Tijdens de algemene audiëntie van 28 oktober legt paus Franciscus uit hoe Jezus de hemel voor ons opende, zodat wij allemaal achter Hem aan de oversteek kunnen maken.

Beste broeders en zusters, goedemorgen!

Tijdens de audiëntie van vandaag blijf ik, net als bij de vorige audiënties, hier zitten. Ik zou heel graag naar jullie toe willen komen om iedereen te begroeten, maar we moeten afstand tot elkaar bewaren. Want als ik naar jullie toekom, komen de mensen meteen samen om mij te begroeten.

Dat gaat in tegen de maatregelen die we moeten nemen tegen dat virus dat zich Covid-19 noemt en dat ons zoveel kwaad doet. Excuses dat ik niet naar jullie toekom om jullie te begroeten. Ik begroet jullie vanaf hier, maar ik draag jullie allemaal mee in mijn hart. Dragen jullie op jullie beurt mij mee in het hart en bidden jullie voor mij. Op afstand kunnen we voor elkaar bidden. Bedankt voor jullie begrip.

Gebeurtenis van grote waarde

Na het Oude Testament te hebben doorlopen in onze catechesereeks over het gebed, komen we nu aan bij Jezus. En Jezus bad. Zijn openbare missie begint met de doop in de Jordaan. De evangelisten dichten allemaal grote waarde toe aan deze gebeurtenis.

Ze vertellen hoe heel het volk in gebed verzameld was, en zij leggen uit dat dit samenkomen duidelijk de vorm van een boetedoening had (vgl. Mc. 1,5; Mt. 3,8). Het volk ging naar Johannes om zich te laten dopen ter vergeving van hun zonden: dit was een vorm van boetedoening, van bekering.

Een met de zondaars

Het eerste openbare optreden van Jezus is dus zijn deelname aan een gezamenlijk gebed van het volk, een gebed van het volk dat zich laat dopen, een gebed van boetedoening waarin allen erkenden zondaars te zijn. Johannes de Doper verzet zich daartegen en zegt: “Ik heb uw doopsel nodig, en Gij komt tot mij?” (Mt. 3,14). Johannes wist wie Jezus was.

Maar Jezus houdt vol: wat u doet is in overeenstemming met de wil van de Vader (vgl. vers 15). Op die manier is Hij solidair met onze menselijke conditie. Hij bidt met de zondaars van Gods volk. Laten we dit in onszelf opnemen: Jezus is de Rechtvaardige, Hij is geen zondaar. Maar Hij wilde afdalen tot ons niveau, tot ons zondaars, en Hij bidt met ons.

Samen bidden met Jezus

En als wij bidden, bidt Hij met ons mee. Hij is met ons, want Hij bidt in de hemel voor ons. Jezus bidt altijd met zijn volk, Hij bidt altijd met ons, altijd. Wij bidden nooit alleen, we bidden altijd samen met Jezus.

Hij blijft niet aan de andere kant van de rivier staan – “Ik ben rechtvaardig en jullie zijn zondaars” – om te onderstrepen hoe anders en ver verwijderd Hij is van zijn ongehoorzame volk. Maar Hij dompelt zijn voeten onder in hetzelfde zuiverende water. Hij doet hetzelfde als een zondaar. En dat is de grootsheid van God die zijn Zoon zond, die zichzelf uitwiste en verscheen als een zondaar.

De weg is moeilijk

Jezus is geen afstandelijke God, en dat kan Hij ook niet zijn. Zijn menswording onthult Hem op een volledige en onvoorstelbaar menselijke manier. Door zo met zijn missie te beginnen, gaat Jezus aan het hoofd staan van een volk van zondaars. Alsof Hij de taak op zich neemt om een brug te slaan die wij allemaal, na Hem, moedig moeten oversteken. Maar de weg, de reis, is moeilijk. Maar Hij gaat die en opent zo de weg.

De Catechismus van de Katholieke Kerk legt uit dat dit het nieuwe is van de volheid der tijden. Er staat: “Het kinderlijke gebed dat de Vader verwacht van zijn kinderen, zal uiteindelijk doorleefd worden door de eniggeboren Zoon zelf, in zijn mensheid, met en voor de mensen” (nr. 2599).

Voor iedereen gekomen

Jezus bidt met ons. Laten we dat in ons hoofd en in ons hart opnemen: Jezus bidt met ons. Op die dag, aan de oever van de Jordaan, is dus de hele mensheid aanwezig met haar uitgesproken verlangen naar gebed.

