Mensen in Soedan lijden honger, worden beschoten terwijl ze vluchten en hebben geen toegang tot medische zorg. Nieuwe vredesgesprekken in Zwitserland lijken tot mislukken gedoemd nu geen van de strijdende partijen kwam opdagen. Hulporganisaties pleiten voor onmiddellijke actie.
Het is de grootste humanitaire crisis die zich momenteel op het Afrikaanse continent afspeelt. In het westen van Soedan woedt hongersnood in het vluchtelingenkamp Zamzam. Miljoenen mensen proberen zich in veiligheid te brengen voor de bloedige strijd tussen het Soedanese strijdkrachten en de paramilitaire Rapid Support Forces.
Volgens de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties zijn bijna acht miljoen mensen op de vlucht in eigen land. Meer dan twee miljoen proberen buurlanden te bereiken. Volgens schattingen van de Amerikaanse organisatie Fews Net, die wereldwijd hongersnoden onderzoekt, kwamen er in juli elke dag 1.100 mensen aan in Zuid-Soedan.
De naburige staat – opgericht in 2011 na decennia van conflict tussen het overwegend christelijke zuiden en het islamitische noorden – wordt echter ook gekenmerkt door crises en machtsstrijd. Mensen die daarvoor naar Soedan waren gevlucht, zijn nu terug en wanhopiger dan ooit. Het regenseizoen maakt de situatie nog moeilijker. Overstromingen dreigen.
De situatie in het oosten van Tsjaad is al net zo gespannen. Sinds de jaren 2000 heeft het land miljoenen mensen uit de Darfur-regio in Soedan opgenomen. Een hele generatie is opgegroeid in vluchtelingenkampen.
Sinds het uitbreken van de oorlog in Soedan meer dan een jaar geleden is de druk opnieuw toegenomen; uitgerekend in een regio met een toch al slechte infrastructuur. Meer mensen moeten worden gevoed, wat leidt tot stijgende voedselprijzen. Ook de criminaliteit neemt toe.
“We bereiken onze grenzen”, zegt Volker Gerdesmeier, hoofd van de afdeling Afrika bij Caritas Duitsland in Freiburg. Verschillende landen worden getroffen door het conflict. “Het is zeer zorgwekkend”, zegt Gerdesmeier.
Een klein sprankje hoop leek er te zijn met gesprekken over een staakt-het-vuren, die gisteren (14 augustus) in Zwitserland begonnen. De Verenigde Staten namen hiertoe het initiatief. Alleen: geen van beide strijdende partijen kwam opdagen aan de onderhandelingstafel, iets wat bij voorbaat al wel voorspeld werd in diverse media. De VS lieten echter bij voorbaat weten dat de gesprekken desondanks zullen doorgaan, dan maar zonder de strijdkrachten.
In de afgelopen 16 maanden zijn er al verschillende vredesgesprekken geweest. Volgens het Zuid-Afrikaanse Instituut voor Veiligheidsstudies verliezen de Soedanezen met elk nieuw mislukt initiatief nog meer vertrouwen in de verantwoordelijke actoren.
De denktank bekritiseert de contraproductieve concurrentie tussen de bemiddelaars.
De huidige burgeroorlog is een machtsstrijd tussen het leger en paramilitairen. De oorlog begon in april 2023, vier jaar na de val van dictator Omar al-Bashir. Enerzijds leidden een zwakke economie en algemene onvrede tot protesten. Anderzijds was het niet mogelijk om de paramilitairen in het reguliere leger te integreren. Dictator al-Bashir richtte de beruchte eenheid RSF elf jaar geleden op om de antiregeringsopstanden in Darfur te onderdrukken.
Het is onduidelijk hoeveel mensen er sinds het begin van de oorlog zijn omgekomen – er wordt gesproken over minstens 15.500, maar soms worden veel hogere cijfers genoemd.
Voor de overlevenden is de situatie catastrofaal. “Het is bijna onmogelijk om humanitaire hulp te bieden. Het wordt opzettelijk geblokkeerd. Vrachtwagens worden niet doorgelaten en reisvergunningen worden niet afgegeven. Dit is meer dan alarmerend. Het internationaal humanitair recht wordt niet nageleefd”, zegt Lara Dovifat van de hulporganisatie Artsen zonder Grenzen.
Er zijn zelfs aanvallen geweest op ziekenhuizen. “Op dit moment is tot 80 procent van deze faciliteiten niet meer functioneel. En zelfs daarvoor werkten veel van deze instellingen alleen nog maar met beperkingen”, aldus zegt Dovifat.
Met het oog op de onderhandelingen in Zwitserland roept ze op om de toegang tot medische zorg onmiddellijk te herstellen en niet later als gevolg van een mogelijk vredesakkoord. “Mensen lijden nu”, benadrukt zij.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
