De Armeense film Amerikatsi (‘de Amerikaan’) speelt zich af in de context van de grimmige geschiedenis van het land. Toch is de film bijzonder lichtvoetig.
Armenië is een land met een roerige, grimmige geschiedenis. In 1915 barst de Armeense genocide uit: tenminste een miljoen Armeniërs worden in het dan nog Ottomaanse Rijk vermoord door de Turken.
Ook tijdens de Eerste Wereldoorlog heeft Armenië het zwaar te verduren en na de Tweede Wereldoorlog maakt Stalin het land in 1948 onder de naam Sovjet-Armenië onderdeel van de Sovjet-Unie.
Het tragikomische Amerikatsi (‘de Amerikaan’) speelt zich af in de context van deze historie. Terwijl zijn familie wordt uitgemoord, wordt de kleine Charlie tijdens de genocide in zijn land naar de Verenigde Staten gesmokkeld. Dertig jaar later, in 1948, komt hij terug. Hij wil helpen bij de wederopbouw van zijn vaderland en zijn Armeense wortels ontdekken. Vol goede moed, want zoals zijn moeder hem in barre tijden al meegaf: altijd blijven lachen.
Maar er valt weinig te lachen voor Charlie. Door allerlei wonderlijke en komische misverstanden, spraakverwarringen en aannames belandt de uiterst zachtmoedige en positief ingestelde Charlie in de gevangenis, valselijk beschuldigd van spionage en ‘kosmopolitisme’. De goelag in Siberië weet hij ternauwernood te ontlopen. Honger, kou, dwangarbeid en martelingen vallen hem ten deel.
“Als kijker ben je getuige van het gastvrije Armeense familieleven”
Tweet dit!
In de gevangenis zwaaien karikaturale bullebakken van het sovjetregime de scepter, maar in zijn kleine, donkere cel weet Charlie de moed erin te houden. Vanuit zijn celraampje heeft hij zicht op het wel een wee van een bewaker en zijn familie. Charlie leeft intens met hen mee en bouwt zelfs een soort vriendschap met ze op. Als kijker ben je – zonder woorden, enkel via beelden – getuige van het gastvrije Armeense familieleven vol feesten, gedeelde maaltijden en gezinsperikelen.
De Armeens-Amerikaanse Michael A. Goorjian is de regisseur, producent, scenarioschrijver én hoofdrolspeler van Amerikatsi. De film is losjes gebaseerd op het levensverhaal van zijn grootvader. De donkere omstandigheden ten spijt is Amerikatsi bijzonder lichtvoetig en op momenten zelfs kolderiek.
Enige associatie met kaskraker La vita è bella (1997) is onvermijdelijk. Schetst Amerikatsi dan een ongepast charmant en daarmee pijnlijk en vertekend beeld van wat Charlie en vele anderen overkwam? Nee. Freedom is a state of mind, zo luidt het motto van de film. Van daaruit bezien is Amerikatsi hoopgevend en inspirerend, ook in deze tijd. Opmerkelijk ook nog: de mooie rol voor de heilige berg Ararat.
Film: Amerikatsi (2022), Armenië, 121 min. Regie: Michael A. Goorjian, met o.a. Michael A. Goorjian en Hovik Keuchkerian.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