Vooral is het volk van zondaars aanwezig: degenen die dachten dat ze door God niet bemind konden worden; degenen die niet over de drempel van de tempel durfden te stappen; degenen die niet baden, omdat ze zich niet waardig genoeg achtten. Jezus is voor iedereen gekomen, ook voor hen, en Hij begint door zich bij hen aan te sluiten, aan het hoofd.

Ongelofelijke waarheid

Vooral het Evangelie volgens Lucas laat duidelijk de sfeer van gebed zien waarin Jezus’ doop plaatsvond. “Terwijl al het volk zich liet dopen, en Jezus na zijn doop in gebed was, geschiedde het dat de hemel openging” (Lc. 3,21).

Al biddend opent Jezus de poorten van de hemel en door die opening daalt de Heilige Geest af. Uit de hemel verkondigt een stem de ongelofelijke waarheid: “Gij zijt mijn Zoon, de welbeminde, in U heb ik mijn behagen gesteld” (vers 22).

Een enorme schat

Achter die eenvoudige zin gaat een enorme schat schuil: het doet ons iets begrijpen van het mysterie van Jezus en van zijn hart dat altijd op de Vader gericht is.

In de wervelstorm van het leven en de wereld die Hem uiteindelijk zal veroordelen, ook tijdens de moeilijkste en treurigste momenten die Hij moet ondergaan, ook wanneer Hij ervaart dat hij geen plek heeft om zijn hoofd op te laten rusten (vgl. Mt. 8,20), ook wanneer haat en vervolging om Hem heen losbreken, is Jezus nooit zonder een schuilplaats: Hij woont voor eeuwig in de Vader.

Grootsheid van Jezus’ gebed

Zie hier de unieke grootsheid van Jezus’ gebed: de Heilige Geest neemt bezit van zijn persoon en de stem van de Vader bevestigt dat Hij de welbeminde is, de Zoon waarin Hij volledig weerspiegeld wordt.

Dit gebed van Jezus, dat aan de oever van de Jordaan volledig persoonlijk is – en dat zal het heel zijn aardse leven lang zijn – wordt door de genade van Pinksteren het gebed van alle gedoopten in Christus. Hij zelf heeft dat geschenk voor ons verkregen, en Hij nodigt ons uit om te bidden zoals Hij dat deed.

Ons toevertrouwen aan Hem

Daarom, als we ons op een avond van gebed uitgeput en leeg voelen, als het lijkt alsof het leven compleet zinloos is, moeten we smeken dat Jezus’ gebed ook het onze wordt. “lk kan zo niet bidden, ik weet niet wat ik moet doen, ik voel het niet, ik ben onwaardig.”

Op zo’n moment moeten we ons toevertrouwen aan Hem, opdat Hij voor ons bidt. Hij is op dat moment bij de Vader voor ons aan het bidden. Hij is de bemiddelaar: Hij laat de Vader alle ellende zien, voor ons. Laten we daarop vertrouwen!

Jezus kwam voor ons allemaal

Als wij vertrouwen hebben, zullen we een stem uit de hemel horen en die is sterker dan de stem die uit het diepste van onszelf opklinkt. En we zullen die stem tedere woorden horen fluisteren: “Jij bent Gods welbeminde, jij bent zijn kind, jij bent de vreugde van de Vader in de hemel.”

Voor ons, voor ieder van ons weerklinken de woorden van de Vader. Ook als we door iedereen afgewezen worden, als we zondaars van het ergste soort zijn. Jezus daalde niet in het water van de Jordaan af voor zichzelf, maar voor ons allemaal.

Het geschenk van het gebed

Heel Gods volk kwam naar de Jordaan om te bidden, om vergeving te vragen, om die doop van vergeving te ontvangen. En zoals een theoloog ooit zei, kwamen ze naar de Jordaan, “met naakte geest en naakte voeten”. Dat is de nederigheid. Er is nederigheid nodig om te bidden. Hij heeft de hemel geopend, zoals Mozes de wateren van de Rode Zee opende, zodat wij allemaal achter Hem aan over zouden kunnen steken.

Jezus heeft ons zijn eigen gebed geschonken, dat zijn dialoog van liefde met de Vader is. Hij heeft ons dat geschonken als een zaadje van de Drie-eenheid, dat Hij in ons hart wil planten. Laten we dat ontvangen! Laten we dit geschenk, het geschenk van het gebed ontvangen. Altijd samen met Hem. En we zullen niet de mist ingaan. (Vertaling Susanne Kurstjens)