“Wanneer ga je zweven?” Het zijn de eerste woorden die klinken in Proxima. De vraag wordt gesteld door de achtjarige Stella, die haar moeder Sarah binnenkort langer dan een jaar moet missen. De grote kinderdroom van Sarah komt uit: ze is uitverkoren om als astronaute op missie te gaan naar het International Space Station.
Om die reden wordt Proxima geclassificeerd als sciencefiction, maar geen enkele scène speelt in de ruimte. Het is bovenal een ‘aardefilm’ waarin de relatie tussen Sarah en Stella centraal staat. Deze is hecht en liefdevol.
Gelukkig is de vader van Stella ook nog in beeld – ex van Sarah en astrofysicus, met de formules letterlijk op de keukenkastjes – die tijdens de lange afwezigheid van moeder voor het meisje gaat zorgen.
Maar zoals een van de begeleiders vanuit het European Space Agency (ESA) fijntjes duidt: “Voor Stella is het alsof haar moeder vastgebonden aan een bom de wereld uit wordt geschoten.” Grote emoties dus, die Proxima (met dank aan de geweldige hoofdrolspeelsters) volstrekt geloofwaardig weet te houden.
De film focust helemaal op de spagaat waarin Sarah zich bevindt. Enerzijds volgt ze de loodzware voorbereidingen in Star City, het afgesloten trainingscentrum van ESA in de buurt van Moskou: dagelijks vijftien kilometer hardlopen, onder water procedures oefenen en blootstelling aan gigantische G-krachten.
Tussendoor belt ze met Stella, die moeite heeft met rekenen en moeilijk vriendjes maakt op school. Ook loopt ze tegen de blijkbaar onvermijdelijke vrouwonvriendelijkheid in het mannenbolwerk aan. De makers van Proxima werkten nauw samen met de ESA, de acteurs werden meedogenloos getraind door Russische astronauten en er werd zelfs gefilmd in Star City.
De film is in 2019 gedraaid, maar nu ongewild bijzonder actueel. Sarah moet voorafgaand aan de lancering in Kazachstan in quarantaine en dus vanachter een glazen wand afscheid nemen van Stella. Dan wordt Proxima even wat minder realistisch, maar ten bate van de band tussen ouder en kind is veel geoorloofd.
Want het is die kwetsbare band waar Proxima over gaat: de liefde tussen Sarah en Stella en worsteling die Sarah doormaakt. “Nu ik de aarde ga verlaten, voel ik me er meer mee verbonden dan ooit”, zo verzucht ze. “Een perfecte astronaut bestaat niet, een perfecte moeder ook niet.” Veel moeders zullen zich enigszins in Sarah herkennen, ook wanneer er geen ruimtereis op de agenda staat.
Film: Proxima (2019), Frankrijk, 107 min. Regie: Alice Winocour, met o.a. Eva Green en Matt Dillon.
