alle christenen afscheid moeten nemen. Het is een prachtige pagina.

Zorgen voor de kudde

In het aansporende gedeelte, bemoedigt Paulus de verantwoordelijken van de gemeenschap. Hij weet dat dit de laatste keer is dat hij ze ziet. Wat zegt hij tegen hen? “Geeft acht op uzelf en op heel de kudde.”

Dat is het werk van een herder: acht geven, over zichzelf en over de kudde. De herder moet acht geven, de pastoor moet acht geven, de priesters moeten dat doen, de bisschoppen, en ook de paus.

Acht geven om de kudde te beschermen, en ook acht geven op zichzelf: het eigen geweten onderzoeken en nagaan hoe deze plicht tot acht geven uit te voeren. “Geeft acht op uzelf en op heel de kudde, waarover de heilige Geest u tot leiders heeft aangesteld om Gods Kerk te hoeden, die Hij zich verwierf door het bloed van zijn eigen Zoon” (Hand. 20,28), dat zegt Paulus.

Opdracht aan de bisschoppen

Van de bisschoppen wordt gevraagd dat zij zo dicht mogelijk bij de kudde staan, die verlost is door het kostbare bloed van Christus. Ze moeten de kudde beschermen tegen de “wolven” (vers 29). De bisschoppen moeten de gelovigen nabij zijn om hen te beschermen en hen te verdedigen en niet afgescheiden zijn van hun gelovigen.

Nadat Paulus deze taak heeft toevertrouwd aan de verantwoordelijken van Efeze, vertrouwt hij ze toe aan Gods handen en “aan het woord van zijn genade” (vers 32). Dat is het gist van elke groei en weg van heiligheid in de Kerk. Hij nodigt ze uit om, zoals hij, met hun handen te werken, om geen last te zijn voor anderen, om de zwakkeren te helpen en om te ervaren dat “het zaliger is te geven dan te ontvangen” (vers 35).

Steunen met gebed

Beste broeders en zusters, laten we de Heer vragen om de liefde voor de Kerk en voor de geloofsschat die zij bewaart, te vernieuwen. Dat Hij ons allemaal verantwoordelijk mag maken voor de zorg voor de kudde, door de herders met ons gebed te ondersteunen, zodat zij getuigen zijn van de standvastigheid en de tederheid van de Goddelijke Herder. (Vert. SK)