Bij een film genaamd Les Misérables denk je meteen aan het boek van Victor Hugo. Deze film heeft daar echter niets mee te maken, behalve dat beide zich afspelen in het hetzelfde gebied: de verloederde Franse voorstad Montfermeil waar de arme bevolking een stevig wantrouwen koestert ten aanzien van de autoriteiten.
De Amerikaanse auteur John Steinbeck schrijft in zijn in 1939 verschenen boek De druiven der gramschap over “het kleine schreeuwende feit dat door de hele geschiedenis weerklinkt: onderdrukking zorgt er alleen maar voor dat de onderdrukten sterker en meer met elkaar verbonden worden”. Dit feit wordt in Les Misérables vanaf het begin benadrukt.
De onderdrukten zijn in dit geval moslimmigranten, die samengepakt zijn in flatgebouwen in een troosteloze banlieue en allesbehalve geïntegreerd zijn in de Franse samenleving. Regisseur Ladj Ly doet duidelijk zijn best om van zijn hoofdrolspelers geen simpele stereotypes te maken; hij geeft ze de ruimte om te reflecteren, want allemaal worstelen ze met het nemen van morele beslissingen.
De meest dreigende figuur in het verhaal, crimineel Salah, spreekt ook de meest bedachtzame zin van de hele film: “Wat als woede tonen de enige manier is om gehoord te worden?”
De film speelt zich grotendeels af tijdens één werkdag van drie agenten. Voor Stephane is het zijn eerste dag bij de eenheid, die verder bestaat uit de in de banlieue wonende Gwada en de brallende Chris, die zijn angst met spierballentaal verhult.
Nadat de jonge crimineel Issa een leeuwenwelp uit een circus steelt, gaan de agenten achter hem aan. In hun zoektocht zetten ze een flash-ball geweer in om de menigte in de wijk uiteen te drijven, waarbij Issa wordt geraakt. Om het allemaal nog complexer te maken, heeft een andere jongen die schietpartij gefilmd met een drone.
Dit betekent dat de agenten nu zowel Issa als de drone te pakken moeten zien te krijgen. Anders, zo vrezen de politie en de mensen in de wijk, kunnen er zomaar opnieuw rellen uitbreken in de gemeenschap, die daar eerder al bijna door werd verscheurd. De jonge criminelen trekken zich niet veel aan van de moslimleiders en de agenten kunnen hun eigen impulsen niet begrenzen. Intussen wordt er niets opgelost.
Ly is er duidelijk niet op uit zijn publiek een gemakkelijke kijkervaring voor te schotelen, maar leest het ook niet de les. Wel zet hij aan tot reflectie en geeft met Les Misérables een krachtige boodschap af over hypocrisie, verdachtmaking en machtsmisbruik. (Vertaling Susanne Kurstjens)
Film: Les Misérables (2019), Frankrijk, 104 min. Regie: Ladj Ly, met o.a. Damien Bonnard, Alexis Manenti en Djebril Zonga.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
