Pro Life Zorgverzekeringen gaat vanaf begin volgend jaar de zogenaamde ‘pro-choice-behandelingen’ vergoeden. “Met dit model hopen we juist duurzaam ruimte te bieden aan de christelijke doelgroep en identiteit”, zegt directeur Jos Leijenhorst in een eerste reactie.

Tot op heden werden vanuit christelijk perspectief abortusbehandelingen, euthanasie, standaard IVF en geslachtsverandering niet vergoed door de zorgverzekeraar met overwegend protestantse klanten. Maar vanuit de samenleving en de klanten, zowel die van Pro Life Zorgverzekeraar als van Zilveren Kruis, waar de verzekeraar een onderdeel van is, kwamen steeds meer bezwaren.

“Felle discussies en ophef kosten veel tijd en leiden te veel af. We richten ons liever op het gesprek en willen graag naast mensen staan”, zegt directeur Jos Leijenhorst.

Conflicterende waarden

“We hebben tientallen gesprekken met klanten gevoerd”, vertelt Leijenhorst. “Hieruit kwam heel duidelijk naar voren dat de beschermwaardigheid van het leven een heel breed gedragen overtuiging onder christenen is.” Er wordt alleen heel verschillend gedacht over “concrete situaties” waarbij volgens Leijenhorst “waarden kunnen conflicteren”.

Als voorbeeld geeft de directeur abortus: “Dit is een behandeling die een zwangerschap beëindigt. Dat botst met de overtuiging dat God het leven geeft en liefheeft. Tegelijkertijd zijn er in de wereld soms heel complexe en schrijnende situaties, bijvoorbeeld zwangerschappen door verkrachting. Een deel van de klanten vindt dat abortus in zo’n geval wel mogelijk moet zijn. Door het niet te vergoeden wordt het te veel een zwart-wit benadering en sluit je keuzes uit. Die keuzes willen we onze klanten niet meer ontnemen.”

Bewuste keuze

Uit onderzoek van de verzekeraar blijkt dat de circa 120.000 klanten vaak heel bewust voor de Pro Life Zorgverzekeraar hebben gekozen, vertelt Leijenhorst. Allereerst vanwege de christelijke benadering van ethische vraagstukken en behandelingen. De verzekeraar deelt hierover veel informatie met klanten.

Daarnaast wil een deel van de klanten niet meebetalen aan vergoedingen voor ingrepen die tegen hun christelijke waarden ingaan. In de Zorgverzekeringswet uit 2004 is geregeld dat iedere Nederlander verplicht is om een basisverzekering af te sluiten, die bij iedere verzekeraar dezelfde onkosten vergoed. Echter, in een amendement hierop die destijds door de ChristenUnie en de SGP is ingediend, werd het mogelijk om bepaalde ingrepen uit te sluiten uit het basispakket. Pro Life Zorgverzekeringen maakte hier als enige zorgverzekeraar gebruik van.

“We hebben altijd gecommuniceerd dat we de belofte om niet mee te betalen aan bepaalde behandelingen niet waar kunnen maken”, zegt Leijenhorst hierover. “We zitten nu eenmaal in een systeem waarbij veel behandelingen voor een groot deel vanuit het belastinggeld betaald worden. Zo worden de meeste abortussen in abortusklinieken uitgevoerd, die niet door de zorgverzekeraar, maar door overheid gefinancierd worden.”

Symbolische waarde

Of de overheid van plan is om het amendement op de Zorgverzekeringswet te wijzigen of schrappen, weet Leijenhorst niet. “Dat is een vraag aan de politiek”, antwoordt hij. Ook verzekert hij dat de koerswijziging niet door politieke druk is ontstaan. “Wel heeft politieke druk bijgedragen aan de urgentie” van de koerswijzing.

Nu Pro Life Zorgverzekeringen geen gebruik meer van de uitzondering in het amendement maakt, rijst de vraag wat de zin van het amendement nog is. “Het heeft op zijn minst een symbolische waarde”, zegt Leijenhorst nadrukkelijk. “Zo blijft er in de samenleving ruimte voor andere normen en waarden.”

Ingewikkeld dilemma

“Gezwicht” zijn ze dus niet vindt Leijenhorst, ook al hoort hij de laatste dagen regelmatig dat ze hun “ziel verkocht hebben”. “Er zijn geen concessies gedaan aan wat we vinden of geloven. Maar wat ik vind, vinden andere mensen niet. En dat moeten we accepteren, hoe ingewikkeld dat ook is.”

Leijenhorst vindt het “een enorm ingewikkeld dilemma” om behandelingen te vergoeden die naar zijn idee niet passen bij de christelijke visie op het leven. “Ik voel zelf ook het verlies. Toch denk ik niet dat er meer abortussen zullen zijn.” De behandelingen bestaan immers al en mensen laten die nu via een andere zorgverzekeraar uitvoeren, meent hij. Met goede informatie en hulp verwacht hij zelfs dat het aantal abortussen zou kunnen afnemen.

Acceptatie

Uiteindelijk blijft de zorgverzekeraar de christelijke levensovertuiging uitdragen. “Maar we willen niet kwetsen of polariseren. Want veel mensen ervaren pijn doordat ze zich afgewezen voelen omdat ze zichzelf anders ervaren. De Kerk is juist bij uitstek de plaats waar ook deze mensen zich thuis zouden moeten voelen.”

Aan de andere kant verwacht Leijenhorst ook ruimte en acceptatie van de christelijke waarden. “We moeten leren om de fundamentele verschillen die tijdens alle ophef blootgelegd zijn van elkaar te accepteren.”