Dialoog is vaak het toverwoord bij betrekkingen tussen christenen en moslims, maar volgens dominicaan Jean Druel is het in de praktijk vooral een holle frase. Alleen vriendschappen sluiten kan volgens de Fransman voor oprechte dialoog zorgen.
“Er zijn veel misverstanden over wat dialoog is”, zegt Druel. “Iedereen heeft er torenhoge verwachtingen van, maar die verwachtingen kunnen nauwelijks waargemaakt worden. Dat levert veel frustratie op.”
De uit Frankrijk afkomstige dominicanenbroeder Jean Druel werd in 1994 naar Caïro gestuurd voor zijn verplichte militaire dienst. Hij keerde terug naar Egypte in 2002 en specialiseerde zich in islamitische studies, met name de Arabische taal. In 2012 promoveerde hij aan de Radboud Universiteit Nijmegen in de Arabische grammatica.
Volgens Druel zijn ontmoetingen op hoog niveau tussen paus Franciscus en vooraanstaande moslimgeestelijken van groot belang, maar alleen in diplomatieke zin. “Zulke bijeenkomsten zijn heel symbolisch. Je kunt er geen inhoud van verwachten. Voor veel mensen is dat het enige wat ze zien van de interreligieuze dialoog, en ze begrijpen niet waarom er geen vooruitgang is.”
Tijdens zijn reis naar Irak ontmoette paus Franciscus bijvoorbeeld ayatollah Ali Al-Sistani, de geestelijk leider van de Irakese sjiieten. Hoewel de ontmoeting een grote stap was – nooit eerder ontmoette een sjiitische geestelijke van Al-Sistani’s kaliber een paus – bleef het bij een ‘beleefdheidsbezoekje’: de gehoopte ondertekening van een document over broederschap vond niet plaats.
Druel heeft zijn eigen analyse van de prominente dialoog tussen christenen en moslims, zoals wanneer de paus een belangrijke moslimleider ontmoet, een priester en een imam met elkaar op de foto gaan of een christelijke vrouw en een moslima samen een toespraak houden. “Het is op zich al een grote vooruitgang dat de meeste christelijke en islamitische leiders bereid zijn elkaar te ontmoeten,” aldus Druel. “Dit niveau van dialoog is uiterst belangrijk, uiterst nodig. Maar het levert alleen symbolische resultaten op.”
De priester waarschuwt voor een “nogal vals” concept van christelijk-islamitische interactie, zoals wanneer mensen beweren dat ze iets over de islam weten omdat ze bijvoorbeeld een moslim als buurman hebben.
“Er worden conclusies getrokken zonder dat er een gesprek gevoerd is,” zegt hij. Of christenen nu in landen met een moslimmeerderheid of in een Franse stadswijk met veel moslims wonen, velen beweren moslims en de islam te kennen en “denken dat ze specialisten zijn”, zegt de dominicaan, “maar ze hebben geen moslimvrienden, zijn nog nooit in een moskee geweest, praten zelden met moslims en werken ook niet met ze samen.”
“Als je niet bevriend bent met moslims, kun je uren en uren over de islam praten, maar dan blijft het bij kille theorie.”
Tweet dit!
Wanneer Druel lesgeeft aan een klas met christelijke studenten, buigt hij vragen over de islam soms af op zijn studenten. “Dat moet je aan je islamitische vrienden vragen,” antwoord ik dan. “Dan is het stil, omdat niemand moslimvrienden heeft.”
Secularisme en onwetendheid kunnen volgens Druel ook een barrière zijn. “In Frankrijk hebben we een probleem met religie, niet met de islam. Omdat mensen zo onwetend zijn over hun eigen religie – zowel christenen als moslims, maar ook atheïsten. Er heerst religieus analfabetisme.”
“Meestal wachten mensen op de paus voor een ontmoeting met een imam, maar doen ze niets op hun eigen niveau,” zegt hij. “Je kunt wel steeds klagen dat christenen in Pakistan worden vervolgd. Oké, maar wat doe je met je buren? Bezoek je een moskee? Ga je in gesprek?”
“Alles wordt identiteit”, vervolgt hij. “Je moet je kleden als moslim of als christen: met geloof, begrip of intentie heeft het niets te maken. Mensen ruziën over kruizen in klaslokalen of halalvlees in schoolkantines, alleen maar vanwege die identiteitsstrijd.”
Vooruitgang kan volgens de dominicaan alleen bereikt worden wanneer katholieken moslims actief opzoeken als vrienden en collega’s – en andersom. “Je kunt niet samenwerken als er geen vriendschap bestaat,” zegt hij. “Als je niet bevriend bent met moslims, kun je uren en uren over de islam praten, maar dan blijft het bij kille theorie. Het is volstrekt zinloos om óver elkaar te praten, tenzij je mét elkaar praat.”
Bron: Catholic News Agency
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
