De Ierse priester James Coyle (1873-1921) had in de VS met vooroordelen en bedreigingen te maken en werkte tijdens de Spaanse Grieppandemie. Hij werd vermoord door een predikant die lid was van de Ku Klux Klan. Een eeuw later leeft de herinnering aan Coyle nog altijd.

Nadat hij acht jaar in de stad Mobile in Alabama had gewerkt, was priester James Coyle bijna zeventien jaar plebaan van de Sint-Pauluskathedraal in Birmingham, ook in Alabama. Daar werd hij aalmoezenier van de lekenbeweging Knights of Columbus (een liefdadigheidsorganisatie, red.), en zijn tijdgenoten wezen op zijn passie en ijver voor het geloof.

In die tijd groeide het katholieke bevolkingsdeel van Birmingham snel, doordat duizenden Italiaanse mijnwerkers en staalarbeiders zich in de stad vestigden.

Hysterie

De groeiende katholieke aanwezigheid werd niet universeel verwelkomd. De Ku Klux Klan was de invloedrijkste organisatie in Alabama, een zelfverklaarde “patriottistische” broederschap die katholieken, Joden, Afro-Amerikanen en anderen op de korrel nam.

Het was een tijd waarin wetten werden aangenomen die regelden dat katholieke kloosters en ziekenhuizen zonder huiszoekingsbevel doorzocht konden worden. De KKK wakkerde de hysterie aan dat de Knights de militaire arm van de paus zouden zijn, legde wapenvoorraden aan en plande een opstand. Ook claimde de KKK dat katholieken protestantse kinderen en vrouwen ontvoerden.

Haat

De methodistische dominee Edwin Stephenson, lid van de KKK, had een welbekende haat ten opzichte van katholieken. Zijn dochter Ruth raakte op haar twaalfde gefascineerd door het katholicisme en begon in het catechese te volgen in een plaatselijk zusterklooster. Ze werd op haar achttiende in de katholieke Kerk opgenomen – en ernstig mishandeld toen haar ouders ontdekten wat ze gedaan had.

Slechts enkele maanden later, op 11 augustus 1921, vierde pastoor Coyle de bruiloft van Ruth Stephenson en Pedro Gussman, een Puerto Ricaan die een aantal jaar eerder in het huis van dominee Stephenson had gewerkt.

Drie schoten

Kort na de bruiloft, woedend vanwege de plechtigheid, ging Stephenson met zijn geweer naar de katholieke kerk. Daar trof hij Coyle aan, die op de veranda zat te lezen, en schoot drie keer op de priester, een keer in diens hoofd. James Coyle stierf kort daarna.

Stephenson gaf zichzelf onmiddellijk aan, hem werd moord ten laste gelegd. Hij werd verdedigd door advocaat Hugo Black, die later lid werd van de Klan. De KKK betaalde Stephensons juridische kosten en hij werd onschuldig verklaard. Hugo Black zou later senator worden en vervolgens, tot zijn dood in 1971, assistent-rechter van Hooggerechtshof.

Met trots herdacht

Maar een eeuw na zijn moord wordt pastoor Coyle nog altijd met trots herdacht in County Roscommon in Ierland, waar hij vandaan kwam. In gesprek met de krant The Irish Catholic vertelt zijn achternicht Chrissy Killian over haar oudtante Marcella, James’ zus, die bij haar woonde nadat zij uit Alabama was teruggekeerd.

In de VS had Marcella geholpen in de parochie waar haar broer werd vermoord; na de moord verhuisde ze naar Mobile, om 1963 naar Ierland terug te gaan.

Wilskrachtige man

“Zij was in de pastorie toen Stephenson kwam en oom Jim neerschoot. Ze ging naar buiten, gilde en belde een dokter”, zei Killian tegen The Irish Catholic.

Ze herinnerde zich hoe mensen over pastoor Coyle sproken als “een zeer poëtische man, een wilskrachtige en principiële man – een sterke Fenian (Ierse nationalist) in het begin van de twintigste eeuw”.

Eerste zwarte school gesticht

Naar de maatstaven van die tijd was James Coyle progressief, aldus Killian.

“Hij liet zwarte mensen binnen in zijn kerk en ik denk dat hij de eerste zwarte school in Birmingham stichtte, wat erg slecht werd ontvangen door de Ku Klux Klan. Hij werd geëerd door de burgerrechtenbeweging in Birmingham en ze hebben een bibliotheek en een website ter ere van hem.”

“In Birmingham herinneren ze zich hem overal”, zei ze trots. Op 11 augustus werd in de Pauluskathedraal een Mis gevierd voor de honderdste jaardag van pastoor Coyles dood. In mei 2012 kwamen katholieken en methodisten in Birmingham bijeen om vergeving en verzoening te zoeken.

Duizenden mensen bijeen

In de Catholic Monthly van september 2021 verscheen een artikel over Coyles uitvaart. De auteur, mevrouw L.T. Beecher, schrijft dat er “al lang voor drie uur, de tijd waarop de uitvaart zou beginnen, duizenden mannen en vrouwen uit alle klassen en denominaties bijeen waren rond de Sint-Pauluskerk”.

Eenvoudige goedheid

Volgens Beecher waren “alle katholieken uit het district zo door verdriet geraakt en hebben zo’n test van hun christelijk geduld en vastberadenheid ondergaan als we, zo bidden we tot God, hopelijk nooit meer persoonlijk of collectief mogen ontvangen zolang deze aardse beproeving duurt. Diep in de harten van wie eenvoudige goedheid en loyaliteit als ideaal zien, was onze priester, die 17 jaar lang onder ons bezig was goede dingen te doen”.

Dag in, dag uit in touw

De toenmalige bisschop van Mobile zei dat Coyle “dag in, dag uit werkte en Gods woord verkondigde, de zieken bezoekend, de kleinen onder de armen, behoeftigen en getroffenen onderrichtend. Hij spande zich in het bijzonder in om mensen naar het heilig Misoffer te brengen”.

De Mis waarderen

Tijdens de Spaanse Griep, een pandemie waarin naar schatting vijftig miljoen mensen stierven, waren kerken in Alabama dicht om de verspreiding van het virus te stoppen – in een beleid dat erg lijkt op wat op veel plekken gebeurde door de huidige pandemie.

Pastoor Coyle zocht contact met zijn parochianen om het belang van de samenkomst voor de Mis te benadrukken. Hij zei: “Jullie moeten, voor het eerst in jullie levens, het bijwonen van de Mis op zondag ontberen, en jullie zullen, zo vertrouw ik, door precies deze omstandigheid grondiger waarderen wat de Mis voor katholieken is.”