Biografieën van de stichters van religieuze ordes en congregaties zijn, oneerbiedig gezegd, vrij saai. De vrouwen en mannen die aan de basis van een religieuze gemeenschap staan, zijn natuurlijk bewonderenswaardig, maar heel spannend is het stichten van een orde of congregatie nu eenmaal niet.

Briefroman

Dit boek over Theresia Saelmaekers, stichteres van vier congregaties, is juist allesbehalve eentonig. Pater jezuïet Marc Lindeijer heeft deze levensbeschrijving namelijk in een unieke vorm gegoten: een briefroman.

Historische personages schrijven daarin brieven aan de fictieve zuster Perpetua, die de opdracht heeft gekregen om de eerste kroniek van haar congregatie te schrijven. Aangezien dit boek in de negentiende eeuw speelt, is de keuze voor een briefroman extra geslaagd: dat romangenre was in die eeuw mateloos populair.

De brieven zijn aan Lindeijers pen ontsproten, maar gestaafd op feiten en daardoor historisch verantwoord. Een “postmoderne hagiografie” noemt de auteur in het voorwoord deze creatieve uitwerking; daarmee staat hij aan de wieg van een genre dat gerust een definitieve plek mag vinden binnen de katholieke literatuur.

Boeiende vrouw

Wie natuurlijk ook bijdraagt aan de geslaagdheid van dit boek, is ‘moeder Trees’ zelf. Saelmaekers was een bijzonder boeiende vrouw die zich in de negentiende-eeuwse mannenwereld taai staande hield. Ze was ook zeker niet onomstreden: ze werd zelfs twee keer afgezet als algemeen overste.

Hoewel er amper bronnen over haar leven bestaan, is de auteur er toch in geslaagd om een boek te schrijven dat Saelmaekers niet alleen tot leven wekt, maar haar vooral een flinke dosis menselijkheid toebedeelt.