Wie God zoekt, mag zich zeker aangesproken voelen door Geloofsgeheim. Al zal deze parel wellicht vooral de liefhebber van mystieke theologie bekoren, voor wie alleen al de naam van de schrijver, de heilige Willem van St.-Thierry, zoet in de oren klinkt.
Met zijn vriend Sint-Bernardus van Clairvaux staat hij aan de oorsprong van het vernieuwd en verdiepend spreken over de goddelijke liefde, dat in de twaalfde eeuw in West-Europa opgang maakte.
Geloofsgeheim bundelt drie nooit eerder integraal vertaalde teksten van één van de grootste denkers van het middeleeuwse christendom. Tegelijk blijft Willem uitgesproken trouw aan de Traditie, en verwerkt hij die bijzonder origineel door de ervaring van de liefde een centrale plaats te geven.
Willem was afkomstig uit Luik, destijds het Walhalla van de verering van de Eucharistie (het feest van Sacramentsdag vindt er in de dertiende eeuw zijn oorsprong). Hij betreedt er het dispuut over het mysterie van de Eucharistie, waarbij Aristoteles’ concepten worden toegepast en waar uiteindelijk het begrip ‘transsubstantiatie’ uit geboren wordt. Al is het deels gekaderd binnen die tijd, voor de lezer mag Sacrament van het altaar een uitgelezen bezinning zijn op de Eucharistie.
Vervolgens is er een jeugdwerk. Edele natuur van de liefde is een verhandeling over de trapsgewijze eenwording van de ziel met God, de verhouding van rede en liefde en het paradijselijke kloosterleven. Een mystiek proeven van de diepte en grootsheid van de liefde in het heilswerk van Christus.
Het derde werk is dan weer eerder nuchter en nederig. Een bijna droge maar diepzinnige reflectie over het geloof, dat op zich uiteindelijk een raadsel blijft: het is bijna een cursus speculatieve theologie. Uitgaande van ketterse opvattingen die opkwamen, moest de Kerk wel iets zeggen omtrent de geloofsmysteriën, en ontstonden begrippen als Drie-eenheid, Persoon en hypostase.
Willem graaft tot op het bot om het geloof in zijn zuiverheid te bewaren. Dit geloof geeft uiteindelijk nooit zijn geheim prijs, al kan de mens met “het zintuig van de verlichte liefde” dat geheim enigszins aanraken.
Met een heel degelijke inleiding en vertaling van Paul Verdeyen s.j. is dit topwerk tegelijk een grondige studie en een smaakvolle geestelijke lezing.
Willem van St.-Thierry, Geloofsgeheim. Vertaling, inleiding en annotatie Paul Verdeyen s.j. Uitg. Damon, 320 pp., € 29,90, ISBN 978 94 6340 212 5
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.