De Stichting Katholieke Universiteit (SKU), die toezicht houdt op de Radboud Universiteit Nijmegen en de Radboud UMC, mag tijdelijk zonder instemming van de Nederlandse bisschoppenconferentie bestuursleden benoemen en een herstructurering doorvoeren.
Dat heeft de Ondernemingskamer Amsterdam dinsdag bepaald. SKU was naar de rechter gestapt omdat er al sinds juli 2014 problemen spelen rond de benoeming van bestuursleden.
Die worden formeel benoemd door de bisschoppen, die de afgelopen jaren een aantal van de voorgedragen kandidaten afwezen. Breekpunt daarbij was de mate van katholiciteit van de kandidaten.
De SKU verlangt van bestuursleden dat zij ten minste de katholieke identiteit “respecteren en onderscheiden”, de bisschoppen wilden bestuurders die actief gelovig zijn en een katholieke levensstaat voeren.
De SKU heeft nu tijdelijk de exclusieve bevoegdheid gekregen om zelf haar bestuurders te benoemen en te ontslaan.
Ook mag ze zonder goedkeuring van de bisschoppenconferentie besluiten tot herstructurering van de Radboud Universiteit en het Radboud UMC. De SKU wil ze beide in een eigen stichting onderbrengen. In de Raden van Toezicht daarvan zou nog slechts één lid door de bisschoppen mogen worden benoemd.
Volgens de Ondernemingskamer gebruikt de bisschoppenconferentie haar bevoegdheden, “om haar opvatting over de katholieke identiteit van de Radboud Universiteit en het Radboud UMC gestalte te geven”. Die opvatting verschilt van “de huidige betekenis van de katholieke identiteit voor de universiteit en het UMC”.
De SKU-advocaat sprak volgens ScienceGuide tijdens de zitting van “een fundamenteel verschillende kijk op wat een katholieke identiteit inhoudt en hoe deze moet worden bewaakt”.
De houding van de bisschoppenconferentie zou het belang van de SKU, de Radboud Universiteit en het Radboud UMC schaden, omdat die de benoeming van nieuwe bestuursleden en de herstructurering belemmert.
Loek Hermans, voorzitter van de SKU, zei tijdens de zitting nog: “Als wij het katholieke predicaat niet meer zouden kunnen voeren, dan moet dat maar zo zijn.”
Terugblikkend zegt hij echter de zaak niet als een conflict te zien, “maar als een verschil van mening over governance, bestuur. Het gaat daarbij met name over de vraag hoe katholiek je moet zijn om lid van de SKU te kunnen zijn. Tegelijk: de vijver met kandidaten die aan alle eisen voldoen, wordt met de dag kleiner”.
“Het gaat in beide Radboud-instellingen om een publieke investering van 1,7 miljard euro, tienduizenden studenten en honderdduizenden patiënten. Dat zijn grote getallen. Het is dan onverantwoord om geen topkwaliteit van governance te hebben.”
“We zijn continu op zoek geweest naar die topkwaliteit”, vertelt Hermans, “maar de kandidaten werden telkens te licht bevonden door de bisschoppenconferentie. We hebben zes jaar geprobeerd om eruit te komen.”
Hoewel de SKU gelijk kreeg, staat de stichting volgens Hermans niet te juichen. “Dit is jammer,’ zegt hij. “Maar het is goed voor de universiteit en het UMC dat we de benoemingen nu snel kunnen realiseren.”
Namens de bisschoppenconferentie reageert Daniëlle Woestenberg: “We hebben kennis genomen van de uitspraak. De bisschoppenconferentie wil hier in collegialiteit over spreken. Wij beraden ons op deze uitspraak; op een later moment volgt onze inhoudelijke reactie. Het is nu vakantietijd en veel bisschoppen zijn op (stilte)retraite of priestervakantie.”
Na de uitspraak hebben betrokken partijen drie maanden bedenktijd om te bekijken of en hoe ze willen reageren, zegt Woestenberg. “De volgende bijeenkomst van de bisschoppenconferentie vindt plaats in september. Dat zou een logisch moment kunnen zijn waarop we inhoudelijk op de uitspraak reageren.”
Dat de Nederlandse bisschoppen invloed hebben op de benoeming van bestuurders, komt voort uit de onstaansgeschiedenis van de Radboud Universiteit. Die ging in 1923 van start als de Katholieke Universiteit Nijmegen. De universiteit werd opgericht door een stichting die in 1905 door de Nederlandse bisschoppen in het leven was geroepen.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
