Derdejaarsstudenten Journalistiek gingen op bedevaart om het antwoord op een levensvraag te vinden. KN Jong publiceert drie verhalen. Vandaag dat van Isa Martens (20), die zich afvraagt: hoe maak ik het verschil?
Ieder jaar reizen duizenden mensen af naar Santiago de Compostella waarvoor ze, verspreid over zeven dagen, honderd kilometer afleggen. Andere bedevaarders bereiken Mekka of Lourdes na het wandelen van tientallen kilometers. Zelf houd ik het bij dertien kilometer: een bedevaart voor beginners.
Midden in een woonwijk in Berkel-Enschot torent het dak van klooster Bonaventura boven de huizen uit. Het statige gebouw telt vele grote ramen, meerdere ingangen en drie torens. In de nissen van twee van de drie torens staan beelden die het voormalige kerkelijke karakter van het gebouw benadrukken.
Hoewel het klooster niet langer een religieuze functie heeft, ligt het wel op de route van het Kloosterpad – een wandelpad langs alle kloosters in Brabant – en is het een populaire wandelbestemming. Voor mij vormt het klooster het beginpunt van mijn bedevaart.
Van oudsher is een bedevaart een reis naar een religieuze plek. Tijdens de bedevaart reflecteer je op het leven, jezelf of religie. Populaire bestemmingen als Lourdes (christendom) of Bodhgaya (boeddhisme) zien ieder jaar duizenden mensen komen en gaan. Sommigen gaan op zoek naar God, anderen gebruiken de tocht om te rouwen of om hun zorgen los te laten.
Zelf ga ik op zoek naar antwoorden. Antwoord op de vraag wat de zin van het leven is.
Dat was ik in ieder geval van plan was toen ik vanochtend vertrok. Al na een paar kilometer merk ik dat het me duizelt. Op zoek gaan naar de zin van het leven is zo’n groot vraagstuk, zo’n onmogelijke missie dat mijn hoofd tolt van de vragen, twijfels en dilemma’s die daarbij komen kijken. Het is bijna arrogant, bedenk ik me: een vraag waar nog nooit iemand een eenduidig antwoord op gegeven heeft proberen te beantwoorden in een uurtje of drie.
Heeft niet ieder leven zin? Is de enige eis voor een zinvol leven niet gewoon een kloppend hart en werkende longen? Moet alles groot en meeslepend zijn? Een doel dienen? Vooruitgang boeken? Een leven bestempelen als zinloos schiet te kort aan alle herinneringen die iemand heeft verzameld en alle dierbaren die iemand achterlaat. Is de zin van het leven niet het feit dat we bestaan?
Iedere vraag wordt opgevolgd door een andere en ieder antwoord is onbevredigend. Ik weet het niet. Ik weet het niet. Ik weet het niet.
“Het is bijna arrogant: een vraag waar nog nooit iemand een eenduidig antwoord op gegeven heeft proberen te beantwoorden in een uurtje of drie.”Tweet dit!
- Isa Martens
De stem van mijn navigatie trekt me uit mijn gedachten en raadt me aan de volgende weg in te slaan. Ik zucht en grijp naar mijn telefoon. Ik klik mijn Spotify-playlist aan en neurie zachtjes mee met de melodie van het liedje. Even iets anders, even niet denken. De weg die ik volg, strekt zich voor me uit. Aan weerszijden bevinden zich kleine meertjes. De zon schittert op het water. Is dit dan zinloos?
Als de laatste klanken van het lied wegvagen, besluit ik mijn plan voor deze tocht enigszins om te gooien. Ik heb een concretere vraag nodig. Een vraag die me niet meteen doet doorschieten in een identiteitscrisis. Ik besluit me mijn resterende reis bezig te houden met de volgende vraag: hoe maak ik het verschil?
