Kinderen krijgen is voor steeds minder jonge mensen vanzelfsprekend, al lijken katholieke jongeren een uitzondering. Maar brengt de vaak kwetsbare financiële positie van jongeren die kinderwens niet in gevaar?

Nadenken over kinderen krijgen: voor de een is erover denken alleen al doodeng, de ander heeft zelfs al namen bedacht voor de toekomstige dochters en zonen. Waar in seculiere kringen het stichten van een gezin steeds minder als vanzelfsprekend wordt beschouwd, ziet kapelaan Jochem van Velthoven van het gezinspastoraat van het bisdom Breda dat de meeste katholieke jongeren nog altijd een kinderwens hebben.

“Wanneer ik tijdens huwelijksvoorbereidingen met jonge katholieke koppels spreek, vraag ik altijd naar de bereidheid om kinderen als geschenk van God te aanvaarden”, zegt Van Velthoven. “Het is mooi om te zien dat ze daar verlangend naar uitkijken. Jonge katholieken beseffen goed dat ze met hun liefde voor elkaar kunnen bijdragen aan Gods schepping.”

Steeds minder kinderen

Er zijn ook jongeren die bewust geen kinderen willen om hoe het gesteld is met de wereld: ze willen bijvoorbeeld geen kinderen ter wereld brengen op een planeet die door klimaatproblemen wordt geteisterd. Volgens het CBS is tien procent van de dertigjarige vrouwen vrijwillig kinderloos. Kapelaan Van Velthoven wijt dat aan een pessimistisch wereldbeeld: “Wat erg dat je dan geen hoop meer hebt! Kinderen kunnen juist een groot verschil maken op de wereld.”

Nederlanders krijgen steeds minder en steeds later kinderen. Uit cijfers van het Nederlands Jeugdinstituut blijkt dat er in 2020 168.000 kinderen geboren zijn; bijna 40.000 minder ten opzichte van twintig jaar geleden. Gemiddeld krijgt een Nederlandse vrouw tegenwoordig nog maar 1,57 kinderen en krijgt ze haar eerste kind op haar dertigste; in 2000 lag die leeftijd op 29 jaar.

Cijfers voor katholieken als groep zijn er niet, maar kapelaan Van Velthoven ziet op gezinsdagen wel dat katholieke gezinnen vaak wat groter zijn dan het landelijk gemiddelde. “Gezinnen met vijf kinderen of meer zijn geen uitzondering”, zegt hij.

Een huwelijk en kinderen krijgen zijn voor de katholieke Kerk onlosmakelijk met elkaar verbonden. “Een katholiek huwelijk is zonder kinderen niet compleet”, zegt Van Velthoven stellig. Daar voegt hij meteen aan toe dat dat niet geldt voor koppels die geen kinderen kunnen krijgen. “Dat is heel verdrietig, maar daardoor kun je wel ontdekken welke roeping God dan wel voor je heeft.” Een huwelijk kan bijvoorbeeld ook vruchtbaar worden door dienstbetoon aan naasten, legt de kapelaan uit: bijvoorbeeld door inzet in het onderwijs.

Peperduur

Kinderen krijgen is peperduur: volgens het Nibud, het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting, kost een kind tot zijn twaalfde gemiddeld 4320 euro per jaar. De financiële situatie van veel jongeren ziet er allesbehalve rooskleurig uit. Vaste contracten zijn zeldzaam, huurprijzen torenhoog, koophuizen vanwege de oververhitting van de markt voor starters onbetaalbaar en bovendien heeft de gemiddelde afstudeerder een studieschuld van 13.700 euro.

Kunnen jongeren het stichten van een gezin nog wel opbrengen? Kapelaan Van Velthoven ziet in ieder geval niet dat de financiële moeilijkheden van jonge katholieken effect op hun kinderwens heeft. “Zorgen om de woonsituatie zijn er wel, je ziet dat jongeren langer thuis moeten blijven wonen dan ze zouden willen. Dat zou het krijgen van kinderen kunnen uitstellen”, zegt hij.

Volgens Karin Radstaak, woordvoerder bij het Nibud, kan een beetje creativiteit wonderen doen om kinderen krijgen betaalbaar te houden. “Je kunt veel dingen lenen: een wieg heb je bijvoorbeeld maar tijdelijk nodig en ook zijn veel dingen tweedehands te krijgen”, zegt ze.

Voor wie graag een groot gezin wil, heeft Radstaak goed nieuws, want de grootte van een gezin heeft maar een beperkt effect op het budget. “Het eerste kind is het duurst, want daar moet van alles voor worden aangeschaft”, zegt ze. “Bij kinderen die daarna komen, kun je spullen hergebruiken.” Volgens het Nibud kost een eerste kind gemiddeld 15 procent van het besteedbaar inkomen van een gezin; twee kinderen kosten 25 procent, vier kosten vijfendertig procent van het budget.

Tijd verdelen

Radstaak raadt koppels met een kinderwens aan om hun financiën op een rijtje te zetten en te kijken welke mogelijkheden er zijn. Bij de belastingdienst kun je bijvoorbeeld een proefberekening maken om te zien voor welke toeslagen je in aanmerking komt.

Het Nibud biedt de WerkZorgBerekenaar, waarmee koppels kunnen zien hoe ze hun tijd het beste kunnen verdelen tussen werken en thuis zijn en wat dat oplevert. “Meestal zie je dat de vader vijf dagen blijft werken en de moeder teruggaat naar twee of drie dagen, maar soms kan het voordeliger zijn om bijvoorbeeld allebei vier dagen te gaan werken”, zegt Radstaak.

Een bijkomend voordeel is dat de vader dan ook meer tijd met zijn kinderen kan doorbrengen. “Daar is ook veel behoefte aan”, aldus Radstaak.