Ondanks de stortvloed van kritiek die hij toen al te verduren kreeg, werd Wim Eijk bij zijn bisschopswijding op 6 november 1999 warm welkom geheten in de Groningse kathedraal. Hij liet er niet alleen een principiële, maar ook een minder bekende humoristische kant zien.
Het werd “in kleine kring” gevierd, zo meldde het aartsbisdom Utrecht: het 25-jarig bisschopsjubileum van kardinaal Wim Eijk gisteren. Met een eucharistieviering in het bisschopshuis, koffie en gebak achteraf, en vooruit: ook wel enkele toespraken, en een nieuw boek waarvan hij het eerste exemplaar overhandigd kreeg.
Wat de kardinaal siert is dat hij zich niet alleen door zijn naaste geestverwanten toe liet spreken. Kerkhistoricus Peter Nissen bijvoorbeeld sprak hem ook toe, en schuwde de kritiek niet: “Wij waren het niet altijd met elkaar eens. Toch sta ik hier om u geluk te wensen en u te danken voor vijfentwintig jaar trouw en volharding in het bisschopsambt.”
Kritiek is er van meet af aan geweest op Eijk, al vanaf het moment dat paus Johannes Paulus II hem in juli 1999 benoemde tot opvolger van bisschop Ben Möller van Groningen. Afkeuring klonk er uit de gelederen van de progressief-katholieke Acht Mei Beweging, het COC vanwege zijn standpunten over homoseksualiteit, maar bijvoorbeeld ook de joodse gemeenschap die hem kwalijk nam dat hij het katholieke antisemitisme van voorbije eeuwen wat gerelativeerd had.
Maar ondanks al die kritiek, zo meldde Katholiek Nieuwsblad na zijn wijding op 6 november 1999, werd Eijk in Groningen toch heel warm ontvangen. En liet hij zich van een kant zien, die in veel mediaportretten onderbelicht bleef, maar die bij zijn zilveren jubileum ook door hulpbisschop Ted Hoogenboom werd aangestipt: zijn “Amsterdamse humor”.
KN drukte destijds integraal Eijks dankwoord af na zijn bisschopswijding. “Deze benoeming veranderde mijn hele leven en bepaalde ook mijn gesprekken, waaronder die met mijn opticien in Amsterdam”, vertelde hij de toehoorders in de Groningse kathedraal. “’Kijk’, zei hij toen ik onlangs zijn winkel binnenstapte. ‘Daar hebben we ons wandelend krantenknipsel. Ik kom jou tegenwoordig alleen maar in de krant tegen. En wat ik allemaal over je lees. Als ik jou was, zou ik me doodvechten.’”
Dat was de kersverse bisschop niet van plan, zei hij, het gevecht aangaan past niet echt bij dat ambt. “Trouwens, met welke wapens had ik moeten vechten?”, vervolgde Eijk. “Een bisschop heeft wel een wapen, maar dat is niet bedoeld om erop los te slaan. Het is een wapen met een motto. Het brengt iets van het geloof, dat in de Heilige Schrift zijn primaire bron vindt en door de Kerk wordt verkondigd, tot uitdrukking. Het wapen verwoordt een boodschap voor het eigen leven van de bisschop. Het gaat om een boodschap die hij tevens met anderen wil delen.”
Het kan met recht een ‘ontwapenende’ boodschap genoemd worden – waarvan ook in de feestrede van Peter Nissen een echo klonk: “U bent niet weggevlucht voor de verantwoordelijkheid die u werd toevertrouwd, indachtig de aan Sint Maarten toegeschreven woorden op uw bisschopswapen: ‘Noli recusare laborem’. Wij kunnen over concrete beleidspunten wellicht van mening verschillen, maar er is iets veel diepers dat ons met elkaar verbindt, en dat is het geloof in de verrezen Christus, die ons roept Hem na te volgen.”
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
