Het goede leven & de vrije markt is vanaf 2020 examenstof voor vwo-leerlingen. Nu al kan het boek geïnteresseerden helpen om te reflecteren over vijf dimensies van het goede leven, die volgens de samenstellers van belang zijn in onze ‘hypermoderne’ maatschappij.
Die ‘hypermoderniteit’ zien we overal. In de politiek zijn er geen grote ideologieën meer. Maar als Steve Jobs (Apple), Mark Zuckerberg (Facebook) en Elon Musk (Tesla) met hun producten via de markt de wereld verbeteren, zijn ze helden. De zakenwereld lijkt intussen een nieuwe ‘spirituele’ kant te ontwikkelen, vol zingeving op het werk, maar de moderne spiritualiteit kent wel een paradox: iedereen doet er collectief op zijn eigen manier aan mee.
Dit boek geeft een overzicht van het denken over ‘het goede leven’ in de filosofiegeschiedenis. Het oude Griekenland en het christendom worden in aparte hoofdstukken opgevoerd als “contrastbronnen”, waarna er drie hoofdstukken aan de moderniteit worden besteed. In het tweede deel van het boek worden vijf dimensies van het goede leven besproken: relaties, instituties, het lichaam, de natuur en zingeving.
Dit is méér dan een lesboek. De vijf dimensies van het goede leven vormen een zinnige bijdrage aan het debat over wat goed leven nu voor ons betekent. Het hoofdstuk over zingeving, waarin wordt uitgelegd wat ‘hypermodern zijn’ eigenlijk betekent, is magistraal. Daarin wordt ook duidelijk waarom de vrije markt juist nu zo belangrijk is.
Kan het beter? Altijd; filosofie is nooit af. Is het bijvoorbeeld echt zo dat het christendom een overgang inluidt van de ‘hiërarchische mens’ naar de ‘gelijke mens’? Jezus heeft mensen wel overtuigd van hun gelijkwaardigheid, maar daarmee niet per se iedere hiërarchie afgeschaft. Die krijgt wel een nieuwe betekenis: geen overheersing, maar dienstbaarheid (zie bijvoorbeeld Mc. 10,43).
Ook kun je je afvragen waarom er in de ‘dimensies van het goede leven’ weinig aandacht is voor intellectuele ontwikkeling, toch een belangrijk iets. Verder wordt ‘erkenning’ door andere mensen de hoogste uiting van een relatie genoemd. Maar filosofisch kun je juist ook relaties met transcendente personen bespreken; die zijn fundamenteel. Is niet juist de ontkenning dat we kind zijn van een transcendent wezen – God –, een belangrijke wortel van misvattingen en ongeluk in het moderne denken?
Al met al is dit boek een belangrijke en actuele bijdrage aan het debat over wat goed leven is, voor nu en voor de toekomst. Voor filosofisch geïnteresseerden is het van harte aanbevolen. De vwo-leerlingen zullen het in 2020 niet veel beter kunnen treffen.
Ad Verbrugge, Govert Buijs en Jelle van Baardewijk, Het goede leven & de vrije markt. Een cultuurfilosofische analyse. Uitgever: Lemniscaat, 452 pagina’s, € 29,99, ISBN: 978 90 47709 58 9
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
