Als paus Franciscus iets in zijn pontificaat heeft benadrukt, dan is het de alomtegenwoordige en niet aflatende realiteit van de duivel. Die zal tot zijn onvermijdelijke einde alles in het werk stellen om de mens van God af te trekken en met zich mee in het verderf te storten.
Dus kun je er vergif op innemen dat alles wat de mens tot God brengt en gelukkig maakt wordt aangetast. We zien dat in extremo in het seksueel misbruik dat mensenlevens verwoest en de Kerk door dit antigetuigenis van haar geloofwaardigheid berooft. Maar we zien ook dat het op een kwaadaardige manier geframed wordt alsof het iets typisch katholieks is.
Wat dat betreft, is er niets nieuws onder de zon en zou dit als hoofdstuk 11 kunnen worden toegevoegd aan Rodney Starks Vals Getuigenis dat onlangs in Nederlandse vertaling bij uitgeverij Betsaida verscheen.
De Amerikaanse protestantse historicus liep bij het schrijven van zijn boeken over het vroege en middeleeuwse christendom telkens aan tegen ernstige verdraaiingen van de geschiedenis die voortkwamen uit duidelijk antikatholicisme.
Aanvankelijk beschreef hij die in terzijdes in zijn boeken, maar naarmate hij er meer tegenkwam en betere tegenargumenten vond, besloot hij er een boek aan te wijden. Niet om de geschiedenis van de Kerk schoon te poetsen, maar om de “bovenmatige overdrijvingen, valse beschuldigingen en het openlijk bedrog” aan te pakken.
Het gaat om mythes die zo ingevreten zijn dat je je al lezende inderdaad bijna gaat afvragen of het mogelijk is dat ze niet waar zijn, zoals hij in zijn voorwoord schrijft. Maar die hardnekkigheid zien we ook in het antisemitisme of in de inmiddels toch wel onderuitgehaalde mythe dat seksueel misbruik van minderjarigen het gevolg zou zijn van het celibaat.
In tien hoofdstukken weerlegt Stark de ene mythe na de andere, te beginnen met het antisemitisme, de vervolging van de gnostieken en de ‘tolerante’ heidenen, de donkerte van de Middeleeuwen, de Kruistochten en de Inquisitie. Maar ook de Reformatie, de Verlichting, de universiteiten, de houding tegenover de slavernij, de Franse Revolutie en het kapitalisme passeren de revue.
Dat alles gebeurt in hoog tempo, goed onderbouwd en helder beschreven. Het lezen maakt je soms wel boos over de stelligheid waarmee de Kerk van alles en nog wat wordt beschuldigd en dat ondanks talloze weerleggingen eindeloos wordt volgehouden. Al is napraten een betere term.
Bij het lezen van dit boek ontdek je hoezeer je zelf door die mythen beïnvloed bent. En hoezeer je kinderen en kleinkinderen in grotendeels fictieve denkkaders worden gewalst. Daarom mag dit boek in geen enkele katholieke boekenkast ontbreken.
Rodney Stark, Vals Getuigenis – De waarheid achter (anti-)katholieke mythen. Uitgeverij: Betsaida, 322 pagina’s, € 18,95, ISBN: 978 94 91991 66 0
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.