Tijdens de algemene audiëntie van 8 september legt paus Franciscus uit dat we door de doop en het geloof in Christus allemaal gelijk worden.

Beste broeders en zusters, goedemorgen!

Wij gaan verder met onze verdieping van het geloof – ons geloof – door middel van de Brief van Paulus aan de Galaten. Paulus maant die christenen om de nieuwheid van Gods openbaring die hun verkondigd is niet te vergeten. Volledig in lijn met Johannes de Evangelist (vgl. 1 Joh. 3,1-2) onderstreept Paulus dat het geloof in Jezus Christus het mogelijk maakt dat wij echt Gods kinderen en zijn erfgenomen worden.

De datum van onze doop

Wij christenen vinden het feit dat wij Gods kinderen zijn vaak vanzelfsprekend maar het is goed om steeds te denken aan het moment waarop we een werden, het moment van onze doop, om het grote geschenk dat we hebben ontvangen bewuster te beleven.

Als ik vandaag aan jullie zou vragen ‘wie weet de datum van zijn eigen doop?’, denk ik niet dat er veel handen omhoog zouden gaan. Maar dat is de datum waarop we verlost zijn, de datum waarop we Gods kinderen zijn geworden. Wie de datum niet weet, moet het zijn peter, meter, vader, moeder, oom of tante vragen: “Wanneer ben ik gedoopt?”. En je moet die dag elk jaar gedenken, want het is de dag waarop we Gods kinderen zijn geworden. Oké? Zullen jullie dat doen? Laten we verder gaan…

Kindschap

Maar nu “het geloof is gekomen” (Gal. 3,25) in Jezus Christus komt de radicaal nieuwe situatie tot stand die leidt tot het kindschap van God.

Het kindschap waarover Paulus spreekt is niet dat algemene kindschap van alle mannen en vrouwen, als zijnde zonen en dochters van de Schepper. In de passage die we net hebben gehoord, bevestigt hij dat het geloof ons in staat stelt om kinderen van God te zijn “in Christus Jezus” (Gal. 3,26) en dat is het nieuwe.

Jezus werd onze broeder

Dit “in Christus Jezus” maakt het verschil. Niet alleen kinderen van God, zoals iedereen: alle mannen en vrouwen zijn kinderen van God, iedereen, welke religie we ook hebben. Maar “in Christus Jezus” is wat bij christenen het verschil maakt, en dit gebeurt alleen door deel te nemen aan Christus’ verlossing en in ons bij het sacrament van de doop.

Zo begint het. Jezus werd onze broeder en door zijn dood en verrijzenis heeft Hij ons met de Vader verzoend. Wie Christus in geloof aanneemt, wordt door de doop met Hem en met kinderlijke waardigheid “bekleed” (vgl. Gal. 3,27).

De apostel Paulus verwijst in zijn brieven meermaals naar de doop. Voor hem staat de doop gelijk aan een effectieve en waarlijke deelname aan het mysterie van Jezus. In zijn Brief aan de Romeinen gaat hij zelfs zo ver om te zeggen dat we bij de doop met Christus zijn gestorven en met Hem begraven zijn om met Hem te leven (vgl. Rom. 6,3-14).

Gestorven met Christus, met Hem begraven om met Hem te leven. Dat is de genade van de doop: deelnemen aan Jezus’ dood en verrijzenis. De doop is daarom niet slechts een uiterlijk ritueel. Degenen die het ontvangen, worden ten diepste getransformeerd, in hun meest intieme zelf. Zij krijgen een nieuw leven, precies het leven dat hen in staat stelt zich tot God te wenden en Hem aan te roepen met de naam Abba, ofwel ‘Papa’. “Vader?” Nee, ‘Papa’ (vlg. Gal. 4,6).

Revolutionaire woorden

Paulus bevestigt met grote stoutmoedigheid dat je door de doop een totaal nieuwe identiteit aanneemt, die uitstijgt boven de etnisch-religieuze verschillen die er toen bestonden. Hij legt dat als volgt uit: “Er is geen Jood of heiden meer”. Dit geldt ook op het sociale vlak: “Er is geen slaaf of vrije, er is geen man en vrouw” (Gal. 3,28).

Deze woorden worden vaak te snel gelezen, zonder te begrijpen wat er zo revolutionair aan is. Dat Paulus aan de Galaten schrijft dat er in Christus “geen Jood of heiden” meer is, staat gelijk aan een ware ondermijning van de etnisch-religieuze wereld. Als Jood behoorde hij tot het uitverkoren volk. Hij was dus bevoorrecht boven de heidenen (vgl. Rom. 2,17-20) en Paulus bevestigt dit ook zelf (vlg. Rom. 9,4-5).

