Terreurorganisatie ETA kreeg ook steun van de Baskische Kerk. Priesters droegen niet alleen Missen op voor omgekomen terroristen: in 1979 pleegde een van hen zelfs een moordaanslag op een agent van de Guardia Civil.
“Baskische bisschoppen gingen niet naar begrafenissen van ETA-slachtoffers”, vertelt de Spaanse journalist Pedro Ontoso deze week in Katholiek Nieuwsblad.
Hij was 42 jaar lang werkzaam voor El Correo, een dagblad in Bilbao dat doelwit was van terreurbeweging. Ontoso publiceerde onlangs een boek dat de discutabele houding van de Baskische Kerk tegenover ETA belicht.
Hoewel de Baskische Kerk het geweld van ETA veroordeelde, hield ze toch een zwak voor de organisatie. Ontoso: “Ze beschouwden de politieke doelen van de terreurorganisatie als legitiem. Voor velen is dit de erfzonde van de Baskische Kerk.”
Een aantal voorbeelden is tekenend voor de dubbelzinnige opstelling van de Baskische Kerk. Zo spreekt zij pas in 1984 de naam van de terreurgroep in de verkorte versie uit. Tot die tijd werd Euskadi Ta Askatasuna (‘Baskenland en Vrijheid’) aangehouden in de officiële communicatie.
Representatief was ook het besluit van de Baskische bisschoppen om niet aanwezig te zijn bij begrafenissen van ETA-slachtoffers, vertelt Ontoso, ze vinden dat te politiek. “Dat schoot bij velen in het verkeerde keelgat.”
“Het ontbrak de Baskische Kerk aan publieke gebaren voor slachtoffers van het terrorisme”
Tweet dit!
In 1968 wordt een agent van de Guarda Civil doodgeschoten, het gaat om de eerste moordaanslag van ETA. Later op de dag wordt een van de twee terroristen door de politie doodgeschoten. Zijn handlanger weet te ontkomen en krijgt onderdak in een kerk, geholpen door een pastoor.
In de nasleep van de aanslag dragen enkele priesters Missen op voor de omgekomen terrorist, die ze als martelaar beschouwen.
Elf jaar later pleegt ETA opnieuw een aanslag op een agent van de Guardia Civil. De man drinkt samen met zijn vrouw een kop koffie in een café en wordt zonder pardon door het hoofd geschoten. De dader is een priester uit San Sebastián, de kapucijn Fernando Arburúa.
Ontoso: “Hoewel je de gehele Baskische Kerk niet over één kam mag scheren, stonden er ook kerkelijke mensen aan de wieg van ETA. Ze waren betrokken bij haar ontwikkeling en haar einde. Als je kijkt naar het verleden, kan dat pijnlijk zijn, vooral als het verleden niet mooi is. Maar het is noodzakelijk.”
Vooral op het vlak van haar onduidelijkheid over het morele verschil tussen doel en de middelen van ETA, heeft de Baskische Kerk een hoop goed te maken, stelt Ontoso.
“Ze veroordeelden wel de aanslagen, ik geloof dat de pastorale zorg voor hun regio oprecht was. Maar de Baskische Kerk ontbrak aan publieke gebaren voor slachtoffers van het terrorisme. Dat sleept ze tot op de dag van vandaag met zich mee.”
>>Lees het complete artikel in het KN van vrijdag via KNDigitaal
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
