Het boeiende geschiedenisboek Napoleon en de paus laat ons begrijpen hoe absurd de pogingen zijn het geloof weg te wissen uit de maatschappij.
De bedienaars van de eredienst worden in België bezoldigd door de staat, die ook de kerkgebouwen in eigendom heeft en beheert door kerkfabrieken. Hedendaagse antiklerikale stemmen die dit willen afschaffen, botsen daarbij op een grondwet. Weinigen weten hoe dat eigenlijk komt. Wel, de oorsprong daarvan gaat terug op het pact dat Napoleon en de toenmalige paus Pius VII sloten, het concordaat van 1801.
Deze schitterende studie van historicus Pierre Trouillez brengt het ontstaan en de impact van dit concordaat heel geslaagd in beeld, in een aangenaam boeiende stijl, met de gepaste nuance die uitgaat van bronnen.
Ja, dit geschiedenisboek is echt spannend, interessant en herkenbaar.
De start in de turbulente jaren van de Franse Revolutie schetst een Kerk die intern verdeeld is tussen Fransgezinden en pausgezinden. Een Kerk die alle eigendommen verliest aan de staat en haar macht steeds meer ingeperkt ziet worden. En een staat die de zondagsplicht wegvaagt, ontkerstenaars op prediking stuurt en de cultus van de Rede in de vrijgekomen kerken installeert.
In die waanzinnige tijd komt Napoleon aan de macht, die ondanks de weerzin van de verlichte geesten het maatschappelijke nut van de godsdienst van zijn jeugd erkent en veilig wil stellen, onder zijn hoede dan. Wat volgt is een diplomatiek spel tussen Napoleon en de Roomse diplomatie. Het resulterende concordaat van 1801 geeft weer bestaansrecht aan de Franse katholieke Kerk, gebruiksrecht van de kerkgebouwen en een salaris aan de bedienaars, zij het met vele inperkingen. Een impact die tot vandaag voelbaar is.
Eigenlijk is dit een verplicht stuk geschiedenis, minstens voor kerkbetrokkenen en politici. Het laat ons begrijpen hoe absurd de pogingen zijn het geloof weg te wissen uit de maatschappij. Hoe ook ‘kerkelijken’ door hun hebzucht, eerzucht of machtszucht schuld hebben aan verdeeldheid, verachting en vervolging. En hoe fragiel de rechtspositie van de Kerk is binnen het politieke machtsspel. Maar hoe God er toch de laatste, louterende hand in heeft, door zelfs een Napoleon te gebruiken om de Kerk weer ademruimte te geven. Een leerrijke geschiedenis.
|
 |
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
