Het Vaticaan wil dat de Belgische organisatie van de Broeders van Liefde terugkomt op haar recente ‘visiedocument’, waarin het toepassen van euthanasie in de psychiatrische instellingen van de congregatie niet langer principieel uitgesloten wordt.

Wanneer dat niet gebeurt, kan in het uiterste geval aan de stichting die de burgerlijke rechtspersoon van de Belgische Broeders van Liefde vormt, het recht ontnomen worden zich nog langer katholiek te noemen. Dit blijkt uit een op 1 juli gedateerde brief van de Congregatie voor Instituten van het Godgewijde Leven.

‘In tegenspraak met leergezag Kerk’

In de brief vraagt kardinaal Joao Braz de Aviz de algemeen overste René Stockman om, als er bij de Belgische organisatie niets verandert, “alle noodzakelijke maatregelen te nemen opdat de genoemde vereniging (de stichting Provincialaat der Broeders van Liefde – red.) zich niet meer kan beroepen op een katholieke identiteit”.

Het visiedocument is “klip en klaar in tegenspraak met het leergezag van de katholieke Kerk”, aldus de kardinaal. Het algemeen bestuur van de wereldwijde Broeders van Liefde keurde de visietekst eerder al af en de Belgische bisschoppen spraken zich uit tegen euthanasie voor niet-terminale patiënten met een psychische aandoening.

Drie broeders

De Congregatie wil ook dat de drie broeders die nog in het bestuur van de stichting zitten, afstand nemen van het document. Zij moeten in een brief aan Stockman “hun duidelijke instemming met de leer van de Kerk” betuigen “met betrekking tot het respect voor en de bescherming van het leven”.

Doen ze dat niet, dan kunnen ze een kerkrechtelijke procedure tegemoetzien die er in het uiterste geval toe kan leiden dat zij uit de congregatie worden gezet, schrijft De Aviz. De termijn loopt eind augustus af.

Steun Congregatie voor de Geloofsleer

In een op 30 juni gedateerde brief spreekt ook de Congregatie voor de Geloofsleer haar steun uit voor broeder Stockman. Toenmalig prefect kardinaal Müller dankt hem voor zijn interventies in het debat “ten voordele van het menselijk leven en het integrale welzijn van de patiënten, in volledige overeenstemming met de leer van de Kerk”.

Er is sprake van een “ernstige situatie” in de Belgische organisatie, schrijft Müller, die kerkelijk standpunt over euthanasie onderbouwt met citaten van paus Johannes Paulus II, paus Franciscus en het Tweede Vaticaans Concilie.

‘Overleg met de paus’

Het Vaticaan kwam met zijn standpunt nadat overleg tussen het algemeen bestuur en de Belgische organisatie van de Broeders van Liefde niets had opgeleverd. Broeder Stockman maakte de kwestie in Rome aanhangig bij de genoemde Congregaties en het Staatssecretariaat. Na verder overleg tussen de drie instanties “en een finaal overleg met de paus” volgde de brief van kardinaal De Aviz, schrijft Stockman in een verklaring.

Hij zegt “alles in het werk te stellen om de organisatie in lijn te brengen met de visie van de katholieke Kerk” en, mocht dat niet gebeuren, “de nodige juridische stappen te zetten om de katholieke identiteit en de positie, belangen en structuren van de Broeders van Liefde en hun werken te vrijwaren”.

Reactie organisatie Broeders van Liefde

De organisatie Broeders van Liefde laat weten een brief van Stockman te hebben ontvangen over de visietekst. Daarin wordt ook “verwezen naar mogelijke maatregelen vanuit het Vaticaan. Dit schrijven zal verder onderzocht worden in de organen van de congregatie en van de organisatie Broeders van Liefde die de visietekst goedkeurden”.