In een nieuw decreet heeft het Vaticaan scherper duidelijk gemaakt hoe priesters met misintenties om moeten gaan. Dat bleek nodig omdat misintenties nogal eens misbruikt worden – vaak om de eigen zakken te spekken.

In het decreet Secundum probatum (Latijn voor ‘volgens de afspraken’) heeft het Vaticaan de regels over misintenties nogmaals duidelijk gemaakt. Het decreet is op Palmzondag uitgevaardigd met goedkeuring van paus Franciscus en gaat op Eerste Paasdag van kracht.

Simonie

Het decreet wordt zo snel van kracht omdat er eigenlijk niets nieuws in staat. Het is vooral bedoeld om de bestaande regels weer onder de aandacht te brengen. Misintenties worden namelijk vaak misbruikt: zo zijn er priesters en parochies die intenties als een verdienmodel zien.

Dat is volgens de Kerk een ernstig vergrijp: het valt zelfs onder simonie, een term voor het handelen in religieuze goederen of diensten. Het kerkelijk recht verbiedt simonie uitdrukkelijk.

Verplicht bidden

Volgens de regels is een priester verplicht om ook daadwerkelijk te bidden voor aangenomen intenties. Als voor meerdere intenties een stipendium betaald is, mag de priester die alleen samenvoegen met toestemming van de mensen die de intenties hebben aangevraagd.

In Nederland is het gebruikelijk om intenties samen te voegen, legt bisschop Jan Hendriks van Haarlem-Amsterdam op zijn website Arsacal uit: “Al lang bestaat de algemene gewoonte de Mis te vieren voor collectieve intenties”, schrijft hij. “In Neder­land gaan gevers er sinds jaar en dag van uit dat de intenties wor­den samen­ge­voegd.” Geloofsgemeenschappen moeten wel de mogelijkheid aanbieden om een Mis voor één intentie te vieren.

Ook staat in Secundum probatum dat als een priester meerdere keren per dag de Eucharistie viert, hij één stipendium mag houden en de rest moet afdragen. In Nederland dragen priesters standaard alle stipendia af aan de parochie.

‘Verlossing is gratis’

Verder verduidelijkt het decreet dat gelovigen een misintentie niet kunnen ‘kopen’, maar dat het gevraagde stipendium gezien moet worden als een vrijwillige bijdrage. Daar staat meestal een gebruikelijk bedrag tegenover – in Nederlandse parochies vaak tussen de 10 en 15 euro – maar dat bedrag moet worden vastgesteld door de geloofsgemeenschap en niet de priester.

De Mis is namelijk niet te koop; dat heeft paus Franciscus in 2018 benadrukt in een toespraak. “We betalen niet voor Missen. De Mis is het offer van Christus, en dat is gratis. Verlossing is gratis. Je kunt een donatie doen, maar je kunt er niet voor betalen.”

Als laatste benadrukt het decreet dat misintenties altijd met een pastorale benadering moeten worden behandeld. Priesters worden aangemoedigd om Missen voor de armen te vieren, ook zonder donaties, en bisschoppen worden aangespoord om geld dat overblijft aan missiegebieden en parochies in nood te schenken.