Tijdens de algemene audiëntie van 15 april sprak paus Franciscus over het verschil tussen de vrede die Christus brengt en de vrede van de wereld.
Beste broeders en zusters, goedemorgen!
De catechese van vandaag is gewijd aan de zevende zaligspreking over zij “die vrede brengen” en die kinderen van God zullen worden genoemd (vlg. Mt. 5,9). Ik ben blij dat deze meteen na Pasen besproken wordt, want de vrede van Christus is de vrucht van zijn dood en verrijzenis, zoals we hebben gehoord in de Brief van de heilige apostel Paulus. Om deze zaligspreking goed te begrijpen, moet uitgelegd worden wat het woord ‘vrede’ betekent, want dit kan verkeerd begrepen worden of wordt soms gebagatelliseerd.
We moeten ons richten op de twee manieren waarop vrede wordt uitgelegd. De eerste uitleg is de bijbelse, waar het prachtige woord shalòm te vinden is. Dat woord drukt overvloed, voorspoed en welzijn uit. Als je in het Hebreeuws tegen iemand shalòm zegt, wens je diegene een mooi, vol en voorspoedig leven, maar ook in overeenstemming met de waarheid en de gerechtigheid die hun volheid bereiken in de Messias, de prins van vrede (vlg. Jes. 9,6; Micha 5,4-5).
Er is nog een andere, meer wijdverspreide uitleg van het woord ‘vrede’, in de zin van een soort innerlijke rust: ik ben kalm, ik voel me vredig. Dan is het een modern, psychologisch en meer subjectief begrip. Er wordt in het algemeen gedacht dat vrede betekent rust, harmonie en innerlijk evenwicht. Dat begrip van het woord ‘vrede’ is incompleet en kan niet volledig worden gemaakt, want onrust in een leven is een belangrijk groeimoment.
Heel vaak zaait de Heer zelf onrust in ons, zodat we naar Hem toe gaan, zodat we Hem vinden. In die zin is het een belangrijk groeimoment. Terwijl het kan gebeuren dat innerlijke rust leidt tot een ingedut geweten en niet tot ware geestelijke verlossing.
Heel vaak moet de Heer “een teken van tegenstelling” zijn (vlg. Lc. 2,34-35), Hij moet onze valse zekerheden omver werpen om ons naar de verlossing te brengen. Op dat moment lijkt het alsof we geen rust hebben, maar het is de Heer die ons op die weg brengt om tot de vrede te komen die alleen Hij ons kan geven.
“De ware vrede en het ware innerlijke evenwicht komen voort uit de vrede van Christus”
Tweet dit!
Op dit punt moeten we beseffen dat de Heer iets anders bedoelt met vrede dan de menselijke vrede, de vrede van de wereld, als Hij zegt: “Vrede laat Ik u na; mijn vrede geef Ik u. Niet zoals de wereld die geeft, geef Ik hem u” (Joh. 14,27). Christus’ vrede is een ander soort vrede dan die van de wereld.
Laten we ons afvragen: hoe geeft Hij de vrede van de wereld? Als we denken aan oorlogen; die eindigen normaal gezien op twee manieren: of met de overwinning van een van beide partijen, of met een vredesakkoord. Wij kunnen alleen maar hopen en bidden dat het altijd uitloopt op dat laatste.
Maar we moeten beseffen dat de geschiedenis een oneindige reeks van vredesverdragen is die verbroken worden door opeenvolgende oorlogen, of van oorlogen die op andere wijzen of op andere plekken doorgaan. Ook in onze tijd wordt er een oorlog ‘in stukjes’ uitgevochten op meerdere plekken en op meerdere manieren. We moeten er op zijn minst op bedacht zijn dat in het kader van de globalisering, waarin vooral economische belangen tellen, de ‘vrede’ van sommigen leidt tot ‘oorlog’ voor anderen. En dat is niet de vrede van Christus!
Hoe ‘geeft’ de Heer Jezus dan zijn vrede? We hebben de apostel Paulus horen zeggen dat de vrede van Christus “van twee een gemaakt heeft” (vlg. Ef. 2,14), ofwel de strijdbijl begraven en zich verzoenen. En de weg om dit werk van vrede te bewerkstelligen is zijn lichaam. Hij verzoent dan ook alle dingen en brengt vrede met het bloed van zijn kruis, zoals Paulus dat elders zegt (vlg. Kol. 1,20).
En op dit punt vraag ik me af, en dat kunnen we allemaal doen: wie zijn dan degenen “die vrede brengen”? De zevende zaligspreking is de meest actieve, die expliciet over actie spreekt. De uitdrukking lijkt op degene die in het eerste vers van de Bijbel gebruikt wordt bij de schepping en wijst op initiatief nemen en aan de slag gaan.
De liefde is vanuit haar aard scheppend – de liefde is altijd scheppend – en zoekt naar verzoening tegen elke prijs. Degenen die kinderen van God worden genoemd verstaan de kunst van de vrede en oefenen die uit. Zij weten dat er geen verzoening bestaat zonder de gave van het eigen leven, en dat de vrede altijd en hoe dan ook gezocht moet worden.
Altijd en hoe dan ook: vergeet dit niet! Zo wordt er naar gezocht. Dat is geen autonoom handelen dat de vrucht van de eigen capaciteiten. Nee, dat is een uiting van de genade die we ontvangen hebben van Christus, die onze vrede is en die van ons kinderen van God heeft gemaakt.
Het ware shalòm en het ware innerlijke evenwicht komen voort uit de vrede van Christus, die komt van zijn kruis en een nieuwe mensheid schept, vleesgeworden in een oneindige stroom inventieve en creatieve heiligen, die steeds weer nieuwe wegen hebben gevonden om lief te hebben. De heiligen bouwen aan vrede.
Dit leven als kinderen van God, die door Christus’ bloed hun broeders en zusters zoeken en vinden, is het ware geluk. Zalig zijn zij die deze weg gaan.
En opnieuw zalig Pasen aan iedereen, in de vrede van Christus! (Vertaling Susanne Kurstjens)
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
