<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Boek

Dit is het uur van de trouw

Peter Doorakkers 9 mei 2019
image

De lutherse theoloog Dietrich Bonhoeffer (1906-1945) schreef onder barre omstandigheden tien gedichten.

Door de Gestapo opgepakt wegens zijn verzet tegen de nazi’s, bracht hij de laatste twee jaar van zijn leven in gevangenschap door. Kort voor het einde van de Tweede Wereldoorlog stierf hij aan de galg.

Eigentijdse spiegelbeelden

Zijn gedichten zijn hier gebundeld en voorzien van “eigentijdse spiegelbeelden”: gedichten, liedteksten en schilderijen van Nederlandse kunstenaars. Die zijn vaak heel mooi, soms een acquired taste en soms theologisch onzinnig.

‘Spiegelbeeld’ zijn ze daarmee in ieder geval, want de poëtische kwaliteit van Bonhoeffers gedichten varieert op zijn zachtst gezegd nogal. (Dat had hij trouwens zelf ook al door. Hij spreekt van “pogingen tot dichten”; en als hij die naar een vriend stuurt, doet hij dat “ter beoordeling” of met de opmerking dat hij ze nog wil herschrijven.)

Pareltjes van ontroering en overgave

De spiegelbeelden zijn ook ietwat onnodig, want voor de hedendaagse relevantie van Bonhoeffers overpeinzingen hoef je zeker niet ver te kijken. Ook waar zijn poëzie onbeholpen blijft, duiken soms ineens weer pareltjes op.

Van ontroering bijvoorbeeld, in een gedicht aan zijn verloofde Maria, van inzicht in wat leven de moeite waard maakt, van de weg naar vrijheid, die niet woont “in de vlucht der gedachten, alleen in de daad. Laat angst en aarzeling los, ga naar buiten / waar de storm woedt van de tijden, / slechts gedragen door Gods gebod en je geloof”.

Van overgave aan diezelfde God ook, te midden van Bonhoeffers soms kwellende twijfel over wie hij nu is: de kalme, overtuigde man die anderen zien, of de verscheurde man die hij zelf in zijn innerlijk ontwaart?

Existentiële thema’s

Deze bundel verschijnt met het oog op 2020, als Bonhoeffers 75e sterfdag en 75 jaar einde aan de Tweede Wereldoorlog worden herdacht. Het ligt voor de hand – en is zeker de moeite waard – om zijn gedachten in die context van oorlog en gevangenschap te interpreteren.

In feite overstijgen de thema’s die context echter vaak. Ze zijn existentieel en geven een mooie inkijk in de ziel van een markante twintigste-eeuwse christen. Mede dankzij de goede inleiding en toelichting van Arthur Alderliesten nu al het bemediteren waard dus.

Dietrich Bonhoeffer, Dit is het uur van de trouw. Gedichten en gebeden in de gevangenis. Uitg. Buijten & Schipperheijn Motief, 96 pp., € 19,95, ISBN: 978 9463 690 49

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.