Eindeloos lange dagen, werkzaamheden die vooral uit onnozele klusjes bestaan en totaal onopgemerkt blijven. Wanneer je jong, net afgestudeerd en onzeker bent en bovendien droomt van een prachtige carrière, ben je wellicht bereid om heel ver te gaan in je onderdanigheid en loyaliteit. En zelfs wanneer je er stap voor stap achter komt dat je droomwerkgever niet deugt, kan de weg naar openheid en eerlijkheid nog onneembaar veel hobbels bevatten.
Jane is een net afgestudeerde twintiger en droomt van een baan als filmproducent. Ze is dan ook dolgelukkig wanneer ze als assistent van een zeer gerenommeerd producer in New York aan de slag kan. Als eerste aanwezig om de lege glazen en vlekken in de bank weg te werken, eindeloos te kopiëren, voortdurend veranderende schema’s bij te houden, de vrouw van de baas af te wimpelen en de volle laag te krijgen wanneer een besteld broodje met kip in plaats van kalkoen is belegd. Jane (pas op de aftiteling wordt haar naam duidelijk) ondergaat alle vernederingen gelaten, met gebogen schouders. Haar ‘droombaan in de wereld van glitter en glamour’ blijkt een hel van hiërarchie, ongelijkheid tussen de seksen en machtsmisbruik. Nul glitter, geen glamour, enkel grijze kantoren vol grijze archiefkasten. Iedereen kijkt, iedereen zwijgt.
De vorm en opbouw van The assistent zijn ijzersterk. Het hele verhaal beslaat precies één werkdag. De grote baas komt nooit in beeld, wordt niet bij naam genoemd en is slechts sporadisch te horen. Er wordt door alle medewerkers enkel over ‘hij’ en ‘hem’ gepraat, waarbij de hoofdletters haast voelbaar zijn.
Wanneer Jane eindelijk de moed vindt en haar vermoedens aan een HR-manager voorlegt, wordt ze op een pijnlijke manier afgepoeierd. “Maak je geen zorgen, hij valt niet op types als jij.”
Het verhaal van The assistent legt onmiskenbaar een link met dat van filmproducent Harvey Weinstein, die in 2020 werd veroordeeld tot 23 jaar cel wegens seksueel misbruik op de werkvloer. En toch gaat The assistant primair ergens anders over: over de onzichtbaren die zich uit ambitie, zelfbescherming of onmacht in een nauwelijks te torpederen machtscultuur van een bedrijf laten meevoeren. Vanzelfsprekend haast, en daarmee doodeng. “Ik heb je niet nodig, je kunt gaan”, blaft haar baas naar Jane. Misschien is dat precies haar allergrootste angst. The assistant is een urgente film die staat als een huis.
Film: The assistant (2019), Verenigde Staten, 87 min. Regie: Kitty Green, met o.a. Julia Garner. Deze film is te zien via picl.nl
