<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Buitenland

Kritiek op Spaanse onderwijswet: Spaans niet langer voertaal en bijzonder onderwijs op de schop

Francesco Paloni 18 november 2020
image
Onderwijsminister Isabel Celaá van het sociaaldemocratische PSOE tijdens een recent debat in het Spaanse parlement. Foto: EPA - Emilio Naranjo

De Spaanse regering staat op het punt om een nieuwe onderwijswet in te voeren. Ondanks protesten van honderdduizenden Spanjaarden, onderwijsbonden en de bisschoppenconferentie, willen de Spaanse socialisten de wet Celaá in ongekend rap tempo door het parlement loodsen.

Op het eerste gezicht lijkt de wet die onderwijsminister Isabel Celaá donderdag voor zal leggen aan het congres, het Spaanse onderwijs te willen moderniseren. Maar een aantal goede voorstellen, zoals het toegankelijker maken van onderwijs voor leerlingen met een handicap, wegen volgens critici niet op tegen de verregaande beperkingen van keuzevrijheid waartoe de conceptwet zou leiden.

Het in hun ogen totalitaire wetsvoorstel leidt momenteel tot felle discussies in Spanje, in een tijd waarin scholen en andere onderwijsinstellingen door de coronacrisis wat anders aan hun hoofd hebben.

Te weinig tijd voor bestudering

De omstreden ley Celaá wordt ongekend rap behandeld in het Spaanse parlement. Volgens dagblad ABC klagen anonieme bronnen rond het congres van afgevaardigden over het gebrek aan voldoende tijd om het complexe wetsvoorstel goed te bestuderen. Ook noemt de krant het zorgelijk dat onderwijsorganisaties niet zijn betrokken bij de totstandkoming van de wet.

Critici vinden daarom dat de wet vooral bepaald wordt door de ideologische agenda van de meest linkse regering binnen de EU, bestaande uit de sociaal-democratische PSOE en het links-radicale Podemos. De twee partijen slaagden er in januari in om met gedoogsteun van de Catalaanse separatistische partij ERC en de radicale Baskische partij EH Bildu een minderheidsregering te vormen. 

Onnodige concessies

De politieke mix van de coalitie is goed herkenbaar in het wetsvoorstel. Als het aan de regering ligt, is de Spaanse taal, het Castellano, voor het eerst in de geschiedenis niet meer de officiële voertaal binnen het onderwijs.

Deze belangrijke concessie aan de ERC noemen critici onnodig. De huidige Spaanse onderwijswet biedt al voldoende ruimte aan autonome regio’s, waar talen als het Catalaans ook als voertaal gelden. Ook het recht op onderwijs waar de wet op hamert, is volgens bezorgde onderwijsorganisaties allang vastgelegd in de Spaanse grondwet. 

https://www.kn.nl/abonnementen/

Lastiger om zelf te kiezen

De regering wil ook perk en paal stellen aan de financiering en onafhankelijkheid van het bijzonder onderwijs in Spanje. Dit treft vooral onderwijsinstellingen met een katholieke identiteit. De nieuwe onderwijswet zou volgens het platform MasPlurales het ook lastiger maken voor ouders om zelf de school te kiezen voor hun kinderen. Leerlingen zouden in geval van plaatsgebrek onder het mom van tegengaan van segregatie onder scholen verdeeld kunnen worden.

MasPlurales mobiliseerde in de afgelopen weken 1,5 miljoen Spanjaarden tegen de wet. Het platform waarschuwt ook voor de gemeentelijke vertegenwoordigers die volgens de nieuwe wet onderdeel uit moeten maken van onderwijsraden van bijzondere scholen. “Het zal de staat zijn en niet u, die beslist over het onderwijs dat uw kinderen zullen krijgen”, waarschuwt de organisatie.

Ophef over uitspraak minister

Daarnaast zijn veel Spaanse katholieken bezorgd over het op een zijspoor zetten van godsdienstlessen en de invoering van seksuele voorlichting vanaf de basisschool. Een voorlichting waarmee de regering in hun ogen haar ideologische standpunten wil opleggen.

Die worden steeds duidelijker nu de huidige regering ruim elf maanden aan de macht is. In januari leidde een uitspraak van Celaá tot ophef, toen de bewindsvrouw beweerde dat “kinderen op geen enkele wijze toebehoren aan hun ouders”. De onderwijsminister doelde hiermee op een maatregel in een Spaanse regio die ouders het recht gaf om hun kinderen niet te laten deelnemen aan schoolactiviteiten met een controversiële morele of ideologische lading.

Bemoeienis

Haar uitspraken schoten veel Spanjaarden in het verkeerde keelgat en leidden tot een felle reactie van bisschop Luis Argüello, secretaris van de Spaanse bisschoppen. Ook met de huidige plannen van Celaá heeft hij grote moeite, laat hij via zijn Twitteraccount weten. “Het debat over de onderwijswet toont op dramatische wijze tot welk punt de Staat als ‘Grote Vader’ de vrijheid wil annuleren.”

De bisschop waarschuwt voor een overheid die zich steeds meer bemoeit met het onderwijs, zorg, pers, rechters en sociale diensten.

Verankerd in de grondwet

Volgens onderwijsminister Celaá hebben bezorgde ouders niets te vrezen van de nieuwe wet. Ze deed eerder de kritiek af als overdreven controverse, maar stelde tegelijkertijd dat het recht van ouders om een school te kiezen voor hun kinderen niet grondwettelijk is vastgelegd. 

Dat was een omstreden uitspraak: het Spaanse Hooggerechtshof oordeelde in 2018 dat de keuzevrijheid van ouders wel verankerd is in de grondwet.

https://www.kn.nl/abonnementen/

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.