Ketterij

Het is daarom niet verwonderlijk dat hij door deze nieuwe leer als een ketter klinkt. “Hoezo is het allemaal hetzelfde? Wij zijn verschillend!”. Dit klinkt een beetje als ketterij, toch?

Ook de tweede vergelijking tussen vrijen en slaven opent schokkende perspectieven. In de oude samenleving was het onderscheid tussen slaven en vrije burgers van essentieel belang. Vrije mensen genoten volgens de wet alle rechten, terwijl de menselijke waardigheid van slaven niet eens erkend werd.

Dat is ook vandaag nog zo: er zijn zoveel mensen op deze wereld, vele miljoenen mensen, die geen recht hebben op voedsel, op onderwijs, op werk. Dat zijn de moderne slaven, degenen die zich in de periferie bevinden en door iedereen worden uitgebuit. Ook vandaag bestaat er slavernij. Laten we daar even bij stilstaan. Wij ontnemen deze mensen hun waardigheid, het zijn slaven.

Gelijkheid tussen mannen en vrouwen

En, ten slotte, overwint de gelijkheid in Christus het sociale verschil tussen de twee geslachten, waardoor er gelijkheid ontstaat tussen mannen en vrouwen. Dat was toen revolutionair en zelfs vandaag de dag moet dit nog gezegd worden.

Hoe vaak horen we niet dat vrouwen worden veracht! Hoe vaak hebben we niet gehoord: “Nee, doe maar niets, dat zijn vrouwenzaken.” Let op, mannen en vrouwen hebben dezelfde waardigheid. In de geschiedenis, zelfs vandaag de dag nog, bestaat er vrouwelijke slavernij: vrouwen krijgen niet dezelfde kansen als mannen. We moeten goed lezen wat Paulus zegt: wij zijn gelijk in Christus Jezus.

Zoals we kunnen zien, bevestigt Paulus de diepe eenheid die er bestaat tussen alle gedoopten, ongeacht hun situatie, of ze nu mannen of vrouwen zijn. Ze zijn gelijk, omdat elk van hen, in Christus, een nieuw wezen is.

Elk onderscheid wordt ondergeschikt aan de waardigheid kinderen van God te zijn, Hij die met zijn liefde een ware en wezenlijke gelijkheid bereikt. Door de verlossing van Christus en het doopsel dat we hebben ontvangen, zijn we allen gelijk: zonen en dochters van God.

Een in Christus die ons verlost heeft

Broeders en zusters, we worden dus op een positievere manier geroepen om een ​​nieuw leven te leiden dat zijn grondslag vindt in het kindschap met God. Gelijk omdat wij kinderen van God zijn, en kinderen van God omdat Jezus Christus ons heeft verlost en wij deze waardigheid door de doop zijn binnengegaan.

Het is ook voor ons allemaal vandaag van doorslaggevend belang dat we de schoonheid herontdekken van het zijn van Gods kinderen, dat we broeders en zusters zijn, omdat we een zijn in Christus die ons verlost heeft. Verschillen die verdeeldheid veroorzaken zouden niet moeten voorkomen onder degenen die geloven in Christus.

Wij zijn gelijk

Een van de apostelen zegt het in de Brief van Jacobus als volgt: “Pas op met de verschillen, want jullie zitten verkeerd als er in uw samenkomst (ofwel de Mis) iemand binnenkomt met een gouden ring aan zijn vinger, die goed gekleed is. ‘Kom verder, kom verder!’ En hij mag op de belangrijkste plaats gaan zitten.

En als er dan een ander, een arme, binnenkomt die zich net kan bedekken met zijn kleren en aan wie je goed kunt zien dat hij arm is: ‘Ja, ga daar maar achterin zitten’ (vlg. Jac. 2,2-4). Wij creëren deze verschillen en doen dat vaak onbewust. Maar we zijn gelijk. Het is veeleer onze roeping om de roeping tot eenheid aan heel de mensheid concreet en duidelijk te maken (vgl. Lumen gentium, 1).

Pad van gelijkheid

Alles wat de verschillen tussen mensen vergroot, en wat vaak discriminatie veroorzaakt, is bij God niet meer van belang, dankzij het heil dat in Christus is bereikt. Waar het om gaat is het geloof dat werkt door het pad van eenheid te volgen dat door de Heilige Geest is aangegeven. En het is onze verantwoordelijkheid om resoluut dit pad van gelijkheid te bewandelen, de gelijkheid die tot stand kwam door de verlossing van Jezus.

Bedankt. En vergeet niet als jullie naar huis gaan uit te zoeken: “Wanneer ben ik gedoopt?” Vraag het, om je die datum altijd te kunnen herinneren. En ook om die dag te kunnen vieren. Bedankt. (Vertaling Susanne Kurstjens)