Tijdens de algemene audiëntie van 18 november legt paus Franciscus uit dat Maria ons leert om onze angst om te zetten in een openheid voor Gods wil.

Beste broeders en zusters, goedemorgen!

Op onze weg van catecheses over het gebed ontmoeten we vandaag de Maagd Maria, als biddende vrouw. Maria bad. Als de wereld haar nog negeert, als ze nog maar een eenvoudig meisje is en de verloofde van een man uit het huis van David, bidt Maria al.

Nederig van hart

We kunnen ons een voorstelling maken van het meisje uit Nazareth dat in stilte is neergeknield, in voortdurende dialoog met God, die haar snel haar missie zal toevertrouwen. Zij is al vol van genade en onbevlekt vanaf de conceptie, maar ze weet dan nog niets af van haar verrassende en ongelofelijke roeping en van de woeste wateren die ze zal moeten bevaren.

Één ding is zeker: Maria behoort tot de lange reeks van mensen die nederig zijn van hart en die de officiële geschiedkundigen niet in hun boeken opnemen, maar door wie God de komst van zijn Zoon heeft voorbereid.

Gehoorzaam

Maria bestuurt haar leven niet op autonome wijze: zij wacht tot God de teugels van haar weg in handen neemt en haar leidt waar Hij haar hebben wil. Zij is gehoorzaam en met die houding bereidt zij zich voor op de grote gebeurtenissen van God in de wereld. De Catechismus herinnert ons aan haar voortdurende en aandachtige aanwezigheid in het goede plan van de Vader en in het leven van Jezus (nr. 2617-2618).

Maria is aan het bidden als de aartsengel Gabriël in Nazareth met zijn boodschap bij haar komt. Haar “Zie mij”, klein en immens, dat op dat moment de hele schepping in vreugde doet uitbarsten, is in de heilsgeschiedenis voorafgegaan door heel veel andere voorbeelden van “zie mij”, door heel veel andere voorbeelden van trouwe gehoorzaamheid en openheid voor Gods wil.

Open houding

Er is geen betere manier om te bidden dan door, net als Maria, een open houding aan te nemen, een open hart voor God: “Heer, wat U wil, wanneer U wil en hoe U wil.” Ofwel, met een hart dat openstaat voor Gods wil. En God antwoordt altijd.

Er zijn zoveel gelovigen die hun gebed zo beleven! Zij die nederiger zijn van hart, bidden zo: met een essentiële nederigheid zogezegd; met een eenvoudige nederigheid: “Heer, wat U wil, wanneer U wil en hoe U wil.”

En zij bidden op die manier; ze worden niet boos omdat hun dagen vol problemen zitten, maar ze aanvaarden de realiteit en weten dat wij, door de nederige liefde, door de liefde die aangeboden wordt in elke situatie, Gods instrumenten van genade worden.

Onrust

Heer, wat U wil, wanneer U wil, hoe U wil. Het is een eenvoudig gebed, maar het betekent ons leven in Gods handen leggen: dat Hij ons mag leiden. Wij kunnen allemaal zo bidden, bijna zonder woorden.

Het gebed weet de onrust te kalmeren: maar wij zijn onrustig en willen de dingen altijd voordat we erom vragen, en we willen ze meteen. Die onrust doet ons pijn, en het gebed weet die onrust te kalmeren en die om te zetten in gewilligheid. Als ik onrustig ben, bid ik en het gebed opent mijn hart en maakt me gewillig voor Gods wil.

Vragen aan de Heer

In die momenten van de Aankondiging, wist de Maagd Maria haar angst te onderdrukken, ook al voorzag ze wel dat haar ‘ja’ zou leiden tot heel zware beproevingen. Als wij in het gebed begrijpen dat elke dag die ons door God geschonken is, een roeping is, vergroten wij ons hart en ontvangen wij alles. Je leert dan zeggen: “Wat U wil, Heer. Beloof me alleen dat U aanwezig bent bij elke stap van mijn reis.”

Dat is belangrijk: aan de Heer vragen dat Hij aanwezig is bij elke stap van onze reis, dat Hij ons niet alleen laat, dat Hij ons niet alleen laat in de beproevingen, dat Hij ons niet verlaat op moeilijke momenten. Het slot van het Onzevader luidt ook zo: de genade van Jezus zelf heeft ons geleerd om dit aan de Heer te vragen.

