Biechten, wie doet dat nog? De biecht is de minst bekende en minst beleden van de sacramenten. Toch is de biecht nog altijd waardevol voor gelovigen. Ad van der Helm, parochievicaris van de Haagse St. Jacobuskerk (Maria Sterre der Zeeparochie), legt het belang van de biecht uit: “De biecht gaat over de vergevende hand van God.”

Eén keer per maand naar de biecht, twee keer per maand of misschien zelfs een keer per jaar. Soms is er sprake van een levensbiecht waarbij een balans van het leven wordt gemaakt. Het kan allemaal zolang je bij de Heer komt om je donkere kanten met God te delen, aldus Van der Helm: “De biecht is een ontmoeting met God, een moment van eerlijk kijken naar jezelf ten overstaan van God.”

Moralistische schoonmaakbeurt

“Bij de biecht deel je je verkeerde kant met God, je beseft dat je door je verkeerde daden of gedachten God schaadt”, vervolgt hij. “Naar de biecht gaan vraagt wat van degene die ter biecht gaat. Hij bereidt zich voor op gebed. Het vraagt ook wat van de priester die de biecht ontvangt. Dat hij beseft dat hij met rust, vrede en voldoende tijd daar zit om wat gezegd wordt namens God te ontvangen.”

Volgens Van Der Helm is de biecht in het verleden een soort moralistische schoonmaakbeurt geworden. “Wanneer het een wekelijkse routine wordt, realiseren mensen zich niet langer die persoonlijke ontmoeting met God. Hele generaties zijn op deze manier opgevoed, daardoor is de persoonlijke beleving op de achtergrond geraakt. Men zei een lijstje op en daarmee was de kous af.”

“Dat heeft dit sacrament van vergevende godsontmoeting absoluut geen goed gedaan. We zijn nu op zoek naar een nieuwe invulling, die meer aansluit bij de woorden van Jezus: ‘Vergeeft elkander’”

Penitentie

De beschikbaarheid van een priester is erg belangrijk, merkt Van der Helm. “De middagmis trekt veel mensen die komen biechten en dan weer weggaan. Ik vind het mooi dat het er is, want dat werkt goed in een stad. Een biecht kan ook leiden tot een vervolggesprek. De penitent komt bij mij terug; dan wordt het een begeleidingsgesprek.”

Als je ter biecht gaat, ontvang je een penitentie. Dat is een soort straf voor wat je hebt gedaan. De biecht is volgens Van Der Helm echter geen veroordeling: “De biecht gaat over de vergevende hand van God. Het is een manier om je leven te beteren.” Hij spreekt daarom liever van het sacrament van barmhartigheid.

“Ik geef als penitentie vaak Bijbelteksten die aansluiten bij wat besproken is, in de hoop dat mensen tot bezinning komen en proberen hun leven bij te stellen. Ik hoop dat het hen aanspoort om hun leven te beteren.”

Biechtgeheim

Als priester heb je een biechtgeheim. Je mag aan niemand vertellen wat je als priester hebt gehoord tijdens de biecht. Dat gaat namelijk tegen de kerkelijke regels in. In Australië willen ze een wet maken die priesters verplicht naar de politie te stappen wanneer ze van ernstige misdaden horen tijdens de biecht. Vooralsnog is dit niet actueel omdat er nauwelijks dergelijke misdrijven gebiecht worden en de biechtvader iemand ook kan aansporen om naar de politie te gaan.

“Het ambtsgeheim – ook buiten de biecht – is een groot goed, waar de samenleving verstandig mee moet omgaan”, zegt Van der Helm. “Dat geldt ook voor andere beroepsgroepen waar van een vertrouwensrelatie sprake is: denk bijvoorbeeld aan een dokter en zijn patiënten.”

Gods vergevende woorden

“De biecht lijkt heel streng, maar je mag altijd rekenen op Gods vergeving”, zegt Van der Helm. “Als de persoon met vertrouwen en eerlijkheid zich uitspreekt, zal God met zijn vergeving de mens omarmen.”

“Het is een sacrament dat me in veel situaties erg ontroert en inspireert”, besluit hij. “Zoals een oude biechtvader ooit tegen mij zei: ‘Het is bijzonder mooi om als priester Gods vergevende woorden uit te spreken. Dat doet een mens altijd goed. Ook de biechtvader zelf.’ Dat houd ik mezelf ook vaak voor ogen.”