<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Inspiratie

Paus: ‘Zaligsprekingen zijn een gegarandeerde weg naar geluk’

KN Redactie 30 januari 2020
image
Paus Franciscus begroet een kindje bij de audiëntie van 29 januari. CNS Photo - Paul Haring

Tijdens de algemene audiëntie van 29 januari sprak paus Franciscus over de Zaligsprekingen als weg naar geluk.

Beste broeders en zusters, goedemorgen!

We beginnen vandaag met een reeks catecheses over de Zaligsprekingen in het Evangelie volgens Matteüs (5,1-11). Deze tekst is het begin van de ‘Bergrede’ en heeft het leven verlicht van gelovigen en ook van veel niet-gelovigen.

Het is moeilijk om niet geraakt te worden door deze woorden van Jezus, en het is goed die steeds beter te willen vatten en begrijpen. De Zaligsprekingen zijn de ‘identiteitskaart’ van de christen – dit is onze identiteitskaart -, want ze schetsen het gezicht van Jezus zelf en zijn manier van leven.

Boodschap voor de hele mensheid

Nu geven we deze woorden van Jezus een globaal kader; in de komende catecheses reflecteren we op elk van die Zaligsprekingen, een voor een.

Allereerst is het belangrijk hoe de verkondiging van deze boodschap tot stand kwam: Jezus ziet de menigte die Hem volgt, gaat de heuvel op die het Meer van Galilea omgeeft, gaat zitten, richt zich tot zijn leerlingen en verkondigt de Zaligsprekingen.

De boodschap is dus gericht tot zijn leerlingen, maar aan de horizon zien we de menigte zitten, ofwel de hele mensheid. Het is een boodschap voor de hele mensheid.

Veel meer dan wetten

Verder verwijst de ‘berg’ naar de Sinaï, waar God de Tien Geboden aan Mozes gaf. Jezus begint een nieuwe wet te leren: arm zijn, vriendelijk zijn, barmhartig zijn…

Die ‘nieuwe geboden’ zijn veel meer dan wetten. Jezus legt dan ook niets op, maar onthult de weg naar geluk – zijn weg – en herhaalt acht keer het woord ‘zalig’.

Uit het hoofd leren

Elk van die Zaligsprekingen bestaat uit drie delen. Allereerst is er steeds het woord ‘zalig’. Dan volgt de situatie waarin de zaligen zich bevinden: arm van geest, treurend, hongerig en dorstig naar de gerechtigheid, en zo verder.

Tot slot is er de reden van de zaligheid, die geïntroduceerd wordt door het woord ‘want’: “Zalig deze mensen, want…, zalig die mensen, want…”.

“De Zaligsprekingen zijn veel meer dan wetten”
- Paus Franciscus

Zo zitten de acht Zaligsprekingen in elkaar en het zou mooi zijn als we die uit het hoofd leren om ze te kunnen herhalen en als we deze wet die ons door Jezus is gegeven, in ons hart en hoofd meedragen.

Nieuwe situatie

Laten we dit feit voor ogen houden: de reden van zaligheid is niet de huidige situatie, maar de nieuwe situatie die de zaligen als geschenk van God ontvangen: “want hun behoort het Rijk der hemelen”, “want zij zullen getroost worden”, “want zij zullen het land bezitten”, en zo verder.

In het derde element, dat juist de reden is voor het geluk, gebruikt Jezus vaak de lijdende vorm van de toekomende tijd: “zij zullen getroost worden”, “zij zullen het land bezitten”, “zij zullen verzadigd worden”, “zij zullen barmhartigheid ondervinden”, “zij zullen kinderen van God genoemd worden”.

In een staat van genade

Maar wat wil het woord ‘zalig’ zeggen? Waarom begint elk van de acht Zaligsprekingen met het woord ‘zalig’?

De oorspronkelijke term verwijst niet naar iemand met een volle buik of een gevulde portemonnee, maar naar een persoon die in een staat van genade verkeert, die wint aan Gods genade en vooruitgaat op Gods weg: geduld, armoede, dienstbaarheid aan anderen, troost… Degenen die groeien in die dingen zijn gelukkig en zullen zalig zijn.

De vreugde van Pasen

Om zichzelf aan ons te geven, kiest God vaak voor ondenkbare wegen, wellicht die van onze beperkingen, onze tranen en onze verliezen. Het is de vreugde van Pasen waarover onze oosterse broeders en zusters spreken, de vreugde die stigmata draagt, maar levend is, de vreugde die door de dood is heengegaan en Gods kracht heeft ervaren.

De Zaligsprekingen brengen je vreugde, altijd. Ze vormen de weg om de vreugde te bereiken. Het zal ons goed doen om het Evangelie volgens Matteüs er vandaag bij te pakken, hoofdstuk vijf, vers een tot elf, en de Zaligsprekingen te lezen – misschien deze week nog een paar keer – om een beter begrip te krijgen van deze zo mooie, zo gegarandeerde weg naar geluk die de Heer ons aanbiedt. (Vert. SK)

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.