Als ik denk aan mensen die echt het verschil gemaakt hebben denk ik aan mensen die de wereld op haar grondvesten lieten schudden en hele groepen in beweging kregen. Ik hoop, ik vind – nee, ik geloof dat ieder mens een verschil kan maken, maar niet ieders naam is in ons collectief geheugen gegrift.
Al wandelend bereik ik een kruispunt, net zoals dat in het leven ook gebeurt. Iedere dag maak je keuzes en misschien bepalen die wel of je uiteindelijk een verschil maakt in het leven. Ga ik links of rechts? Kies je voor jezelf of voor een ander? Voor het goede of het slechte? En – belangrijker nog – hoe weet je van tevoren welke keuze de juiste is? Soms heb je wat hulp, in de vorm van je beste vriendin, een vertrouwenspersoon of de stem van de Google Maps-mevrouw in je oor. De navigatie blijft deze keer echter stil: ik verdwaal en hoop stiekem dat ik in het leven betere keuzes maak.
Mijn onkunde het verschil tussen links en rechts te onderscheiden verandert mijn route. Net zoals de keuzes die je maakt in het leven, de weg van je leven veranderen. Een keuze, een moment kan alles veranderen en daarmee ook het verschil maken. Of misschien juist helemaal niet.
Een dag na mijn bedevaart zoek ik pastoor Koumans op. Hij is al 25 jaar pastoor in Ospel, een dorpje in Noord-Limburg. Hij verwelkomt me in zijn huis tegenover de kerk waar hij zijn leren notitieboekje al klaar heeft gelegd op tafel. Hij heeft vast een lijstje opgesteld, vertelt hij me, met dingen die hij niet moet vergeten.
Hij vertelt me dat mijn bedevaart voor beginners een belangrijk onderdeel miste: de saamhorigheid. “Het beste van een bedevaart is het samenzijn met gelijkgestemden, met mensen die dezelfde route lopen.”
“Op de wereldwijde schaal ben je slechts een druppel op een gloeiende plaat. Maar al maak je maar voor één iemand het verschil, dat is al veel waard.”Tweet dit!
- Isa Martens
Ik denk terug aan hoe ik alleen door de straten van Tilburg en Berkel-Enschot zwierf en besef dat dat inderdaad gezelliger was geweest met z’n tweeën. Volgens Koumans ligt het antwoord op mijn vraag in het verlengde van dit belangrijke onderdeel van de bedevaart. Je maakt het verschil door er voor elkaar te zijn, zegt hij: “Ik ben er voor de medemens. Ik wil er zijn voor iedereen. Daar gaat het in mijn ogen om.”
Misschien heeft hij gelijk en denk ik te groot, te macro, te abstract. Al kom ik aan het einde van mijn bedevaartstocht tot een vergelijkbare conclusie: misschien maak je het verschil in het leven van je partner door onvoorwaardelijk te houden van die persoon, misschien maak je het verschil in je dorp door het vrijwilligerswerk dat je bij de plaatselijke vereniging doet. Of misschien maak je het verschil voor iemand doordat je simpelweg bestaat.
Ik loop langs een maïsveld en zie in de verte mijn eindbestemming opdoemen: Abdij Koningshoeven in Tilburg. De abdij wordt omringd door een hoge muur, dus helaas is er buiten de torens niet veel van het klooster te zien. Ik dubbelcheck nog een keer of ik zeker ben aangekomen bij Abdij Koningshoeven en mijn omweg me niet heel ergens anders naartoe heeft geleid, maar de tekst op het welkomstbord bevestigt wat ik al wist. Ik heb het gevonden!
Ik draai me om en begin aan de weg terug met de volgende conclusie in mijn achterhoofd: op de wereldwijde schaal ben je slechts een druppel op een gloeiende plaat. Maar al maak je maar voor één iemand het verschil, dat is al heel veel waard. Het is geen volledig of perfect antwoord op de vraag, maar dat doel laat ik los. Loslaten, ook een onderdeel van het bedevaardersbestaan.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.