Op pelgrimstocht naar de Belgische bedevaartsplaats Banneux ziet Ad van der Helm hoe de mens daar centraal komt te staan: hulpbehoevenden zijn geen patiënten, maar gasten en iedereen kan volop mens zijn.
Ken je Banneux? Het ligt verscholen in de heuvels van Wallonië. Maria heeft dit dorpje gevonden in 1933. Ze bracht een boodschap van licht en troost in de duistere jaren van de economische crisis. Nog steeds komen mensen in de crisis van hun leven naar deze plek. Met tienduizenden trekken mensen uit Nederland en België naar deze plek van verstilling en gebed. Ze steken hun handen in het water van de bron en gaan gelaafd weer naar huis.
Jaarlijks neem ik deel aan de vijfdaagse bedevaart in oktober vanuit het bisdom Rotterdam. Dit jaar gingen 120 gasten en ruim 50 vrijwilligers mee. Bijzonder is te zien hoe de gasten opleven van de aandacht die zij van de vrijwilligers ontvangen. Ze zijn het helemaal niet meer gewend dat er zoveel tijd aan hen besteed wordt.
Normaal zijn de thuiszorg en de verpleegkundigen aan minuten en indicaties gebonden. Na het vastgesteld aantal minuten is de zorgverlener al weer vertrokken, zonder tijd voor een kopje koffie of een praatje over de kleinkinderen of het weer, of over het verdriet dat mensen meedragen.
“Het mensbeeld is in crisis: de samenleving wordt opgebouwd naar gelang de maatschappelijke rollen die we vervullen. ”
Tweet dit!
Tijdens de bedevaart zijn de gasten (we noemen hen uitdrukkelijk geen “patiënten”) verbaasd over de aandacht die zij mogen genieten. Soms willen ze de vrijwilligers wegsturen omdat ze vinden dat ze teveel tijd kosten. Maar de vrijwilligers zijn onvermurwbaar: “Nee, ik vind het fijn nog even met u te kunnen praten.” Ze gaan zelfs even wandelen en brengen de mensen naar de vieringen in de kerken. Van ’s morgen tot ’s avonds zijn ze in de weer.
Zij krijgen er geen vergoeding voor; het kost hen zelfs vrije dagen. Maar ook voor de vrijwilligers zijn deze dagen een verademing omdat ze niet de hele tijd opgejaagd worden door hun werkschema: hun ritme wordt bepaald door de menselijke aandacht. ’s Avonds is er tijd voor ontspanning en bezinning: er wordt een glas gedronken en bij de bron nemen we de tijd voor een dagsluiting.
Op de bedevaart staat heel de mens centraal. De gast is niet een patiënt die bekeken wordt door de bril van de indicatiestelling, maar een mens met een verhaal en een rugzak. Sommige rugzakken gaan een leven lang mee en mogen even bij de bron achtergelaten worden. Ook de vrijwilligers kunnen volop mens zijn en niet slechts professionele zorgverleners die uitsluitend naar protocollen handelen. Ook bij vrijwilligers gebeurt veel met hun eigen levensverhaal.
Het mensbeeld is in crisis: de samenleving wordt opgebouwd naar gelang de maatschappelijke rollen die we vervullen. Maar onder die rol zit de mens zelf. Tijdens de bedevaart komt die mens bovendrijven. De bron die Maria heeft laten stromen is symbool van de menselijkheid die ervaren wordt. Op deze plek die door God geraakt is in het gebed van Maria dat ze aan het kleine meisje Mariette Beco heeft toevertrouwd, is ruimte voor de mens, voor heel de mens.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
