De bisschoppen van Venezuela hebben krachtig stelling genomen tegen de tweede ambtstermijn van president Nicolás Maduro. In een verklaring noemen zij die “illegitiem en moreel onaanvaardbaar”, meldt Crux.

De tweede ambtstermijn van Maduro, die op 11 januari opnieuw wordt ingezworen, “is met twijfels omgeven”, aldus aartsbisschop José Luis Azuaje. Die las als voorzitter afgelopen maandag een verklaring voor aan het begin van de algemene vergadering van de Venezolaanse bisschoppenconferentie.

Dubieuze verkiezingen

“De geschiedenis zal oordelen”, aldus Azuaje, “over degenen die vanuit opportunisme deze dubieuze verkiezingen hebben gestuurd”. Hij verwijst daarmee naar de verkiezingen van vorig voorjaar die door een groot deel van de oppositie werd geboycot en waarvan de uitslag door veel landen niet is erkend.

Verantwoordelijk voor achteruitgang

“Het is betreurenswaardig dat degenen die de laatste jaren de regering hebben geleid vastberaden zijn op deze weg voort te gaan, zonder echte verandering in de economie en ter verbetering van de levensomstandigheden van de Venezolanen.” De regering Maduro heeft “een menselijke en sociale achteruitgang gebracht voor het volk en de welvaart van de natie”, aldus de voorzitter van de bisschoppenconferentie. Een nieuw mandaat, op grond van omstreden verkiezingen, “is daarom illegitiem en moreel onaanvaardbaar geworden”.

3 miljoen vluchtelingen

Woensdag wordt Maduro ingezworen voor een tweede ambtstermijn van zes jaar. Zijn eerste termijn begon toen hij in 2013 dictator Hugo Chavez opvolgde na diens dood. Onder zijn bewind is het land economisch nog verder ingestort. De nood is zo hoog dat drie miljoen Venezolanen, bijna 10% van de bevolking, sinds 2014 het land hebben ontvlucht.

Militaire interventie

Volgens peilingen van Datanálisis, Venezuela’s grootste enquêtebureau, is 72% van de bevolking voor het aftreden van Maduro. Een derde is zelfs voor militaire interventie van buitenaf. Daar heeft de Organisatie van Amerikaanse Staten OAS openlijk op gezinspeeld vanwege de humanitaire ramp en de ernstige gevolgen voor de omliggende landen.

Hoop op het parlement

De bisschoppen hebben hun hoop gesteld op het parlement, de “enige democratische macht” die nog werkt, hoewel Maduro zijn macht fors heeft ingeperkt. Aartsbisschop Azuaje sprak de wens uit dat de nieuwe parlementsvoorzitter, Juan Guaidó, de wijsheid vindt “via dit wetgevende lichaam bij de Venezolanen het vertrouwen in de politiek te laten herwinnen”. Ook hoopt hij dat Guaidó “democratische oplossingen” vindt “voor de ernstige humanitaire en materiële crisis die het land doormaakt”.

Sancties

Zowel de VS als de EU hebben de regering Maduro sancties opgelegd vanwege de ernstige crisis. Naar verwachting zullen na zijn inauguratie meer maatregelen volgen. Na 130 miljoen euro aan humanitaire hulp willen de VS en de EU nog eens zo’n 650 miljoen beschikbaar stellen aan buurlanden Brazilië, Colombia en Peru te helpen om de vluchtelingencrisis het hoofd te bieden. Volgens schattingen van de VN zullen dit jaar nog eens 1,9 miljoen Venezolanen hun land ontvluchten.

‘Ideologische dwalingen’

“Er is geen greintje menselijke of sociale gevoeligheid die ingrijpende gedragsverandering van ons land vraagt”, aldus de bisschoppen. Die zien de toekomst somber in “zolang het beleid, voortkomend uit ideologische dwalingen, niet wordt veranderd”. De bisschoppen roepen de oppositie op “politieke eenheid te smeden” en partij- en persoonlijke belangen opzij te schuiven “in het belang van het volk”.

Paus op de hoogte

De situatie in Venezuela wordt op de voet gevolgd door paus Franciscus, vooral sinds de spanningen begin vorig jaar escaleerden en leidden tot massaprotesten die met geweld werden bestreden. De bisschoppen van Venezuela houden nauw contact met de paus over de situatie in het land.

Verkeerd gevallen

In zijn Kerstboodschap riep de paus de Venezolanen en de Nicaraguanen, die in een vergelijkbare situatie verkeren, op tot “harmonie” en “verzoening”. Dat is niet goed gevallen. Zaterdag uitten twintig Latijnsamerikaanse oud-presidenten in een open brief kritiek op de paus inzake beide landen. De brief is als eerste ondertekend door de Costaricaanse oud-president en Nobelprijswinnaar Oscar Arias. In zijn boodschap bad de paus dat Venezuela “sociale harmonie” mag herwinnen opdat alle “leden van de samenleving broederlijk kunnen samenwerken aan de ontwikkeling van het land en hulp aan de meest kwetsbare sectoren van de bevolking”. Hij bad ook dat de Nicaraguanen “zichzelf weer zien als broeders en zusters, zodat verdeeldheid en onenigheid niet zullen winnen, maar dat allen mogen werken aan verzoening en samen aan de toekomst van het land”.

Onbegrip

Hoewel de oud-presidenten schrijven de zorg van de paus voor de lijdende bevolking van beide landen te begrijpen vrezen zij dat die verkeerd wordt uitgelegd. Gezien het huidige politieke klimaat kan de oproep tot harmonie “door de slachtoffers worden uitgelegd dat zij zich moeten verzoenen met hun onderdrukkers”.

‘Narco-dictatuur’

Het gaat in Venezuala “om slachtoffers van een gemilitariseerde narco-dictatuur, die geen moeite heeft systematisch het recht op leven, vrijheid en persoonlijke integriteit te schenden”. “Als gevolg van bewust beleid en ongebreidelde corruptie” heeft het regime “hen voor het oog van de wereld onderworpen aan wijdverbreide honger en gebrek aan medicijnen.” De presidenten wijzen op het brute overheidsoptreden tegen de volksprotesten vorig voorjaar, waarbij 300 doden en 2.500 gewonden vielen. In de zomer van 2017 deden de oud-presidenten ook al een oproep aan het Vaticaan beide landen tot de orde te roepen.

‘Geen sprake van democratie’

De voormalige staatshoofden prijzen de oprechte bedoelingen van de paus, maar wijzen op het ingewikkelde politieke klimaat in beide landen. De verschillende partijen roepen op tot verzoening, maar geven daar elk een heel eigen uitleg aan. Dergelijke oproepen zijn normaal in een functionerende democratie, “maar daar is hier helaas geen sprake van”. (KN/Crux)