Tijdens de algemene audiëntie van 14 juni sprak paus Franciscus over God die onvoorwaardelijk van ons houdt.
Beste broeders en zusters, goedemorgen!
Vandaag doen we deze audiëntie op twee plekken tegelijk, verbonden via grote schermen. De zieken zitten in de Paulus VI-aula, zodat ze niet te veel last hebben van de hitte, en wij hier. Maar we blijven allemaal samen en de Heilige Geest verbindt ons, want Hij is degene die altijd verenigt. Laten we degenen die in de aula zitten begroeten!
Niemand van ons kan leven zonder liefde. En een lelijke val waar we in kunnen trappen is geloven dat de liefde verdiend moet worden. Wellicht komt een groot deel van de angst van de moderne mens hieruit voort: geloven dat als we niet sterk, aantrekkelijk en knap zijn, niemand zich over ons zal ontfermen.
Heel veel mensen proberen zichtbaar te zijn, enkel om een leegte van binnen op te vullen. Alsof we mensen zijn die voortdurend behoefte hebben aan bevestiging. Maar denk eens aan een wereld waar iedereen redenen zoekt om de aandacht van anderen te trekken en niemand daarentegen bereid is om kosteloos van een andere persoon te houden? Denk eens aan een wereld die zo in elkaar zit: een wereld zonder kosteloos liefhebben! Het lijkt een menselijke wereld, maar het is in werkelijkheid een hel.
Heel veel vormen van narcisme van de mens ontstaan uit een gevoel van eenzaamheid en van verweesd zijn. Achter heel veel gedrag dat op het oog onverklaarbaar is, gaat een vraag schuil: kan het zo zijn dat ik het niet waard ben bij naam genoemd te worden, ofwel om geliefd te worden? Want de liefde noemt iemand altijd bij de naam…
Wanneer het een jongvolwassene betreft die niet geliefd wordt of die zich niet geliefd voelt, dan kan er geweld ontstaan. Achter heel veel vormen van haat tegen de maatschappij en vandalisme zit vaak een niet erkend hart. Er bestaan geen slechte kinderen, zoals er ook geen jongvolwassenen bestaan die geheel kwaadaardig zijn, maar er bestaan wel ongelukkige mensen. En wat zou ons anders gelukkig kunnen maken dan de ervaring van gegeven en ontvangen liefde?
Het leven van een mens is een uitwisseling van blikken: iemand die naar ons kijkt en een eerste glimlacht toewerpt, en wij die kosteloos glimlachen naar degene die opgesloten zit in verdriet. En zo openen we voor diegene een uitweg. Een uitwisseling van blikken: iemand in de ogen kijken en de deuren van het hart gaan open.
De eerste stap die God naar ons zet is die van een proactieve en onvoorwaardelijke liefde. God heeft als eerste lief. God houdt niet van ons omdat er in ons iets is dat een reden vormt om ons lief te hebben. God houdt van ons, omdat Hij zelf liefde is, en het is de aard van de liefde om zich te willen verspreiden, zich te geven. God verbindt zijn goedheid ook niet aan onze bekering: die is enkel een gevolg van de liefde van God.
De apostel Paulus zegt het op een perfecte manier: “God echter bewijst zijn liefde voor ons juist hierdoor, dat Christus voor ons is gestorven, toen wij nog zondaars waren” (Rom. 5,8). Toen wij nog zondaars waren. Een onvoorwaardelijke liefde. Wij waren ‘ver weg’, zoals de verloren zoon uit de gelijkenis: “Zijn vader zag hem al in de verte aankomen, en hij werd door medelijden bewogen…” (Lc. 15,20).
Uit liefde maakte onze God een exodus van Zichzelf, om ons te komen zoeken in die woestenij waarvan het ongehoord was dat hij er doorheen ging. God hield ook van ons toen we verkeerd bezig waren.
Wie van ons heeft op zo’n manier lief, behalve iemand die vader of moeder is? Een moeder blijft van haar kind houden, ook al zit dit kind in de gevangenis. Ik herinner me in mijn vorige bisdom heel veel moeders die in de rij stonden om de gevangenis binnen te gaan. En ze schaamden zich er niet voor. Hun zoon zat in de gevangenis, maar het bleef hun zoon. En ze hadden tijdens de controles onder vele vernederingen te lijden voordat ze naar binnen konden, maar: “Hij is mijn zoon!”. “Maar mevrouw, uw zoon is een misdadiger!” – “Hij is mijn zoon!”.
Alleen deze moeder- en vaderliefde kan ons doen begrijpen hoe Gods liefde in elkaar zit. Een moeder vraagt niet om het opheffen van de menselijke gerechtigheid, want elke fout vraagt om een boetedoening. Maar een moeder houdt niet op te lijden vanwege haar eigen kind. Ze houdt van hem, ook wanneer het een zondaar is.
God doet hetzelfde met ons: wij zijn zijn geliefde kinderen! Kan het zo zijn dat God een aantal kinderen heeft waar Hij niet van houdt? Nee, we zijn allemaal geliefde kinderen van God. Er is geen enkele banvloek over ons leven, maar enkel een vriendelijk woord van God die ons bestaan vanuit het niets heeft gemaakt.
De waarheid van dit alles is die liefdesrelatie die de Vader met de Zoon verbindt door middel van de Heilige Geest, een relatie waarin wij door de genade zijn opgenomen. In Hem, in Jezus Christus, zijn wij gewild, geliefd, gewenst.
Er is Iemand die in ons een oorspronkelijke schoonheid heeft gelegd die geen enkele zonde, geen enkele foute keuze ooit volledig uit zal kunnen wissen. In de ogen van God zijn wij altijd fonteintjes gemaakt om schoon water omhoog te spuiten. Jezus zegt het tegen de Samaritaanse vrouw: “Het water dat Ik hem zal geven, zal in hem een waterbron worden, opborrelend tot eeuwig leven” (Joh. 4,14).
Wat is het medicijn om het hart te veranderen van een ongelukkig mens? Wat is het medicijn om het hart te veranderen van iemand die niet gelukkig is? [Het publiek: de liefde] Harder! [Gillend: de liefde!] Heel goed! Heel goed iedereen! En hoe doe je iemand voelen dat je van hem houdt? Je moet diegene allereerst omhelzen. Iemand doen voelen dat hij gewenst is, belangrijk is, en hij zal zich niet langer bedroefd voelen.
Liefde roept liefde op, op een veel krachtiger manier dan waarop haat de dood oproept. Jezus is niet voor zichzelf gestorven en verrezen, maar voor ons, opdat onze zonden zouden worden vergeven.
Het is dus een tijd van verrijzenis voor iedereen: tijd om de armen uit hun ontmoediging te trekken, vooral degenen die al heel wat langer dan drie dagen in een graf verkeren. Er waait hier, over onze gezichten, een wind van bevrijding. Hier ontpopt de gave van de hoop. En het is de hoop van God de Vader die van ons houdt zoals we zijn: Hij houdt van ons, altijd en van iedereen. Bedankt! (Vert. SvdB)
