Niet alleen vieren gebeurt door de coronacrisis digitaal; ook catechese vindt nu online plaats. Volgens onderzoeker en kloosterling Michael-Dominique Magielse o.p. biedt het internet volop kansen voor catechese.
“Eigenlijk gaat catechese online precies hetzelfde in zijn werk als offline, maar er zijn wel een paar wezenlijke verschillen”, vertelt dominicaan Michael-Dominique Magielse. Hij doet aan de Universiteit van Tilburg als promovendus onderzoek naar digitale liturgie; een onderzoek dat door de coronacrisis actueler dan ooit is.
“Catechese is uitleggen wat het geloof inhoudt”, zegt Magielse. Volgens hem leent een digitale omgeving zich prima voor catechese, maar is groepscatechese online wat lastiger. “In een groep heb je interactie en kun je op elkaar reageren. Digitale media veronderstellen veel interactie, maar in grotere groepen blijkt dat een uitdaging.”
“Afgelopen week had ik bijvoorbeeld een webinar”, vervolgt hij. “Daarbij zaten we met 111 mensen in een Zoomsessie. Dan moet je een hele sterke verbinding hebben; iedereen zet zijn camera en microfoon uit om de verbinding sterker te maken. Dat gaat ten koste van de interactie.”
Een belangrijk voordeel van de digitale omgeving is dat je er afstanden kunt overbruggen. “Ik gaf een tijdje geleden voor Jongkatholiek een lezing over digitale liturgie; daar zaten mensen uit heel Nederland bij”, vertelt Magielse. “Je hoeft niet fysiek naar een bepaalde locatie te reizen. Je kunt gewoon thuis zitten en toch meedoen.”
Sociale media zijn dankzij hun interactiviteit een belangrijk hulpmiddel bij de vorming van een online gemeenschap. Toch vormen computer- en telefoonschermen een beperking: “In het menselijk contact is non-verbale communicatie heel belangrijk, maar dat gaat in een digitale omgeving snel verloren. Dat scherm vormt een barrière.”
“De Kerk is de afgelopen twintig jaar nog nooit zo zichtbaar geweest als nu. Het enorme aanbod aan digitale vieringen en catechese voorziet blijkbaar in een behoefte.”
Tweet dit!
“De belangrijkste catechese vindt plaats in het gezin”, meent Magielse. “Als ouders hun kinderen een geloofsopvoeding geven, krijgen kinderen met de paplepel bepaalde dingen ingegoten. Daaraan zie je dat in elkaars nabijheid zijn ontzettend belangrijk is.”
Door de coronacrisis is het geloof zichtbaarder geworden. “In crisissituaties zie je vaker dat mensen teruggrijpen naar het geloof”, legt Magielse uit. “Dat heeft een catechetische waarde. Het geloof wordt zichtbaarder en waardevoller in veel levens en mensen delen dat volop, bijvoorbeeld op sociale media.”
“Wat mij opvalt is dat de Kerk de afgelopen twintig jaar nog nooit zo zichtbaar is geweest als nu. Het enorme aanbod aan digitale vieringen, gebedsgroepen en catechese voorziet blijkbaar in een behoefte. Ik hoop dat we dat behouden als de crisis voorbij is.”
Magielse ziet een toekomst voor online samenkomen, maar verwacht niet dat het fysiek kerkbezoek zal vervangen. “Sinds het begin van het internet, eind jaren ’80, zie je dat er al heel snel initiatieven waren om religie online te brengen. Dat heeft een totaal andere vlucht genomen toen vijftien jaar geleden de sociale media ontstonden. Die initiatieven waren altijd een aanvulling op het fysiek samenkomen en naar de kerk gaan.”
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
