In een toelichting op zijn film Woman at War verwijst de IJslandse filmregisseur Benedikt Erlingsson naar een dialoog uit De gebroeders Leeuwenhart van Astrid Lindgren. Daarin bepleit broer Jonathan dat je sommige dingen in het leven gewoon moet doen, zelfs wanneer ze moeilijk en gevaarlijk zijn, omdat je anders geen echt mens bent, maar slechts een onbeduidend iets.

Woman at War wil een verhaal vertellen over een vrouw die ernaar streeft om zo’n ‘echt mens’ te zijn, wat dat dan ook precies moge betekenen.

Dubbelleven

Halla is een vijftigjarige, alleenstaande vrouw met een grote liefde voor de natuur, die in Reykjavik een rustig leven leidt als koordirigente. Maar schijn bedriegt: de charmante, gemoedelijke verschijning leeft een dubbelleven als grimmige milieuactivist. Om haar IJslandse hooglanden te redden, saboteert Halla in haar eentje de elektriciteitstoevoer van een aluminiumfabriek.

Onvermoeibaar draaft ‘de Bergvrouw’, zoals ze in de media wordt genoemd, door de heuvels om met een slijptol installaties te lijf te gaan en met pijl en boog drones uit de lucht te schieten. “De tijd is nu. Dit is onze taak”, zo stelt ze. “Ik doe het goede. Ik ben geen crimineel, maar probeer de criminelen te stoppen.”

Tegelijkertijd leeft bij Halla ook de wens om moeder te worden. Jaren geleden al heeft ze een aanvraag tot adoptie ingediend. Midden in haar strijd voor de wereld komt het bericht dat in Oekraïne het vierjarige weesmeisje Nika op haar wacht. “Jij redt een kind, daarmee redt je ook de wereld”, zo houdt de tweelingzus van Halla haar voor.

Maatschappelijk sprookje

In beschrijvingen wordt Woman at War soms een ‘droogkomisch drama’ genoemd en dan weer een ‘eco-thriller’. Het lijkt mij meer een maatschappelijk sprookje. Dit komt mede door de bijzondere rol die de muziek speelt. Een groepje muzikanten is voortdurend in beeld. Abstracte klanken bepalen het ritme van het verhaal. Deze worden afgewisseld met de traditionele gezangen van drie dames uit Oekraïne.

Het lijken de persoonlijke krachten en drijfveren van Halla, die in haar binnenste de degens kruisen: het vechten voor ‘Moeder Aarde’ versus het oerverlangen naar het moederschap.

Eenduidigheid is Woman at War allerminst. De film gaat over grote dromen en idealen en vertelt een alarmerend en tegelijkertijd ook inspirerend verhaal over levenslot en ‘daadwerkelijk mens zijn’. Woman at War geeft zeker geen antwoorden, maar boeit wel.

Film: Woman at War (2018), IJsland, 101 min. Regie: Benedikt Erlingsson, met o.a. Halldóra Geirharõsdóttir.