Het grootste risico dat Afghanistan loopt met de door president Biden aangekondigde terugtrekking van Amerikaanse troepen kan een burgeroorlog zijn. Dat zei de Italiaanse priester die verantwoordelijk is voor de kleine katholieke gemeenschap in Afghanistan.

“Zal de Afghaanse regering de veiligheid kunnen garanderen?” Dat vroeg pater Giovanni Scalese zich af in gesprek met Fides, het persbureau van de Congregatie voor de Evangelisatie van Volkeren.

Wapengebruik is makkelijker

“Tot nu toe”, zei de superieur van de in Kabul gevestigde missie ‘sui iuris’ van Afghanistan, “zijn de besprekingen die hadden moeten plaatsvinden tussen de regering en de Taliban nooit serieus genomen of hebben ze in ieder geval niet tot resultaten geleid”.

Het doel – volgens de Doha-overeenkomsten tussen de VS en de Taliban in 2020 – was om een overgangsregering van nationale eenheid op te bouwen en vervolgens vrije verkiezingen te houden om nieuw regeringsleiderschap te bepalen, zei Scalese.

“Maar als de verschillende partijen niet praten, hoe kunnen ze dan samen een regering vormen? Het is veel gemakkelijker om wapens te laten praten”, zei hij, en daarom “is het grootste risico van de terugtrekking van Amerikaanse troepen uit Afghanistan dat het land weer in een burgeroorlog terecht kan komen.”

Twintig jaar oorlog

Pater Scalese maakte zijn opmerkingen nadat de Amerikaanse president Joe Biden had aangekondigd dat de Amerikaanse troepen zich op 11 september volledig zouden terugtrekken in Afghanistan. Dat is de twintigste verjaardag van de aanvallen op Amerikaans grondgebied, gecoördineerd door Osama bin Laden van Al-Qaida, die bescherming ontving van de Taliban.

De VS vielen eind 2001 Afghanistan binnen in een poging Al-Qaida te ontmantelen en de Taliban van de macht te dwingen. Volgens de VN-missie in Afghanistan zijn meer dan 2.300 Amerikaanse soldaten omgekomen in het twintigjarige conflict.

Het is de langste oorlog in de geschiedenis van de VS. Elk jaar worden duizenden Afghaanse burgers gedood en ontheemd als gevolg van het conflict.

Nieuwe grondwet

Scalese zei dat zelfs als de Taliban – nog altijd de best georganiseerde en gefinancierde beweging in het land – de controle terug zou krijgen, het onwaarschijnlijk is dat het hetzelfde totalitaire islamitische emiraat zou kunnen herstellen dat het in 1996 had opgericht.

Ook al bevestigt de huidige grondwet Afghanistan al als een islamitische republiek, de Taliban “zouden een nieuwe grondwet kunnen opleggen. Ze kunnen echter nooit verwachten dat ze de vrijheid kunnen elimineren of de rechten negeren waaraan de Afghanen al die jaren gewend zijn geraakt.”

Ook vormen vrouwen een groot en zeer actief deel van de bevolking, stelde Scalese. En “het zou ondenkbaar zijn om te verwachten dat ze weer thuis of onder een boerka worden opgesloten.”

Economische gevolgen

Er zijn niet alleen twijfels of de Afghaanse regering de vrede en veiligheid zou kunnen handhaven, volgens Scalese. Het is ook de vraag of ze het land draaiende kan houden zonder grote financiële steun van westerse landen.

“Het is waar dat iedereen zweert dat ze Afghanistan niet zullen verlaten en ze zullen het blijven steunen,” maar het is één ding om samenwerking en hulp te beloven, en een ander om de benodigde instellingen daadwerkelijk te subsidiëren, zei hij.

“Het lijkt mij niet dat er de afgelopen jaren veel is gedaan om de Afghaanse economie een boost te geven”, en geen enkel land kan vooruit zonder een functionerende economie, zei pater Scalese.