Nu de oorlog tussen Israël en Hamas zich uitbreidt met aanvallen in Libanon, waar de door Iran gesteunde sjiitische militie Hezbollah is gevestigd, dreigen ook christelijke dorpen onder vuur te komen liggen. Daarvoor waarschuwt  Michel Constantin, regionaal directeur van de pauselijke organisatie Catholic Near East Welfare Association (CNEWA).

CNEWA werd 1949 door paus Pius XII werd opgericht als de ‘Pauselijke Missie voor Palestina’. De organisatie had als doel om zorg te dragen voor Palestijnse vluchtelingen en werd vervolgens samengevoegd met CNEWA, die eerder was opgericht door paus Pius XI in 1926.

Oorlog en armoede

Het mandaat van CNEWA is door verschillende pausen uitgebreid. Het pauselijk agentschap draagt tegenwoordig zorg voor iedereen die getroffen is door oorlog en armoede in het Midden-Oosten.

Directeur Michel Constantin vertelt vanuit zijn kantoor in Beiroet was hij en zijn veertien medewerkers momenteel meemaken. Volgens de VN zijn sinds het begin van het conflict tussen Israël en Hezbollah, meer dan 1 miljoen mensen op de vlucht geslagen in Libanon.

Heeft het geweld u of uw medewerkers direct getroffen?

“Nee, want de aanvallen op christelijke dorpen zijn nog steeds beperkt. Maar we zijn bang, omdat men ons niet waarschuwt welk dorp beschoten zal worden. Tot nu toe is niemand van ons gewond geraakt. Voor ons is dit een déjà vu-scenario, omdat we dit al in 2006 hebben meegemaakt (tijdens de 34-daagse Libanonoorlog tussen Israël en Hezbollah), en het was rampzalig.”

“Nu is het nog erger, omdat ze (het Israëlische leger, red.) niet alleen gebieden aanvallen waar Hezbollah actief is. Ze vallen ook gebieden aan waarvan ze vermoeden dat er ook maar één Hezbollah-lid zich schuilhoudt of op bezoek gaat. Zelfs als het hele dorp een christelijk dorp is, en je hebt één huis waar één lid van Hezbollah verblijft, kan dat een reden zijn om het dorp te bombarderen. Vroeger was je veilig als je niet in het zuiden van het land was. Nu loop je overal in Libanon gevaar.”

“Een paar dagen geleden was er een militaire inval in een dorp op slechts anderhalve kilometer afstand van het heiligdom van Sint Charbel (in Annaya).”

Hoe helpen jullie de mensen in dit moment?

“Er zijn nog steeds 3000 tot 4000 christelijke gezinnen die aan de grens met Israël wonen en weigeren te vertrekken omdat er geen Hezbollah-mensen in het dorp wonen. Maar het gebied rond het dorp is erg gevaarlijk. Ze blijven daar omdat ze niet in staat zijn om te verhuizen.”

“We steunen ze met voedselpakketten omdat de supermarkten leeg zijn. Ze hebben niet genoeg geld. Op dit moment is het oogstseizoen voor olijven en in het zuiden van Libanon is olijfolie een belangrijke bron van inkomsten voor de gezinnen die daar wonen. Ze zijn afhankelijk van dit seizoen, en kunnen nu niet naar de olijfgaarden om te oogsten. De oogst zal dus verloren gaan. De mensen zijn in nood. Ze hebben geen inkomen, geen werk, en ze zitten vast in hun dorpen.”

“Daarnaast is er een massale verplaatsingen gaande vanuit het zuiden. We denken dat er de afgelopen vijf dagen ongeveer 250.000 mensen zijn gevlucht. Dit komt bovenop nog eens 100.000 mensen die zijn vertrokken sinds 7 oktober vorig jaar (Toen Hamas Israël aanviel en de oorlog tussen Israël en Hamas uitbrak, red). Er waren beschietingen aan beide kanten en 100.000 Libanezen verlieten hun dorpen in het zuiden om veiliger gebieden op te zoeken. Daar komen nog eens 250.000 mensen bij die gedwongen werden te vertrekken.”

