Bij de term ‘existentieel’ dacht ik steeds aan auteurs uit mijn jonge jaren zoals Sartre of Camus (over wie ik in KN 21 schreef), al wist ik dat soms ook christenen zo dachten. Sinds kort zie ik dat het ook vandaag bij weldenkende gelovigen voor komt.
Erik Varden (46), in oktober 2019 benoemd als katholiek bisschop van Trondheim in het overwegend lutherse Noorwegen, sleept je mee in zijn eigen persoonlijke ervaring. Als jongere presenteerde hij zich als agnost, dat wil zeggen “Het geloof zei me niets. Ik zag het christendom als wensdenken, als een wegvluchten voor het drama waarmee ik worstelde”.
Na studie, reflectie over het lijden van onder meer de Tweede Wereldoorlog en zich verdiepend in muziek van Mahler – kort en indringend beschreven, met verwijzing naar diens tekst “O geloof, jij werd niet voor niets geboren” – noteert hij enkele bladzijden verderop: “Het was niet alleen zo dat ik wilde geloven. Ik wist ook dat het waar was. Het klinkt als een cliché, maar op dat moment veranderde mijn bewustzijn. Dat gevoel ben ik nooit kwijtgeraakt.”
De Noorse jongeman treedt toe tot de katholieke Kerk en wordt trappist in een Engels klooster, waar hij vier jaar abt was. Hij beschikt over veel en gevarieerde theologische en literaire bagage, waarin hij de lezer gretig maar zonder gewichtigdoenerij laat delen.
Na een autobiografisch intro volgen zes hoofdstukken. Vaak worden overbekende bijbelse of kerkelijke ervaringen afgestoft en als nieuw gepresenteerd. Zoals de beschouwing over Aswoensdag ‘Bedenk dat je stof bent’.
Eenzaamheid is hier niet allereerst psychologisch, maar betreft het feit dat de unieke mens een levenskeuze moet maken en uiteindelijk alléén voor God staat. Juist het christendom als heilsgeschiedenis is bij uitstek ‘herinneringsgemeenschap’, voortdurend terugkijken naar God en de historie van zijn menswording in Christus, om van daaruit hoopvol en in vertrouwen vooruit te kunnen zien. Dat geeft ons leven onvermoede samenhang en diepte.
Sommige taalkundige uitweidingen zijn misschien wat langdradig, maar wel leerrijk. Er wordt veel geciteerd uit kerkvaders, maar ook uit gevarieerde, vaak poëtische literatuur; de auteur kent zelfs Russisch. Er staan enkele heel functionele illustraties in de bundel.
Wie zich verder wil verdiepen, vindt achterin verwijzingen naar bronmateriaal. Een boekje dat verrast door zijn eenvoud. Spiritueel staat hier niet voor vroom, wel voor diepgelovig.
Erik Varden, De eenzaamheid doorbroken – over christelijk gedenken. Uitg. Berne Media, 173 pp., € 22,50, ISBN 978 90 89723 58 1
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
