In het bijbelverhaal van de ‘ongelovige’ Thomas spelen de wonden van Christus een belangrijke rol. Thomas wil niet alleen de verrezen Heer zien, maar ook zijn wonden kunnen aanraken. Daaraan herkende hij Hem, niet aan zijn stem, zijn gelaat of gestalte.
Met dit uitgangspunt betoogt de Tsjechische priester Tomáš Halík dat ook de katholieke Kerk alleen geloofwaardig is als zij haar wonden toont: “Als ik een succesvolle en zeer invloedrijke Kerk zou tegenkomen (…) zonder schaduw, zonder gebrek, schrammen of pijnlijke littekens, dan zou ik haar verschrikt uit de weg gaan, want ik zou zeker weten dat het hier om een duivelse truc ging.”
Zo behandelt hij het thema van de Kerk die blootstaat aan kritiek, en haar positie in de geseculariseerde wereld. Maar dat is niet het enige. In de veertien essays waaruit het boek bestaat, komen onder meer ook de betekenis van het Paastriduüm, geloof na de Holocaust, de betekenis van de opstanding van Christus en het belang van gebed en meditatie aan de orde.
Vaak komt het atheïsme voorbij, meestal verwoord door de filosoof Friedrich Nietzsche. In plaats van hem te veroordelen, gebruikt Halík diens kritiek op het christendom om het geloof te verdiepen. En dit alles steeds in een samenhangend betoog dat uitgaat van de wonden van Jezus en de wereld.
Er zijn maar weinig hedendaagse theologen die zo goed in staat zijn de betekenis van het geloof in de wereld van vandaag onder woorden te brengen zonder te vervallen in een simpele voorstelling van zaken.
Van een fundamentalistische lezing van de Bijbel moet hij niets hebben: “Ik heb medelijden met de bijbelse fundamentalisten die zich vastklemmen aan een oppervlakkige, ‘letterlijke’ interpretatie van de bijbeltekst, waardoor zij de werkelijke diepte en de rijkdom van de betekenissen daarvan niet te zien krijgen.”
Net als Halíks andere werken helpt dit boek om die diepte en rijkdom te ontdekken. Een enkel essay is wat gedateerd. Het is in 2008 geschreven naar aanleiding van de tentoonstelling Bodies, waar je tegen betaling geprepareerde lijken kon gaan bekijken.
Maar ook al is het ontdaan van actualiteit, het artikel blijft leesbaar omdat Halík een begenadigd schrijver is. En omdat hij ongezouten zijn mening geeft: ook dat maakt hem tot een van de meest spraakmakende theologen van dit moment.
Thomáš Halík, Raak de wonden aan. Over niet zien en toch geloven. Uitg. KokBoekencentrum, 180 pp., € 19,90, ISBN: 978 9023 9541 70
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
