Het leek vooral bedoeld als intern stuk, voor gebruik binnen de Protestantse Kerk in Nederland. Die discussieert momenteel over de eventuele verdere aanpassing van een deel van haar leer aan de in het Westen dominante mentaliteit. Voorstanders van aanpassing hadden reeds van zich laten horen; nu onderstreepten tegenstanders hun (meer traditionele) visie.
Natuurlijk werd er onmiddellijk politieke munt uit geslagen. Het kwam goed uit dat Kees van der Staaijs handtekening eronder stond. De SGP wordt met haar realisme qua klimaat en EU voor de kiezer steeds interessanter. Dus buitelden links en rechts eendrachtig over elkaar heen in het veroordelen van ‘Nashville’. Voorspelbaar.
Maar er was ook fundamentelere kritiek. De tekst heeft – zoals veel, te veel christelijke uitingen – een strikt ethische inhoud. Sinds Erasmus is het normaal het christendom allereerst te beoordelen op zijn ethische verworvenheden – en veel christenen zijn daarin vrolijk meegegaan. Maar het christendom is géén ethiek en zal het nooit worden. Het christendom is, zoals paus Franciscus het zijn voorganger blijft nazeggen, geen ‘ethische beslissing of een grootse gedachte, maar de ontmoeting met een gebeurtenis, met een Persoon die aan ons leven een nieuwe horizon en daarmee zijn definitieve richting’ geeft.
Heeft het christendom dan niets te zeggen over ethiek? Zeker wel, maar vóór de eventuele regels moet je zin krijgen om het goede te doen. Wie of wat geeft je die zin? Alleen de totaal onvoorziene en onvoorzienbare ontmoeting met Jezus. Denk aan Zaccheüs in de boom. Hij voelde echt wel aan dat het ‘zonde’ was tollenaar te zijn en de mensen af te persen. Maar waarom zou hij veranderen? Zonder de ontmoeting met Jezus zijn de regels dodelijk, zegt Paulus (2 Kor 3,6): los van Christus kunnen ze uitsluiten of wanhopig maken, of, misschien erger, een vals gevoel van zelfgenoegzaamheid geven. Het heeft geen zin om tegen iemand te zeggen: zondig niet, en daarmee uit. Je moet hem iets bieden wat zijn leven een nieuwe horizon, een totaal nieuw perspectief geeft, waardoor hij zin krijgt om het goede te doen.
Sinds enkele eeuwen probeert het Westen de samenleving te bouwen op een moraal die los staat van enig geloof (etsi Deus non daretur – alsof God niet bestond). Die poging is mislukt. Het is tragisch dat vooral het protestantisme, dat aanvankelijk (terecht) benadrukte dat niet de werken maar enkel de erkenning van Christus ware nieuwheid van leven geven, uiteindelijk moralistischer is geworden dan Luther ooit voor mogelijk had gehouden.
Is er een derde weg, naast meewaaien met de Tijdgeest en moralisme? Nu wordt het oecumenisch interessant. Want enkel in een Kerk met een gezagvol en constant leergezag kunnen de gelovigen het zich permitteren hun pedagogische accenten te kiezen zonder afbreuk te hoeven doen aan de volledigheid van het voorstel. Als we niet meer hoeven te discussiëren over de inhoud van het geloof, kunnen we beginnen met wat echt interessant en noodzakelijk is: de verificatie ervan. Is die ontmoeting gebeurd? Gebeurt ze ook nu nog? Verandert ze je leven? Geeft ze je zin om het goede te doen?
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