Samen met de jonge Kerk

Maria begeleidt Jezus’ hele leven in gebed, tot aan zijn dood en verrijzenis. En daarna gaat ze door en begeleidt ze de eerste stappen van de jonge Kerk (vgl. Hand. 1,14). Maria bidt met de leerlingen die het schandaal van het kruis hebben meegemaakt. Ze bidt met Petrus, die gezwicht is voor angst en uit berouw heeft gehuild.

Maria is daar, met de leerlingen, te midden van de mannen en vrouwen die haar Zoon heeft opgeroepen om zijn gemeenschap te vormen. Maria stelt zich niet op als priester onder hen, nee! Zij is de Moeder van Jezus die met hen bidt, in gemeenschap, als een van hen. Zij bidt met hen en voor hen.

Moeder van de Kerk

En wederom gaat haar gebed vooraf aan de toekomst die op het punt staat zich te ontvouwen: door het werk van de Heilige Geest is ze de Moeder van God geworden, en door het werk van de Heilige Geest, wordt ze de Moeder van de Kerk.

Door te bidden met de jonge Kerk wordt ze de Moeder van de Kerk, begeleidt ze de leerlingen in gebed op hun eerste stappen in de Kerk, in afwachting van de Heilige Geest.

In stilte, altijd in stilte. Maria’s gebed is stil. Het Evangelie vertelt ons slechts een keer over een gebed van Maria: in Kana, als ze haar Zoon om hulp vraagt voor die arme mensen die op het punt staan een flater te slaan op het feest. Stel je eens voor: een bruiloftsfeest en eindigen met melk omdat er geen wijn is! Wat een flater sla je dan! En zij bidt en vraagt haar Zoon om dit probleem op te lossen.

Maria’s aanwezigheid is in zichzelf een gebed, en haar aanwezigheid te midden van de leerlingen in het Cenakel, in afwachting van de Heilige Geest, is een biddende aanwezigheid. Zo brengt Maria de Kerk tot stand, zij is de Moeder van de Kerk. De Catechismus legt uit: “In het geloof van zijn nederige dienstmaagd krijgt de gave van God” – ofwel de Heilige Geest – “de ontvangst die Hij vanaf het begin van de tijden verwacht heeft” (nr. 2617).

Stille aanwezigheid

In de Maagd Maria wordt de natuurlijke vrouwelijke intuïtie naar voren gebracht in haar unieke eenheid met God in het gebed. Als we het Evangelie lezen, zien we daarom dat ze soms lijkt te verdwijnen, om vervolgens op cruciale momenten weer te verschijnen: Maria staat open voor Gods stem, die haar hart leidt, die haar wegen leidt naar waar haar aanwezigheid nodig is.

Haar stille aanwezigheid als moeder en leerling. Maria is aanwezig, omdat ze Moeder is, maar ze is ook aanwezig omdat ze de eerste leerling is, degene die Jezus’ woorden beter geleerd heeft. Maria zegt nooit: “Kom, ik zal de dingen oplossen.” Maar ze zegt: “Doe maar wat Hij u zeggen zal”. Altijd verwijst ze naar Jezus. Die houding is typisch die van een leerling, en zij is de eerste leerling: zij bidt als Moeder en als leerling.

Alles in haar hart

“Maria bewaarde al deze woorden in haar hart en overwoog ze bij zichzelf” (Lc. 2,19). Zo schetst de evangelist Lucas het beeld van de Moeder Gods in het Evangelie over Jezus’ jonge jaren. Alles wat er om haar heen gebeurt, eindigt in het diepst van haar hart: dagen vol vreugde en ook de meest duistere momenten, als zij moeite moet doen om te begrijpen wat er moet gebeuren voor de verlossing.

Alles eindigt in haar hart, omdat het overwogen wordt in het gebed en daardoor wordt getransformeerd. Of het nu gaat om de geschenken van de wijzen, of om de vlucht naar Egypte, tot aan die verschrikkelijke vrijdag van de passie: alles bewaart de Moeder en brengt ze naar voren in haar dialoog met God.

Parel van onvergelijkbare schoonheid

Iemand heeft Maria’s hart vergeleken met een parel van onvergelijkbare schoonheid, gevormd en gepolijst door het geduldig aanvaarden van Gods wil door de mysteries van Jezus te overwegen in gebed.

Wat zou het mooi zijn als ook wij een beetje kunnen lijken op onze Moeder! Met een hart dat openstaat voor Gods Woord,  met een stil hart, met een gehoorzaam hart, met een hart dat Gods Woord weet te ontvangen en dat doet groeien als een zaadje vol goeds van de Kerk. (Vertaling Susanne Kurstjens)