In De wapenstok en het kruis laat Lucy Ash zien hoe de Russisch-orthodoxe Kerk en de staat elkaar eeuwenlang hebben beïnvloed én bestreden. Religie en macht zijn in Rusland nooit ver van elkaar verwijderd geweest, zo laat deze meeslepende geschiedenis zien.
Lucy Ash, voormalig BBC Moskou-correspondente, beschrijft in dit boek de geschiedenis van de orthodoxe godsdienst in Rusland. Ze begint en eindigt met Poetins invasie in Oekraïne, die de volle goedkeuring kreeg van patriarch Kirill. Toen de oorlog begon, noemde Kirill Oekraïne “een kwade macht met immorele Westerse normen”.
Na 1453 werd Moskou het “Derde Rome” genoemd, nadat het eerste in 476 en het tweede in 1453 gevallen was. Het Byzantijnse principe van een “symfonie tussen Kerk en staat” werd door de meeste tsaren onderschreven, maar Peter de Grote en Catharina de Grote maakten de Kerk ondergeschikt aan de staat.
De latere sovjetperiode was ronduit atheïstisch. Tijdens Lenin en Stalin werden honderdduizenden priesters en religieuzen geëxecuteerd. De dooi van Chroesjtsjov gold niet voor de Kerk en ook Brezjnev zette de strijd tegen de Kerk voort.
Hoewel Gorbatsjov eveneens atheïst was, kwamen doopsels, kerkelijke huwelijken en orthodoxe scholen weer in zwang. Moskovische priesters doopten zelfs twee- à driehonderd mensen per dag. In 1988 erkende Gorbatsjov de historische fouten van de staat tegen de Kerk.
Een wet maakte in 1990 een einde aan de onderdrukking van de gelovigen. Na een decreet van Jeltsin in 1993 begon de Kerk haar eigendommen terug te vorderen. Na zeventig jaar communisme smolten Russisch nationalisme en orthodoxie weer samen. Maar ondertussen kreeg de vrouw weer een onderdanige rol toebedeeld. Huiselijk geweld is geschrapt uit het strafrecht, met goedkeuring van de Kerk, die doet wat ze al duizend jaar doet: in de gunst van de staat blijven.
Dit boek boeit vanaf de proloog. Ash kan schrijven en kent de geschiedenis van Rusland door en door. In het tweede deel verliest het boek een beetje spankracht: het gaat dan te veel over de (wan)toestanden in de Kerk. Een tabel met de kerkelijke hiërarchie en een landkaart met de vele plaatsnamen hadden niet misstaan. Helaas hebben de vertalers de transcriptie van de Russische woorden klakkeloos overgenomen uit de Engelse editie, dus met vele fouten. Maar al met al is dit een knap werk dat zeker aanbevolen kan worden.
|
|
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
