De Belgische coalitiepartijen leggen een compromis-wetsontwerp aan het parlement voor. Als het wordt aangenomen verdwijnt abortus uit het wetboek van strafrecht, maar aan de huidige abortuspraktijk verandert vooralsnog niets.
“Een succes voor de regering en vooral voor zijn eerste minister”, zegt de Belgische Justitieminister, de Vlaamse christendemocraat Koen Geens, over het abortuscompromis dat de Franstalige eerste minister Charles Michel vorige week bereikte en dat zijn regering aan het parlement voorlegt.
De druk om abortus uit het Belgische strafwetboek te halen, was vooral groot in Franstalig België. Daar is de ‘vrijzinnige’, dat wil zeggen niet-confessionele en vaak ronduit antireligieuze stroming veel sterker dan in Vlaanderen.
De roep om ‘depenalisering’ van abortus klonk er luid door in zowel Michels liberale regeringspartij als bij de Franstalige socialisten en groenen, en in mindere mate zelfs bij de voormalige christendemocraten van het ‘centre démocrate Humaniste’ (cdH). Die laatste drie zijn allemaal federale oppositiepartijen.
Het zijn dus de Vlaamse ‘conservatieve’ partijen die enigszins moesten inbinden: de Vlaams-nationalisten van de N-VA en Geens’ eigen CD&V (Christen-Democratisch&Vlaams).
Als het ontwerp wordt aangenomen, verandert er in de praktijk echter niets. Abortus blijft onder soepele voorwaarden mogelijk tijdens de eerste twaalf weken van de zwangerschap en verschuift van het strafwetboek naar een aparte strafwet, net als euthanasie. “Abortus na twaalf weken blijft dus verboden,” preciseert Justitieminister Geens.
Dat was reden voor Vlaamse vrijzinnigen, onder wie de Leuvense socialiste Karin Jiroflée, om te keer te gaan tegen wat zij zien als een ‘muizenstapje’: “Elk jaar gaan vijfhonderd vrouwen noodgedwongen naar Nederland voor een abortus na twaalf weken.” Zeker is dus dat de vrijzinnige stroming in België het dossier opnieuw op tafel legt na de federale verkiezingen van 2019.
Kopen de Vlaamse christendemocraten hiermee dan alleen tijd? Dat is niet zeker, want het compromis houdt ook de reactivering in van een wetgevend initiatief van de christendemocraten voor de erkenning van het levenloos geboren kind.
Onder die regeling zouden levenloos geboren kinderen vanaf 140 dagen zwangerschap bij de burgerlijke stand geregistreerd moeten kunnen worden en een naam moeten kunnen krijgen. Nu kan dat vanaf 180 dagen.
Dat zou mogelijk een juridische dam kunnen opleveren tegen een ongebreidelde verlenging van de termijn waarbinnen een foetus kan worden geaborteerd; de vrijzinnigen pleiten immers voor de verdubbeling daarvan tot 24 weken. Bovendien blijft abortus uitdrukkelijk geen medische handeling en valt ze niet onder het patiëntenrecht.
De Belgische bisschoppen spraken zich eerder in een verklaring al uit tegen het voornemen abortus uit het wetboek van strafrecht te halen.
