Paus Franciscus kondigde op 15 oktober 2017 een speciale synode aan over het Pan-Amazonegebied. De synode is bedoeld “om nieuwe wegen van evangelisatie te vinden voor dat deel van Gods volk; vooral voor de inheemse volkeren, die vaak vergeten worden en geen perspectief hebben op een goede toekomst door de crisis in het Amazonewoud”.
Dat Franciscus zich zorgen maakt over de inheemse bevolking in het gebied, bleek ook toen hij de Amazone voor het eerst bezocht, tijdens zijn reis naar Peru in januari 2018. Hij zei daar: “De oorspronkelijke bewoners van de Amazone zijn op hun eigen land nog nooit zo bedreigd geweest als nu. De Amazone wordt op verschillende fronten aangevallen.”
De Amazonesynode vindt van zondag 6 tot en met zondag 27 oktober plaats in Rome. Dat de synode niet plaatsvindt in de regio zelf, is niet zomaar. Door voor Rome te kiezen, onderstreept de paus het belang van de Amazone voor de hele wereld.
Het eerste deel van een synode bestaat altijd uit inleidingen en presentaties over verschillende aspecten van het thema. Vervolgens gaan de deelnemers uiteen in kleinere gespreksgroepen, onderverdeeld in taalgroepen, om dieper in te gaan op de thema’s.
Vooral bisschoppen uit het Amazonegebied zelf. Vanuit elk land in het gebied komen verschillende bisschoppen naar Rome. Omdat het grootste deel van het Amazonegebied in Brazilië ligt, stuurt dat land ook veruit de meeste bisschoppen, namelijk 58.
Andere deelnemers zijn leden van de Romeinse curie, vertegenwoordigers van religieuze ordes en congregaties uit het gebied, lekenexperts en geselecteerde toehoorders. In totaal komen een kleine driehonderd deelnemers in Rome bij elkaar.
De paus is, zoals bij elke synode, officieel voorzitter van de bijeenkomst. Omdat hij niet de hele synode bijwoont, heeft hij de voorzittersrol gedelegeerd aan drie kardinalen: de Venezolaan Baltazar Porras, de Peruaan Pedro Barreto Jimeno en de Braziliaan João Braz de Aviz.
Het Amazonegebied is zo’n zeven miljoen vierkante kilometer groot, bijna net zo groot als heel Australië. Het grootste regenwoud ter wereld is verspreid over negen landen: Brazilië, Ecuador, Venezuela, Suriname, Peru, Colombia, Bolivia, Guyana en Frans-Guyana.
Er wonen in totaal 34 miljoen mensen in het gebied, van wie er drie miljoen tot de inheemse bevolking behoren. Er leven bijna vierhonderd inheemse groepen in de Amazone. Zij wonen zeer verspreid, en veel dorpen zijn alleen bereikbaar per boot. Een reis naar de verst afgelegen gemeenschappen kan weken duren.
“De Amazone wordt op verschillende fronten aangevallen”
Tweet dit!
Hoewel de synode over een specifiek gebied gaat, worden er onderwerpen besproken die het geografische gebied overstijgen, zo meldt het Vaticaan. Wat er in de Amazone gebeurt, betreft namelijk de hele Kerk en is van invloed op de toekomst van de hele schepping.
Er wordt gesproken over de ecologische en pastorale problemen in het gebied, en over de uitdagingen van de Kerk in de Amazone. Zo zal er aandacht zijn voor de vernietiging van de Amazone, voor migratie, maar ook voor het geweld en de corruptie in het gebied.
Speciale aandacht is er voor de bedreigingen voor de inheemse bevolking. Maar ook wordt er gesproken over het bereiken van die inheemse bevolking, over evangelisatie, liturgie, oecumene, de interreligieuze dialoog, communicatie en gemeenschapsvorming.
Dat heeft vooral te maken met twee onderwerpen uit het werkinstrument: de viri probati en het dienstwerk voor vrouwen. De Kerk moet wegen vinden om de inheemse katholieken te bereiken en de bediening van de sacramenten mogelijk te maken in het gebied. De wijding van rijpe gehuwde mannen (viri probati) en een “officieel dienstwerk” voor vrouwen zouden daarbij bestudeerd moeten worden, zo staat er in het document dat de basis vormt voor de synode.
Als gevolg daarvan kwam er een storm aan kritiek los. De grootste critici zijn de Duitse kardinalen Gerhard Müller en Walter Brandmüller. Zij noemden het werkinstrument een “ketterij” en een ultieme poging om een progressieve agenda door te drukken.
Maar veel bisschoppen en religieuzen in het Amazonegebied zelf juichen het bestuderen van de optie van viri probati toe. “De wijding van getrouwde viri probati zou beantwoorden aan een concrete uitdaging in een concrete werkelijkheid, bijvoorbeeld in de Amazone”, zei bijvoorbeeld de Spaanse bisschop Rafael Cob, apostolisch vicaris van Puyo tegen journalisten in Quito op 14 september.
Volg het nieuws over de Amazonesynode op www.www.kn.nl/amazonesynode
Voor dit artikel is gebruik gemaakt van informatie van de officiële website voor de Amazonesynode en berichtgeving van Catholic News Service.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
