Een groep jongeren uit Heiloo speelt binnenkort ‘De winkel van de juwelier’, een toneelstuk dat paus Johannes Paulus II schreef voor hij paus werd. De groep wil met de opvoering “evangeliseren zoals hij dat deed”.
In ‘De winkel van de juwelier’ bezoeken drie koppels een juwelierszaak: de verloofden Teresa en Andrek, het in een koud huwelijk verwikkelde echtpaar Anna en Stefan en tenslotte Kryszek en Monica, zoon en dochter van de koppels uit de eerste twee bedrijven. Kryszek is verliefd op Monica en wil graag met haar trouwen, maar Monica gelooft niet in het huwelijk.
De Poolse priester Karol Wojtyla – oftewel de latere paus Johannes Paulus II – schreef dit toneelstuk aan het eind van de jaren vijftig. Ter gelegenheid van het honderdste geboortejaar van de in 2014 heiligverklaarde paus brengt jongerentoneelgroep ‘Johannes Paulus II’ uit Heiloo het stuk de komende weken drie keer op de planken. Officieel viel dat jubileum al in 2020, maar zoals met zoveel dingen gooide ook hier de coronacrisis roet in het eten.
“Paus Johannes Paulus II is de geestelijke patroon van onze zusterorde”, zegt zuster Castissima, lid van de Dienaressen van de Heer en de Maagd van Matará, beter bekend als de blauwe zusters. Om het honderdjarige jubileum van hun patroon te vieren, kozen de zusters in Heiloo voor de opvoer van een van zijn toneelstukken.
Naast de viering van het jubileum, is de opvoer ook bedoeld om te evangeliseren. “Onder het communistische regime heeft paus Johannes Paulus II ook aan ondergronds theater gedaan”, legt zuster Castissima uit. “We willen evangeliseren zoals hij dat deed. In onze tijd is evangelisatie ook lastig, daarom denken we dat dit misschien een goede manier is.”
De jeugdtheatergroep is speciaal voor het toneelstuk in het leven geroepen. “Dit is de eerste keer dat we zoiets doen”, zegt zuster Castissima. “Dat maakt het ook spannend.” Veel deelnemers hebben vaker meegedaan met projecten van de blauwe zusters in Heiloo, anderen zijn nieuw aangehaakt.
“Johannes Paulus II richt zich vooral op het innerlijke: welke strijd en problemen iemand voelt.”
Tweet dit!
Een van de spelers is de negentienjarige Carmen Cabrera Bustamante, die de rol van Anna vertolkt. Hoewel ze geen toneelervaring heeft, besloot ze haar kans te grijpen. “Wanneer komt het nou vaker voor dat je een toneelstuk met zo’n mooie boodschap mag spelen?” legt ze uit. De zin van het huwelijk is tegenwoordig een beetje verloren gegaan, denkt ze, “maar dit stuk gaat over de mooie en minder mooie kanten van het huwelijk. Dat biedt perspectief.”
Het is voor de jonge spelers niet niks om een pauselijk toneelstuk op het podium te brengen. “Je voelt verantwoordelijkheid om de boodschap goed door te geven”, zegt Cabrera Bustamante, die vindt dat de groep daarin geslaagd is. “Ik vond het mooi om me te verdiepen in de blik die de paus op het huwelijk had.”
In september 2021 is de groep begonnen met twee repetitiezondagen in de maand. De toneelspelers werden eerst begeleid door lekenkarmelietes Bettina Elferink; toen zij ziek werd, nam haar man, die ook regisseur is, haar taak over. “Wij zijn gezegend op die manier, want het zijn allebei professionals”, zegt zuster Castissima.
De spelers hebben zich gaandeweg verdiept in hun tekst en hun personage. De ‘stellen’ hebben elkaar ook goed leren kennen. Daarnaast heeft de groep zich ook maandelijks gebogen over de Theologie van het Lichaam, de catechesereeks waarin Johannes Paulus II uiteenzet hoe hij over (onder andere) het huwelijk dacht.
‘De winkel van de juwelier’ is meer dan zestig jaar oud. Om het toneelstuk aan te passen aan deze tijd, mochten alle spelers hun eigen tekst moderniseren en naar hun eigen persoonlijkheid toeschrijven, om ook wat van hun eigen karakter in hun personage te leggen.
“Ik ben zelf best rustig, terwijl ik een gefrustreerde, kwetsbare vrouw speel. Ik heb mijn tekst kunnen aanpassen op hoe ik zou reageren op situaties”, legt Cabrera Bustamante uit hoe zij dat gedaan heeft. “Het karakter van de acteur komt terug in het personage, dat zorgt voor beweging in het spel. Het personage wordt eigen, zo kun je je ook beter uiten.”
In het toneelstuk zijn speldenprikken uit de ervaringen van paus Johannes Paulus II te vinden. Hij werd vlak na de Eerste Wereldoorlog geboren en groeide daardoor op in een omgeving waarin veel kinderen geen vaderfiguur hadden. Zelf verloor hij op zijn achtste zijn moeder. “Dit is de boodschap van het stuk: niemand kiest zijn achtergrond, maar je kunt zelf je verantwoordelijkheid nemen en open zijn in je relaties met anderen”, aldus zuster Castissima.
In ’De winkel van de juwelier’ voeren de personages niet alleen dialogen met elkaar, maar geven ze ook monologen over wat er in hen omgaat. “Bij veel toneelstukken zie je alleen het uiterlijke, maar Johannes Paulus II richt zich vooral op het innerlijke: welke strijd en problemen iemand voelt”, legt de zuster uit. Ze hoopt dan ook dat het stuk een gesprek mag openen in het leven van de toeschouwers. “Het kan dat mensen zich kwetsbaar voelen. Dit zou een dialoog in hun eigen relaties kunnen openen.”
‘De winkel van de juwelier’ gaat op 22 oktober in première in theater De Nieuwe Regentes in Den Haag. Op 6 november voert de cast het stuk op in theater Pius X in Volendam en op 20 november volgt een opvoering in theater De Beun in Heiloo. Zie de website voor meer info en tickets.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
