Wie spreekt over de zestiende-eeuwse Teresa van Avila denkt onmiddellijk aan mystiek en daarmee begint vaak de verwarring: gaat het om ‘vreemde verschijnselen’, om iets voor ‘verlichte geesten’? De Vlaamse karmeliet Carlos Noyen, die gerust een specialist mag worden genoemd, omdat hij in de afgelopen decennia de volledige werken van de heilige Teresa in het Nederlands heeft vertaald, haalt deze mening dadelijk onderuit. Teresa zelf citerend, zegt hij: “Mystiek is niet op een overweldigende wijze tegenwoordigheid ervaren. Het is een aanwezig zijn van God en heeft niets met een visioen te maken (Gewetensbrief 59). Het gaat om een innerlijke ingekeerdheid die men in de ziel voelt.” Aan het einde van dit handzame boekje komt hij er op terug: “Mystiek mag niet vereenzelvigd worden met een buitengewone ervaring of paranormale verschijnselen.”
Met zijn begripsbepaling, waarbij Noyen refereert aan publicaties van zijn landgenoot en jezuïet Paul Mommaers, is hij duidelijk en genuanceerd, terwijl het volgens hem – evenals bij Johannes van het Kruis – niet gaat om een ervaring die weggelegd is voor een ‘elite’. In vijf gemakkelijk leesbare hoofdstukjes, waarbij de grote mystica vaak zelf aan het woord komt, wordt de lezer bij de hand genomen om de denkwijze en de ervaring van Teresa nader te leren kennen: wat is mystiek? Welke zijn de voorbereidende stappen bij het gebed – bovennatuurlijk, voorbereiding, voelen, ingekeerdheid? Wat leren ons de verschillende werken van de Spaanse mystica? Wat is de inhoud van de zogenaamde ‘geestelijke vereniging’ en de keuzes die men moet maken? Tot slot: de omvorming. Mystiek en contemplatie worden duidelijk onderscheiden.
Een heel korte schets van het leven van Teresa van Avila (1515-1582), zoals men die soms elders vindt in deze interessante reeks, en enige verwijzing naar de nog steeds boeiende biografie Gods dolende edelvrouwe van Marcelle Auclair of meer recent de bloemlezing Ik ben van U, van de kenner Tomas Alvarez (beide eerder verschenen bij dezelfde uitgeverij), zouden niet hebben misstaan; immers, veel mensen vandaag beschikken wat dat betreft niet over concrete informatie.
Dit bundeltje van pater Carlos Noyen is nooit specialistisch en biedt een goede sleutel om de gebedservaring van deze gewaardeerde kerklerares beter te leren kennen.
Carlos Noyen, Teresa van Avila, Levend water (reeks Spirituele Meesters) Uitgeverij: Carmelitana Pagina’s: 87 | € 14,95ISBN 978 94 92434 20 3
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
