Niet iedereen weet dat het op 5 augustus sneeuwt in Rome. Ieder jaar, en altijd op dezelfde plek: boven de basiliek van Santa Maria Maggiore.

Het verandert niets aan de verschroeiende hitte die in de augustusmaand vrijwel altijd op Rome drukt. Toch is de sneeuwval van 5 augustus een onmisbare gebeurtenis, zelfs voor de cynische Romeinen die, opgegroeid in de schaduw van het Colosseum en de koepel van de Sint-Pieter, nauwelijks nog ergens van onder de indruk zijn.

Want de sneeuwval op de Santa Maria Maggiore is een magisch schouwspel. Als we ermee geconfronteerd worden zijn we allemaal weer als kinderen met Kerstmis: met onze neuzen omhoog en gespannen afwachtend op wat komen gaat. En dan doet het er niet toe dat de sneeuw niet meer is dan schuim, afgeschoten uit een paar kanonnen, en de temperatuur zelfs om middernacht de dertig graden overstijgt.

Sinds 1983 laat men ieder jaar in de nacht van 5 op 6 augustus, precies om middernacht, kunstsneeuw neervallen op deze basiliek die paus Franciscus zo aan het hart gaat. Daarmee wordt het wonder herdacht van Onze-Lieve-Vrouw ter Sneeuw.

Ook vanavond is er, zoals ieder jaar, vanaf negen uur een buitengewone show op het plein voor de basiliek. Er is een lichtshow, beeld, muziek, zang en lezingen. En dat alles mondt uit in de val van witte sneeuwvlokken, die de basiliek en de grond waarop ze staat wit maken, precies zoals volgens de overlevering in de vierde eeuw gebeurde.

Kinderloos echtpaar

Om precies te zijn in het jaar 358. De nobele Romeinse patriciër Giovanni en zijn vrouw, die geen kinderen hadden, besloten hun bezittingen aan Onze-Lieve-Vrouw te offeren om een aan haar toegewijde kerk te bouwen. De Maagd Maria verscheen in de nacht van 4 op 5 augustus in een droom aan beide echtelieden, en vertelde hun dat ze de plaats waar de kerk zou moeten worden gebouwd, zou aanwijzing door een wonder.

Het koppel rapporteerde het gebeuren aan paus Liberius, en ontdekte dat ook hij diezelfde droom had gehad. Liberius begaf zich daarop naar de aangewezen plaats, de Esquilijn, een van de zeven heuvels van Rome. Hoewel het midden in de zomer was, was die bedekt met sneeuw. De paus ontdekte de perimeter van de nieuwe kerk, door het oppervlak van de besneeuwde grond te volgen. Dit is waarom de Santa Maria Maggiore ook Santa Maria ad Nives wordt genoemd: Heilige Maria ter Sneeuw.

Een nieuwe traditie

De Romeinen hebben ter herinnering aan het wonder op 5 augustus altijd het feest van Onze-Lieve-Vrouw ter Sneeuw gevierd (in Nederland een gedachtenis, red.). Maar in de laatste decennia heeft de kunstsneeuw de feestdag een heel nieuwe dimensie gegeven. Deze traditie is te danken aan architect Cesare Esposito, die ook wilde dat de sneeuwval tevens een gelegenheid zou zijn om een bijzondere gebeurtenis uit het jaar te vieren of gedenken.

Dit jaar – toen het vanwege geldgebrek tot het laatste moment onduidelijk was of het evenement zou doorgaan – is de sneeuwval toegewijd aan de Parijse Notre Dame en aan de vijfhonderdste geboortedag van Leonardo da Vinci.

In 2013 werd de sneeuwval toegewijd aan paus Franciscus, die een sterke devotie heeft tot de Vergine Salus populi romani, Maria, Heil van het Romeinse volk. De icoon met haar beeltenis wordt in de basiliek bewaard. Onder de beelden die op de façade van de kerk werden geprojecteerd, waren die van het habemus papam en van het eerste optreden van Franciscus als paus.

In aanvulling op de avondlijke sneeuwval, ontbreekt het op het feest van Onze-Lieve-Vrouw ter Sneeuw niet aan andere religieuze plechtigheden. Ten eerste wordt het feest altijd voorafgegaan door drie dagen van gebed. Bovendien zijn er op de dag zelf verschillende feestelijke liturgieën.

Om tien uur is er een Mis, gecelebreerd door de aartspriester van de basiliek, kardinaal Stanislaw Rylko. Als de aanwezigen het Gloria zingen, regent het witte rozenbladeren in de basiliek, waarmee het sneeuwwonder wordt opgeroepen. Een tweede regen van rozenbladeren daalt om vijf uur ’s middags neer, als tijdens de tweede pontificale vesperviering het Magnificat wordt gezongen.

Wie dus ooit in Rome is op 5 augustus, mag deze buitengewone en beeldende gebeurtenis niet missen.