“Ze zijn niet vertrokken omdat ze bang waren, maar omdat ze door het Israëlische leger via berichten op hun telefoon waren gewaarschuwd dat ze hun huizen binnen twee uur moesten verlaten, omdat ze anders zouden sterven. Sommige mensen gingen niet weg en werden in hun huis gebombardeerd en gedood.”

“Het vertrek was dus chaotisch en massaal. De reis tussen Tyrus (in het zuiden van Libanon) en Beiroet duurt normaal gesproken minder dan twee uur. Maar het duurde 14 tot 18 uur voor deze vluchtelingen Beiroet wisten te bereiken. De weg stond vol met auto’s en mensen – inclusief kinderen.  Mensen hadden 14 tot 18 uur lang geen eten of water in hun auto.”

“Hoe helpen we deze mensen? Door het heldhaftige werk van de Kerk. We sturen de voedselpakketten naar het dichtstbijzijnde veilige dorp in een gebied. Een priester brengt dan de pakketten rond met een vrachtwagen. Hij kijkt wanneer het een goed moment is om uit te delen – wanneer er minder beschietingen zijn. Hij zal een manier vinden om de voedselpakketten uit te delen aan de mensen.”

“Zonder de lokale kerk zouden we zelf niets kunnen doen. We hebben een eerste toezegging ontvangen, na een noodoproep die we hebben gedaan voor 100.000 euro. Het geld komt van Missio in Duitsland (onderdeel van de Pauselijke Missieverenigingen van de katholieke Kerk). Al ons werk verloopt via de kerkelijke kanalen, aartsbisdommen, parochies, congregaties en kerkelijke instellingen zoals de Vincentiusvereniging.”

Hoe houden de mensen die jullie helpen zich geestelijk staande?

“Dat verschilt en is afhankelijk van iemands politieke voorkeur. We hebben twee verschillende standpunten in Libanon. De mensen die bij Hezbollah horen zeggen: ‘Dit is onze plicht. We zijn martelaren en we moeten tegen Israël vechten’. De rest, zoals de christenen in het gebied, heeft een andere mening.”

“Zij zeggen: ‘Het is niet onze oorlog. Dit is een oorlog voor Gaza. We kunnen moreel solidair zijn, we kunnen voor hen bidden, we kunnen hen steunen met geld als we dat kunnen, maar we hoeven niet voor hen te sterven. Want zelfs als we voor hen sterven, zal dat geen verschil maken. Dus waarom zouden we onze gemeenschappen, onze dorpen in gevaar brengen?’ Dit is de gedachte van de meerderheid van de christenen en de druzen en de soennieten die niet aan de kant van Hezbollah staan.”

“Libanon is een complex land met heel veel minderheden. Een daarvan zijn de christenen, maar ook de soennieten, de sjiieten en de druzen. Twee of drie minderheden zouden samen een meerderheid vormen. Als we zeggen dat de christenen, de soennieten en de druzen tegen Hezbollah zijn, dan vormen zij een meerderheid.”

“We hopen dat de Amerikaanse bemiddeling om een staakt-het-vuren te bereiken succes heeft. We bidden daarvoor en hopen dat het zal werken. Anders worden we vernietigd. Libanon was ooit het Zwitserland en het Parijs van het Midden-Oosten – de beste dokters, de beste universiteitsdocenten, de beste universiteiten.”

“We zijn gegijzeld door een buitenlandse agenda, te beginnen met Iran die haar wapens in Libanon heeft geplaatst. De Libanezen zijn zeer goed opgeleid, zeer capabel en kunnen het land gemakkelijk weer opbouwen. Maar we hebben hulp uit het Westen nodig om onze vrijheid terug te krijgen, om onze neutraliteit terug te krijgen en ons vermogen om te leven zoals wij dat willen.”