De Franse Nationale Vergadering heeft afgelopen dinsdag 16 februari een anti-extremismewet aangenomen. Die is bedoeld om extremisme en separatisme tegen te gaan, maar tegenstanders vrezen voor aantasting van de godsdienstvrijheid.
Het wetsvoorstel ‘Ondersteuning van het respect voor de principes van de Republiek’ beoogt de Franse waarden van secularisme en gelijkheid in stand te houden. De wet is aangenomen met 347 tegen 151 stemmen en 65 onthoudingen. De wet moet nog op 30 maart door de senaat worden goedgekeurd, maar die kans wordt erg hoog geschat.
Minister van Binnenlandse Zaken, Gerald Darmanin, zei dat het wetsvoorstel onder meer “betere bescherming biedt voor vrouwen die het slachtoffer zijn van religieus obscurantisme”.
Zo waarborgt de wet gelijkheid voor vrouwen bij erfenissen en verbiedt de wet “maagdelijkheidscertificaten”, die sommige artsen bij religieuze huwelijken verstrekken. Ook zou de wet gedwongen huwelijken en polygamie bestraffen, hoewel critici stelden dat de bestaande wetten al voldoende zijn om die problemen aan te pakken.
In het uiterste geval kunnen onder de nieuwe wet religieuze groepen die zich tegen de principes van de Franse Republiek keren, verboden worden.
Critici van het wetsvoorstel zijn van mening dat het inbreuk maakt op de godsdienstvrijheid en vrijheid van vereniging. Onder hen is de voorzitter van de Franse bisschoppenconferentie, aartsbisschop Eric de Moulins-Beaufort. Hij zei eerder al de noodzaak van versterking van de nationale veiligheid in te zien, maar bezorgd te zijn dat religies en gelovigen nu onder speciaal toezicht zouden komen te staan.
De aartsbisschop vroeg zich af waarom dat toezicht niet bij andere sectoren geldt. Hij kreeg bijval van protestantse en orthodoxe leiders die eveneens de algemene controle- en toezichtclausules in het wetsvoorstel bekritiseerden.
De wet voorziet in extra veiligheids- en administratieve maatregelen voor gebedshuizen en religieuze verenigingen in Frankrijk. Regionale bestuurders zouden meer bevoegdheden krijgen om gegevens over religieuze groepen te verzamelen. Zo moeten gebedshuizen en religieuze verenigingen grote buitenlandse donaties aangeven en moeten zij hun rekeningen laten controleren.
Deze maatregel volgt op bezorgdheid over landen als Turkije, Qatar en Saoedi-Arabië, die moskeeën financieren om hun invloed uit te breiden en een strenge versie van de islam willen bevorderen.
Voor SGP-Europarlementariër Bert-Jan Ruissen was het wetsvoorstel onlangs aanleiding om de Europese Commissie te vragen met de Franse regering in gesprek te gaan. Ook hij vreest dat de nieuwe wet de godsdienstvrijheid in het land kan aantasten.
Het uitvoerig besproken voorstel om thuisonderwijs te verbieden haalde het niet. In plaats daarvan kwam de vereiste dat toestemming van de staat nodig is voor thuisonderwijs.
Voorstanders van de wet zien thuisonderwijs als bron van segregatie en een middel voor moslimgezinnen om jonge meisjes maatschappelijk af te schermen.
Een verbod op thuisonderwijs stuitte echter op weerstand van onder meer ADF International, een groep die opkomt voor godsdienstvrijheid. ADF wees erop dat de mogelijkheid voor thuisonderwijs al sinds 1882 is opgenomen in de Franse wet. Bovendien is het volgens ADF in de internationale wetgeving geregeld.
De wet heeft niet alleen consequenties voor religieuze verenigingen. Zo moeten ook maatschappelijke verenigingen die uit publieke middelen gefinancierd worden een verklaring ondertekenen dat ze zich inzetten voor de “principes van vrijheid, gelijkheid, broederschap en respect voor de menselijke waardigheid”.
Politieagenten en gevangenispersoneel moeten een eed afleggen op de Franse grondwet en nationale waarden. Overheidsmedewerkers moeten een training in secularisme volgen.
Mensen die werken voor particuliere bedrijven die openbare diensten verlenen, zoals buschauffeurs, mogen geen religieuze kledij dragen. De regering wees eerder een ruimer verbod op de islamitische sluier af.
Frankrijk heeft sinds 2015 te maken gehad met verschillende islamitische terreuraanslagen. In dat jaar werden Charlie Hebdo en concertzaal Bataclan aangevallen; later werd bijvoorbeeld priester Jacques Hamel vermoord tijdens het vieren van de Mis.
Eind vorig jaar werd leraar Samuel Paty onthoofd en kort daarop werden in een basiliek in Nice drie mensen doodgestoken. Na deze recente aanslag klonk de roep om beter beleid tegen religieus extremisme, maar over hoe dat precies geregeld moest worden, liepen de politieke meningen sterk uiteen.
De Franse bevolking is overwegend christelijk, met een aanzienlijke minderheid die geen religie belijdt. Moslims vormen ongeveer acht procent van de bevolking.
Frankrijk heeft al meer dan een eeuw een sterke traditie van laïcité, een strenge scheiding van Kerk en staat waarin publiekelijke uitingen van religieuze overtuigingen verboden zijn.
De laïcité was in eerste instantie voornamelijk een reactie op het katholicisme in Frankrijk. In de afgelopen decennia leefde het idee echter weer op door de zichtbaarheid van met name de islam in de samenleving.
Bron: CNA
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
